દશેરાના એક દિવસ પહેલા, નવરાત્રિના શુભ અવસર પર, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી મંત્રીમંડળની બેઠકમાં બે ઐતિહાસિક નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા. કેન્દ્રીય કૃષિ, ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આ માહિતી આપતા જણાવ્યું હતું કે "રાષ્ટ્રીય કઠોળ મિશન" ને મંજૂરી આપવામાં આવી છે અને રવિ પાક માટે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (MSP) માં વધારો કરવામાં આવ્યો છે. કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલયના આ પ્રસ્તાવોને મંજૂરી આપવા બદલ દેશના ખેડૂતો વતી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર વ્યક્ત કરતા શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે બંને નિર્ણયો દેશની ખાદ્ય અને પોષણ સુરક્ષા, ખેડૂત કલ્યાણ અને કૃષિ ઉત્પાદન પર લાંબા ગાળાની સકારાત્મક અસર કરશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે સરકારે ખેડૂતોના હિતોને પ્રાથમિકતા આપતા સંસાધનો અને યોજનાઓને એકીકૃત કરવા માટે એક સર્વાંગી અભિગમ સ્થાપિત કર્યો છે, જે મોદી સરકારની ખેડૂતો પ્રત્યેની સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા અને સંવેદનશીલતા દર્શાવે છે.

શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે "રાષ્ટ્રીય કઠોળ મિશન" ને કઠોળમાં આત્મનિર્ભરતા પ્રાપ્ત કરવા, પોષણ વધારવા અને ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ મિશનનો હેતુ 2030-31 સુધીમાં કઠોળનું ઉત્પાદન 24.2 મિલિયન ટનથી વધારીને 35 મિલિયન ટન કરવાનો છે. આ મિશન હેઠળ, 416 જિલ્લાઓમાં ખાસ ઉત્પાદન અને પ્રોત્સાહન કાર્યક્રમો લાગુ કરવામાં આવશે. આ નીતિમાં ચોખાના પડતર વિસ્તારો, શ્રેષ્ઠ સંવર્ધક/પાયો/પ્રમાણિત બીજ, આંતરપાક, સિંચાઈ, બજાર જોડાણ અને તકનીકી સહાયનો સમાવેશ થાય છે. કઠોળમાંથી, તુવેર, અડદ અને મસૂર 100% MSP પર ખરીદવામાં આવશે, જેથી ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદનનો સંપૂર્ણ લાભ મળે. મિશનનું 2025-26 માટે ₹11,440 કરોડનું બજેટ છે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહના જણાવ્યા મુજબ, ઘઉં સહિત રવિ પાક માટે MSPમાં નોંધપાત્ર વધારો કરીને, ખેડૂતોને ઇનપુટ ખર્ચ કરતાં 109% સુધીનો નફો મળશે. શ્રી શિવરાજ સિંહે જણાવ્યું હતું કે આ ઐતિહાસિક મંત્રીમંડળના નિર્ણયો ખેડૂતોની આવક, સામાજિક સન્માન અને દેશની ખાદ્ય અને પોષણ સુરક્ષાને મજબૂત બનાવશે. સરકાર ખેડૂતો, ખેડૂત સંગઠનો અને જનતાને ખાતરી આપે છે કે MSP નીતિ, રાષ્ટ્રીય કઠોળ મિશન અને અન્ય યોજનાઓ સંપૂર્ણ પારદર્શિતા, વૈજ્ઞાનિકતા અને ખેડૂત-મૈત્રીપૂર્ણ પ્રથાઓ સાથે લાગુ કરવામાં આવશે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે માહિતી આપી હતી કે કુસુમ માટે MSPમાં સૌથી વધુ ₹600 પ્રતિ ક્વિન્ટલનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે, ત્યારબાદ મસૂર માટે ₹300 પ્રતિ ક્વિન્ટલનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. રેપસીડ અને સરસવ, ચણા, જવ અને ઘઉં માટે અનુક્રમે ₹250 પ્રતિ ક્વિન્ટલ, ₹225 પ્રતિ ક્વિન્ટલ, ₹170 પ્રતિ ક્વિન્ટલ અને ₹160 પ્રતિ ક્વિન્ટલનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે.

2026-27 માર્કેટિંગ સીઝન માટે બધા રવિ પાક માટે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ

(પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ.)

2026-27 માર્કેટિંગ સીઝન માટે રવિ પાક માટે MSP માં વધારો, 2018-19 ના કેન્દ્રીય બજેટમાં કરવામાં આવેલી જાહેરાત અનુસાર છે, જેમાં MSP ને અખિલ ભારતીય ભારિત સરેરાશ ઉત્પાદન ખર્ચના ઓછામાં ઓછા 1.5 ગણા સ્તરે નક્કી કરવામાં આવશે. ઘઉં માટે અખિલ ભારતીય ભારિત સરેરાશ ઉત્પાદન ખર્ચ પર અપેક્ષિત વળતર 109 ટકા છે, ત્યારબાદ રેપસીડ અને સરસવ માટે 93 ટકા; મસૂર માટે 89 ટકા; ચણા માટે 59 ટકા; જવ માટે 58 ટકા; અને કુસુમ માટે 50 ટકા છે. કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે રવિ પાક માટે આ વધેલી MSP ખેડૂતોને નફાકારક ભાવ સુનિશ્ચિત કરશે અને પાક વૈવિધ્યકરણને પ્રોત્સાહન આપશે.

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે મોદી સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન ખેડૂતોના ઉત્પાદન માટે MSPમાં અભૂતપૂર્વ રીતે ઘણી વખત વધારો કરવામાં આવ્યો છે. 2014-15 થી 2026-27 સુધીના રવિ પાક માટેના MSPની સરખામણી કરીએ તો જાણવા મળે છે કે ઘઉં માટે MSP ₹1,400 પ્રતિ ક્વિન્ટલથી વધીને ₹2,585 થયો છે, જે લગભગ બમણો થયો છે. જવ માટે MSP ₹1,100 થી બમણો થયો છે અને ₹2,150 થયો છે. ચણા ₹3,100 થી વધીને ₹5,875, મસૂર ₹2,950 થી વધીને ₹7,000 (2.5 ગણો), રેપસીડ/રાયસો ₹3,050 થી વધીને ₹6,200 (2.2 ગણો), અને કુસુમ ₹3,000 થી વધીને ₹6,540 (2.2 ગણો) થયો છે. આમ, મોદી સરકારના 10 વર્ષ દરમિયાન, દરેક પાક માટે MSPમાં બમણો કે તેથી વધુનો ઐતિહાસિક વધારો જોવા મળ્યો છે, જેનાથી ખેડૂતોની આવક, ઉત્પાદનમાં તેમનો રસ અને દેશની ખાદ્ય સુરક્ષામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. શ્રી શિવરાજ સિંહે કહ્યું કે આ ઐતિહાસિક નિર્ણયો સરકારની ખેડૂત-મૈત્રીપૂર્ણ નીતિઓ અને આપણા ખેડૂત ભાઈ-બહેનોની આવક વધારવા તરફ એક મોટું, નિર્ણાયક પગલું રજૂ કરે છે. અમારા માટે, ખેડૂતોના હિત સર્વોપરી છે.

SM/GP/JD