ਅੰਕੜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂਕਰਨ ਮੰਤਰਾਲਾ (MoSPI) 25 ਅਤੇ 26 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਅੰਕੜਾ ਸੰਗਠਨਾਂ (CoCSSO) ਦੀ 29ਵੀਂ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਅੰਕੜਾ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਚ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਯੋਜਨਾਕਾਰਾਂ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਲਈ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਅੰਕੜੇ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। COCSSO ਨੇ 1971 ਤੋਂ ਕੇਂਦਰ-ਰਾਜ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ COCSSO ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ 'ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ' ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੇ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗਾਂ [ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, DES ਅਤੇ ਅੰਕੜਾ ਸੰਗਠਨ]; ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ਵਿਭਾਗਾਂ, ਭਾਰਤੀ ਅੰਕੜਾ ਸੰਸਥਾਨ (ISI), ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅੰਕੜਾ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ (IASRI), ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ICAR), ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 350 ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

29ਵੇਂ COCSSO ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮਾਨਯੋਗ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ; ਰਾਓ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਅੰਕੜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂਕਰਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਮਾਣਯੋਗ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ; ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਭਵਾਨੀ ਸਿੰਘ ਪਠਾਨੀਆ, ਮਾਨਯੋਗ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਰਾਜ ਯੋਜਨਾ ਬੋਰਡ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।  ਡਾ. ਸੌਰਭ ਗਰਗ, ਸਕੱਤਰ, MoSPI; ਸ਼੍ਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਰਸਤੋਗੀ, ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ, ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇ. ਏ. ਪੀ. ਸਿਨਹਾ, ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ, ਨੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਾਨਫਰੰਸ ਲਈ ਸੰਦਰਭ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ।

ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ, ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਬੱਧ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ, ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਡੇਟਾ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ- "ਸਰਕਾਰ ਡੇਟਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰੀ ਹੈ - ਕੋਈ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਉਦੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ"। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ "ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ 2047 ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਏਆਈ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਅੰਕੜਾ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਹਿਮ ਕੁੰਜੀ ਹੋਵੇਗੀ।"

 

ਮਾਨਯੋਗ ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਰਾਓ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਸਨ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਾਨਕ ਡੇਟਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਕੜੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਠੋਸ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ। "ਸਮੇਂ ਸਿਰ, ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਅੰਕੜਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਹੀ ਵਿਆਖਿਆ ਅਤੇ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ", ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚੰਗੇ ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ, ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੋਰਸ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਰੀਕ, ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਡੇਟਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਥਾਨਕ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਅਟੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਭਵਾਨੀ ਸਿੰਘ ਪਠਾਨੀਆ, ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਰਾਜ ਯੋਜਨਾ ਬੋਰਡ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਲਈ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ, ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਡੇਟਾ, 73ਵੇਂ ਅਤੇ 74ਵੇਂ ਸੋਧਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ, ਅਤੇ ਪੈਮਾਨਾ (PAIMANA) ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਂ 'ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲੇਖਾ - 2025 ਵਰਗੀਆਂ MoSPI ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ 68.16% ਜੰਗਲਾਤ ਕਵਰ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲੇਖਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਟਿਕਾਊ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਪਣੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ, ਡਾ. ਸੌਰਭ ਗਰਗ, ਸਕੱਤਰ, MoSPI, ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ, ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅੰਕੜਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਡੇਟਾ-ਅਧਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਸੱਦੇ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਸਹੀ ਨੀਤੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ - ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੀ ਸਮਾਂਬੱਧਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਡੇਟਾ ਦੀ ਨਿਯਮਤਤਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ-ਪੱਧਰੀ ਡੇਟਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਡੇਟਾ ਦੀ ਗ੍ਰੈਨਿਊਲੈਰਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਸੁਮੇਲ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਜੋ ਡੇਟਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤੁਲਨਾਯੋਗ ਹੋਵੇ।

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ, ਕੇ.ਏ.ਪੀ. ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯਤਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਹੀ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।

COCSSO ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, MoSPI ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ "ਚਿਲਡਰਨ ਇਨ ਇੰਡੀਆ 2025" ਅਤੇ "ਐਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟਲ ਅਕਾਊਂਟਿੰਗ ਆਨ ਫੋਰੈਸਟ - 2025" ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ MoSPI ਦੀ ਸੋਧੀ ਗਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਅਤੇ GoIStats ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਦੇ iOS ਸੰਸਕਰਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। MoSPI ਵਿਖੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਡਿਜੀਟਲ ਨਵੀਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਪੈਮਾਨਾ (PAIMANA) ਪੋਰਟਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ NMDS 2.0 ਮੈਟਾਡੇਟਾ ਪੋਰਟਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਤੋਂ ਮੈਟਾਡੇਟਾ ਦਾ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਭੰਡਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਦੋ ਦਿਨਾਂ COCSSO ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ-ਪੱਧਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜ-ਪੱਧਰੀ ਅੰਕੜਾ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਕਾਸ, ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਡੇਟਾ ਸੁਮੇਲਤਾ, ਅਤੇ ਰਾਜ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪਹੁੰਚਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੋਵੇਗਾ। 29ਵਾਂ COCSSO 26 ਸਤੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ।

************

ਸ਼ੀਨਮ/ਰੂਸ

(Release ID: 2171231) Visitor Counter : 5