મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય
રાષ્ટ્રીય બાળ અધિકાર સંરક્ષણ આયોગે જાતીય ગુનાઓથી બાળકોના રક્ષણ અધિનિયમ, 2012 અને બાળ અને કિશોર મજૂરી (પ્રતિબંધ અને નિયમન) અધિનિયમ, 1986ના પ્રસાર અને જાગૃતિ પર રાષ્ટ્રીય પરામર્શનું આયોજન કર્યું.
Posted On:
14 MAY 2025 8:05PM by PIB Ahmedabad
રાષ્ટ્રીય બાળ અધિકાર સંરક્ષણ આયોગ (NCPCR) એ આજે બાળકોના જાતીય ગુનાઓથી રક્ષણ (POCSO) અધિનિયમ, 2012 અને બાળ અને કિશોર મજૂરી (પ્રતિબંધ અને નિયમન) CAL (P&R) અધિનિયમ, 1986ના પ્રસાર અને જાગૃતિ પર એક ઓનલાઈન રાષ્ટ્રીય પરામર્શનું આયોજન કર્યું હતું. ઉપરોક્ત કાર્યક્રમમાં વિવિધ કેન્દ્ર અને રાજ્ય મંત્રાલયો, રાજ્ય પોલીસ વિભાગો, SCPCRs, NGOના લગભગ 300 સહભાગીઓએ ભાગ લીધો હતો.
અધ્યક્ષ, NCPCR શ્રીમતી તૃપ્તિ ગુરહાએ મુખ્ય સંબોધનમાં ભાર મૂક્યો કે POCSO એક્ટ, 2012 અને CAL (P&R) એક્ટ, 1986ના અસરકારક અમલીકરણ માટે માળખાગત જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. તેમણે આ ક્ષેત્રોમાં કમિશનની વિવિધ પહેલો પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે સાચા અર્થમાં બાળ અધિકારોના રક્ષણના ઉદ્દેશ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માટે દરેક હિસ્સેદાર પાસેથી સહયોગ અને સહયોગની માંગ કરી હતી.
શ્રીમતી પ્રીતિ ભારદ્વાજ દલાલ, સભ્ય (LRC), NCPCRએ POCSO કાયદા વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાના તેમના અનુભવનો ઉલ્લેખ કરતા જણાવ્યું હતું કે, POCSO કાયદાના અમલીકરણમાં આવતા પડકારોનો અસરકારક રીતે સામનો સક્રિય અભિગમ, અધિકારીઓના વ્યક્તિગત હસ્તક્ષેપ અને કાયદાના અસરકારક પ્રસાર દ્વારા કરી શકાય છે. તેમણે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે NCPCR દ્વારા મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓમાં આયોજિત બેન્ચ અને શિબિરોએ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયો સુધી પહોંચવામાં સારા પરિણામો આપ્યા છે.
NCPCRના સભ્ય (બાળ આરોગ્ય, સંભાળ, કલ્યાણ) ડૉ. દિવ્યા ગુપ્તાએ CAL (P&R) કાયદા પર બોલતા જણાવ્યું હતું કે, જાગૃતિ અને માહિતીનો પ્રસાર પણ કાયદાના અમલીકરણને સરળ બનાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. તેમણે કહ્યું કે આપણે કાયદાઓનો અમલ કરીને લિંગ તટસ્થ દૃષ્ટિકોણ રાખવાની જરૂર છે.
ડૉ. સંજીવ શર્માએ બાળ અધિકારોના રક્ષણની અત્યંત મહત્વપૂર્ણતા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે એમ પણ ઉલ્લેખ કર્યો કે આ ક્ષેત્રમાં અર્થપૂર્ણ પ્રગતિ થઈ છે, છતાં હજુ પણ નોંધપાત્ર બાબતોને આવરી લેવાનું બાકી છે. તેમણે તમામ હિસ્સેદારોની જાગૃતિ અને શિક્ષણના મહત્વ પર પણ ભાર મૂક્યો હતો.
આ પરામર્શમાં POCSO એક્ટ, 2012 અને CAL (P&R) એક્ટ, 1986ના અસરકારક અમલીકરણને સુનિશ્ચિત કરવા માટે સંકલિત આંતર-મંત્રી કાર્યવાહીની તાત્કાલિક જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ફાસ્ટ ટ્રેક કોર્ટની સ્થાપના પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. વધુમાં, POCSO કેસોમાં દેશભરમાં મેડિકો-લીગલ રિપોર્ટ્સ (MLRs)ના ફોર્મેટને માનક બનાવવાના મહત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. જેથી મેડિકો-લીગલ દસ્તાવેજીકરણ અને પુરાવા પ્રક્રિયાઓમાં એકરૂપતા અને સુસંગતતા સુનિશ્ચિત થાય. NCPCRના બાળ સુરક્ષા માર્ગદર્શિકા અને POCSO એક્ટની મુખ્ય જોગવાઈઓને શાળાના અભ્યાસક્રમમાં એકીકૃત કરવા પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો, સાથે શિક્ષકો માટે નિયમિત ક્ષમતા નિર્માણ કાર્યક્રમો અને શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિઓ (SMCs)ને મજબૂત બનાવવાની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
વધુમાં, બાળ પીડિતો માટે સુલભ કાનૂની સહાય અને કાયદાકીય જોગવાઈઓ અનુસાર વળતરનું સમયસર વિતરણ કરવાની જરૂરિયાતનો પુનરોચ્ચાર કરવામાં આવ્યો હતો. બાળ મજૂરીના કેસોના સંદર્ભમાં, પરામર્શમાં સમયસર વળતર વિતરણ, આંતર-એજન્સી સંસ્થાકીય સંકલન, દેખરેખ અને બચાવાયેલા બાળકોના વ્યાપક પુનર્વસન માટેની પદ્ધતિઓને વધારવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.
NCPCRના રજિસ્ટ્રાર શ્રી રાજેશ કુમાર સિંહ દ્વારા આભારવિધિ સાથે બેઠકનું સમાપન થયું હતું.
AP/IJ/GP/JD
(Release ID: 2128763)