ભારતીય ચૂંટણી પંચ (ECI) દ્વારા પાંચ વિધાનસભા મતવિસ્તારો (ACs) માટે આજે યોજાયેલી પેટાચૂંટણીઓમાં છેલ્લા ચાર મહિનામાં ECI દ્વારા લેવામાં આવેલી ઘણી મોટી નવી પહેલોનો સફળ અમલ જોવા મળ્યો હતો. જેની પરિકલ્પના મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર શ્રી જ્ઞાનેશ કુમાર દ્વારા ચૂંટણી કમિશનર ડૉ. સુખબીર સિંહ સંધુ અને ડૉ. વિવેક જોશીના સહયોગથી કરવામાં આવી હતી. ગુજરાતમાં 24-કડી (SC) અને 87-વિસાવદર, કેરળમાં 35-નિલામ્બુર, પંજાબમાં 64-લુધિયાણા પશ્ચિમ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં 80-કાલીગંજ વિધાનસભા મતવિસ્તારોમાં પેટાચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી. આ પેટાચૂંટણીઓ દરમિયાન, પાંચ વિધાનસભા મતવિસ્તારોમાં 1354 મતદાન મથકો (PS) પર મતદાન હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું.

નવી પહેલોમાં તમામ મતદાન મથકો પર મતદારો માટે મોબાઇલ ડિપોઝિટ સુવિધાની જોગવાઈ, મતદાન વલણોને ઝડપી અપડેટ કરવા માટે મતદાર મતપત્ર શેરિંગની અદ્યતન પ્રક્રિયા, મતદાન અધિકારીઓ મતદાન મથક છોડતા પહેલા મતદાનના અંતે VTR ડેટા અપડેટ કરે તે સુનિશ્ચિત કરવાનો સમાવેશ થાય છે. વધુમાં, 100 ટકા મતદાન મથકો પર વેબકાસ્ટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. જેથી સમગ્ર મતદાન પ્રક્રિયાનું સતત નિરીક્ષણ થાય અને તમામ પ્રિસાઇડિંગ અધિકારીઓને વ્યક્તિગત મોક પોલ તાલીમ પણ આપવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, લગભગ બે દાયકામાં પ્રથમ વખત, પેટા ચૂંટણીઓ પહેલાં મતદાર યાદીનું વિશેષ સારાંશ સુધારણા (SSR) કરવામાં આવ્યું હતું. પેટા ચૂંટણીઓમાં આ પગલાંના સફળ અમલીકરણથી આગામી બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાં આ બધા પગલાંના સંપૂર્ણ અમલીકરણનો માર્ગ મોકળો થયો છે.

પ્રથમ વખત, મતદારો બધા મતદાન મથકોના પ્રવેશદ્વાર પર ECI દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી મોબાઇલ ડિપોઝિટ સુવિધાનો લાભ લઈ શક્યા. શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વિસ્તારોમાં મોબાઇલ ફોનની વ્યાપકતા અને મતદારો, ખાસ કરીને વરિષ્ઠ નાગરિકો, મહિલાઓ અને દિવ્યાંગ મતદારો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને આ પગલું લેવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે તેમને મતદાન મથકમાં પ્રવેશતા પહેલા તેમના મોબાઇલ ફોન રાખવાની સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડતો હતો. મતદાન મથકોના પ્રવેશદ્વાર પર સરળ પિજનહોલ બોક્સ અથવા જ્યુટ બેગ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવ્યા હતા. જ્યાં મતદારો તેમના મોબાઇલ ફોન જમા કરાવી શકે. આ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે મતદાન મથકો પર સ્વયંસેવકો તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા.

અદ્યતન VTR શેરિંગ પ્રક્રિયા પણ સફળતાપૂર્વક અમલમાં મૂકવામાં આવી હતી. જ્યાં દરેક મતદાન મથકના પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસર મતદાનના દિવસે દર બે કલાકે નવી ECINET એપ પર સીધા જ મત નોંધાવી શકતા હતા. જેથી અંદાજિત મતદાન વલણોને અપડેટ કરવામાં લાગતો સમય ઓછો થાય. આ મતવિસ્તાર સ્તરે આપમેળે એકત્રિત કરવામાં આવ્યું હતું. અગાઉની જેમ દર બે કલાકે અંદાજિત મતદાન ટકાવારી વલણો પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા. ઉપરાંત, મતદાન બંધ થયા પછી તરત જ, મતદાન મથક છોડતા પહેલા પ્રિસાઇડિંગ અધિકારીઓ દ્વારા મતદાન ડેટા ECINET માં દાખલ કરવામાં આવતો હતો, જેથી ખાતરી કરી શકાય કે મતદાન પછી નેટવર્ક કનેક્ટિવિટીને આધીન અપડેટેડ VTR એપ પર મતદાનની અંદાજિત ટકાવારી ઉપલબ્ધ છે. જ્યાં મોબાઇલ નેટવર્ક ઉપલબ્ધ ન હોય, ત્યાં એન્ટ્રીઓ ઑફલાઇન કરી શકાય છે અને કનેક્ટિવિટી પુનઃસ્થાપિત થયા પછી સેટલમેન્ટ કરી શકાય છે.

અગાઉ, મતદાન ડેટા સેક્ટર અધિકારીઓ દ્વારા મેન્યુઅલી એકત્રિત કરવામાં આવતો હતો અને ફોન કોલ્સ, SMS અથવા મેસેજિંગ એપ્સ દ્વારા રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) ને મોકલવામાં આવતો હતો. આ માહિતી દર બે કલાકે એકત્રિત કરવામાં આવતી હતી અને વોટર ટર્નઆઉટ (VTR) એપ પર અપલોડ કરવામાં આવતી હતી. મતદાનના અંતે, પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસરો 17C સહિત વિવિધ ફોર્મ ભરવા જેવી અન્ય તમામ કાનૂની જવાબદારીઓ પૂર્ણ કર્યા પછી અંતિમ VTR ડેટા અપડેટ કરતા હતા. જ્યાં તેઓ રાજકીય પક્ષો/ઉમેદવારોના મતદાન એજન્ટોની સહીઓ લેતા હતા અને તેમને એક નકલ સોંપતા હતા, નિર્ધારિત પ્રક્રિયાઓ અનુસાર EVM સીલ કરતા હતા અને તેમને સ્ટ્રોંગ રૂમમાં સુરક્ષિત રીતે જમા કરાવતા હતા વગેરે. આમ, મતદાન ટકાવારી વલણો ઘણીવાર કલાકો પછી એટલે કે સવારે 10-11 વાગ્યાની આસપાસ અપડેટ કરવામાં આવતા હતા. જે મોડી રાત્રે અથવા બીજા દિવસે આવતા ભૌતિક રેકોર્ડના આધારે હતા. VTR અપડેટની સુધારેલી સિસ્ટમ આ વિલંબને ઘટાડશે, કારણ કે હવે પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસર મતદાન મથક છોડતા પહેલા ECINET માં ડેટા અપડેટ કરી શકશે.

પંચે પાંચ પેટાચૂંટણી વિધાનસભા મતવિસ્તારોમાંથી એક સિવાય તમામ મતદાન મથકો પર મતદાન દિવસની પ્રવૃત્તિઓનું 100% વેબકાસ્ટિંગ સુનિશ્ચિત કર્યું છે. મહત્વપૂર્ણ પ્રવૃત્તિઓ સરળતાથી ચાલી રહી છે અને મતદાન પ્રક્રિયાનું કોઈ ઉલ્લંઘન થયું નથી તેની ખાતરી કરવા માટે વેબકાસ્ટિંગનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. RO, DEO અને CEO સ્તરે સમર્પિત દેખરેખ ટીમોએ ચૂંટણી કાર્યવાહી પર નજીકથી નજર રાખી હતી.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2137841)