'ਖੇਡਾਂ' ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿਸ਼ਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਖੇਡ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੋਚਾਂ/ਟ੍ਰੇਨਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਮੰਤਵ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ/ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਿਖਲਾਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ਟਾਰਗੇਟ ਓਲੰਪਿਕ ਪੋਡੀਅਮ ਸਕੀਮ (ਟੌਪਸ): ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਊਟ-ਆਫ-ਪਾਕੇਟ ਭੱਤਾ (ਓਪੀਏ), ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ, ਕੋਚਿੰਗ, ਫਿਜ਼ੀਓਥੈਰੇਪੀ, ਮਾਨਸਿਕ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਸਕੀਮ: ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਕਾਸ, ਐਥਲੀਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਕੋਚਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨਾਂ (ਏਐੱਨਐੱਸਐੱਫ) ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ: ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਖੁਰਾਕ, ਭੋਜਨ ਪੂਰਕ, ਉਪਕਰਣ ਸਹਾਇਤਾ, ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ, ਰਿਹਾਇਸ਼, ਯਾਤਰਾ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੋਚਾਂ/ਸਹਾਇਕ ਸਟਾਫ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ, ਖੇਡ ਕਿੱਟ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਹੋਣਹਾਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਖੇਡ ਫੰਡ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ₹12,000/- ਤੋਂ ₹20,000/- ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਤੱਕ ਦੀ ਜੀਵਨ-ਕਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਵਿੱਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਖਿਡਾਰੀ ਸਰਗਰਮ ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ, ਪੈਰਾਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ, ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ, ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ, ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ, ਪੈਰਾ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜੀਵਨ-ਕਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਯੋਗ ਹਨ।

ਪੰਡਿਤ ਦੀਨਦਿਆਲ ਉਪਾਧਿਆਏ ਖਿਡਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ: ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੱਟਾਂ, ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ, ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਆਦਿ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਟ੍ਰੇਨਰ ਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐੱਸਏਆਈ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉੱਤਮਤਾ ਕੇਂਦਰਾਂ (ਐੱਨਸੀਓਈ) ਵਿਖੇ ਉੱਚ-ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ (ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ) ਜਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ (ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ) ਸਮੇਤ ਇੱਕ ਖੇਡ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਡ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਖੇਲੋ ਭਾਰਤ ਨੀਤੀ-2025 ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ, ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੋਚਾਂ/ਟ੍ਰੇਨਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖਿਡਾਰੀਆਂ/ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਉਪਾਅ ਵੰਡ ਲਈ ਪ੍ਰਤੱਖ ਲਾਭ ਤਬਾਦਲਾ (ਡੀਬੀਟੀ) ਵਿਧੀ ਦਾ ਅਮਲ ਅਤੇ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਮੰਗਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ/ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ/ਸਹਾਇਤਾ ਸਿੱਧੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ/ਕੋਚਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਰੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਘੱਟਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਾਭ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਢੰਗ ਨਾਲ ਯੋਗ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰੀ, ਡਾ. ਮਨਸੁਖ ਮੰਡਾਵਿਯਾ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

***************

ਐਮਜੀ/ਡੀਕੇ

(Release ID: 2149267)