ગુજરાત લાઇસન્સ્ડ સર્વિસ એરિયા (LSA)ના ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT) દ્વારા 26.09.2025ના રોજ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ, ગાંધીનગર ખાતે એક વ્યાપક સાયબર સુરક્ષા જાગૃતિ સેમિનારનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં વિદ્યાર્થીઓ અને ફેકલ્ટી સભ્યો સહિત 100 થી વધુ લોકોએ સક્રિય ભાગીદારી દર્શાવી હતી. આ સત્રનો ઉદ્દેશ્ય આજના ડિજિટલ યુગમાં સાયબર છેતરપિંડીના વધતા જોખમો વિશે વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષિત કરવાનો અને જવાબદાર ડિજિટલ પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપવાનો હતો.

DoTના ડિરેક્ટર (DIU) અજય કોઠારીએ સહભાગીઓને સંચાર સાથી પોર્ટલ (https://sancharsaathi.gov.in)/એપનો પરિચય કરાવ્યો, જે DoT દ્વારા મોબાઇલ વપરાશકર્તાઓને સશક્ત બનાવવા અને ડિજિટલ સલામતી જાગૃતિ વધારવા માટે એક પહેલ છે. સંચાર સાથી તેના છત્ર હેઠળ નીચે મુજબ વિવિધ નાગરિક કેન્દ્રિત સેવાઓ પૂરી પાડે છે જેનો હેતુ વપરાશકર્તાની ગોપનીયતાનું રક્ષણ કરવા, ટેલિકોમ-સંબંધિત છેતરપિંડી ઘટાડવા અને ઉન્નત નિયંત્રણ અને પારદર્શિતા સાથે સબ્સ્ક્રાઇબર્સને સશક્ત બનાવવાનો છે.

1. સીઇઆઇઆર (સેન્ટ્રલ ઇક્વિપમેન્ટ આઇડેન્ટિટી રજિસ્ટર): બધા ટેલિકોમ નેટવર્ક્સમાં ખોવાયેલા અથવા ચોરાયેલા મોબાઇલ ઉપકરણોની પુનઃપ્રાપ્તિ અને અવરોધને સક્ષમ કરે છે.
2. ટીએએફસીઓપી (ટેલિકોમ એનાલિટિક્સ ફોર ફ્રોડ મેનેજમેન્ટ એન્ડ કન્ઝ્યુમર પ્રોટેક્શન): વપરાશકર્તાઓને તેમના નામ હેઠળ નોંધાયેલા મોબાઇલ કનેક્શનની સંખ્યા તપાસવાની અને કોઈપણ અનધિકૃત અથવા બિનજરૂરી કનેક્શનની જાણ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
3. ચક્ષુ (શંકાસ્પદ છેતરપિંડી સંદેશાવ્યવહારની જાણ કરો): કોલ, એસએમએસ અથવા વોટ્સએપ દ્વારા પ્રાપ્ત શંકાસ્પદ અથવા અનિચ્છનીય સંદેશાવ્યવહારની જાણ કરવાની સુવિધા આપે છે, જે સાયબર ક્રાઇમ પ્રયાસો સાથે જોડાયેલા હોઈ શકે છે.

• આ સેમિનારમાં વિદ્યાર્થીઓએ ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લીધો હતો. તેમાં એક ઇન્ટરેક્ટિવ ફોર્મેટ પણ હતું, જેમાં લાઇવ પ્રદર્શનનો સમાવેશ થતો હતો જેણે વિદ્યાર્થીઓને સાયબર સુરક્ષા પગલાંને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરી હતી. વધુમાં, વિદ્યાર્થીઓએ સંચાર સાથી એપનો ઉપયોગ કર્યો, ડિજિટલ સલામતી વધારવા માટે રચાયેલ સાધનોથી પરિચિત થવા માટે તેના તમામ મોડ્યુલોની તપાસ કરી.
• તેની શરૂઆતથી, CEIR પહેલે 1.28 લાખથી વધુ મોબાઇલ હેન્ડસેટ બ્લોક કર્યા છે, 75,500 થી વધુને શોધી કાઢ્યા છે અને લગભગ 31,450 ઉપકરણો રિકવર કર્યા છે, જે ગુજરાત રાજ્યમાં આશરે 42% નો રિકવરી દર હાંસલ કરે છે. સમગ્ર ભારતમાં, 38.5 લાખથી વધુ હેન્ડસેટ બ્લોક કરવામાં આવ્યા છે અને લગભગ 6.07 લાખ મોબાઇલ રિકવર કરવામાં આવ્યા છે. દરમિયાન, “મોબાઇલ કનેક્શન્સ ઇન યોર નેમ” સેવા હેઠળ, ગુજરાત, દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવના નાગરિકોએ 11.18 લાખથી વધુ વિનંતીઓ કરી છે, જેના કારણે લગભગ 6.76 લાખ અનધિકૃત કનેક્શન ડિસ્કનેક્ટ થયા છે. દેશભરમાં, સેવાને 2.49 કરોડ વિનંતીઓ મળી છે અને લગભગ 1.6 કરોડ મોબાઇલ કનેક્શન ડિસ્કનેક્ટ થયા છે.
• આ સેમિનારમાં સાયબર ગુનેગારોની પ્રચલિત કાર્યપદ્ધતિ વિશે ઊંડાણપૂર્વકની સમજ આપવામાં આવી હતી, જેમાં મોબાઇલ ફોન, ઇમેઇલ અને લેપટોપ દ્વારા વ્યક્તિઓનું શોષણ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી વિવિધ યુક્તિઓ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો. સત્રમાં સાયબર ગુનાઓની તાત્કાલિક જાણ કરવાના મહત્વ પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો, અને ઉપસ્થિતોને નીચેના સત્તાવાર સંસાધનો વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી:
• • રાષ્ટ્રીય સાયબર ક્રાઇમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ: https://cybercrime.gov.in
• • સાયબર ક્રાઇમ હેલ્પલાઇન નંબર: 1930

 

સંચાર સાથી પોર્ટલ અને તેના વિવિધ મોડ્યુલો વિશે વધુ માહિતી માટે, કૃપા કરીને મુલાકાત લો: https://sancharsaathi.gov.in

(Release ID: 2171823) Visitor Counter : 15