सहकारिता मंत्रालय
सहकारी क्षेत्र में विकेन्द्रीकृत अनाज भंडारण कार्यक्रम के माध्यम से खाद्य सुरक्षा
Posted On:
27 NOV 2024 4:47PM by PIB Delhi
सहकारी क्षेत्र में विश्व की सबसे बड़ी अनाज भंडारण योजना की पायलट परियोजना के अंतर्गत राष्ट्रीय सहकारी विकास निगम (एनसीडीसी), राष्ट्रीय कृषि और ग्रामीण विकास बैंक (नाबार्ड) और नाबार्ड कंसल्टेंसी सर्विसेज (नैबकॉन्स) के सहयोग से 11 राज्यों के 11 पैक्स में पैक्स स्तर पर गोदामों का निर्माण किया गया है। यह राज्य हैं: महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, तमिलनाडु, कर्नाटक, गुजरात, मध्य प्रदेश, उत्तराखंड, असम, तेलंगाना, त्रिपुरा और राजस्थान। इन गोदामों का विवरण अनुलग्नक-I में संलग्न है ।
योजना के तहत, पैक्स एकीकृत बागवानी विकास मिशन (एमआईडीएच) की केंद्र प्रायोजित योजना के तहत गांवों से फलों और सब्जियों की आपूर्ति के लिए कोल्ड स्टोरेज इकाइयों, पैक हाउस, प्रशीतन वैन आदि सहित कोल्ड चेन बुनियादी ढांचे की स्थापना भी कर सकते हैं।
पायलट प्रोजेक्ट को आगे बढ़ाया गया है और 21.11.2024 तक देश भर में 500 से अधिक अतिरिक्त PACS की पहचान की गई है। इसका राज्यवार विवरण अनुलग्नक-II में संलग्न है।
हरियाणा राज्य ने परियोजना में भाग लेने के इच्छुक 11 पैक्स की पहचान की है, जिनका जिलावार विवरण निम्नानुसार है:
क्रमांक
|
ज़िले का नाम
|
पहचाने गए PACS की संख्या
|
1.
|
पंचकुला
|
3
|
2.
|
नूह
|
7
|
3.
|
चरखी दादरी
|
1
|
पायलट परियोजना की राज्यवार स्थिति
क्र.सं.
|
PACS का नाम
|
ज़िला
|
राज्य
|
गोदाम क्षमता (मीट्रिक टन में)
|
1.
|
नेरपिंगलाई विविध कार्यकर्ता सहकारी संस्था
|
अमरावती
|
महाराष्ट्र
|
3000
|
2.
|
बहुदेशीय प्राथमिक ग्रामीण सहकारी समिति लिमिटेड, कोटवा पांडे
|
मिर्ज़ापुर
|
उत्तर प्रदेश
|
1500
|
3.
|
चंद्रनगर ग्रुप सेवा सहकारी मंडली लिमिटेड
|
अहमदाबाद
|
गुजरात
|
750
|
4.
|
घमूड़वाली ग्राम सेवा सहकारी समिति लिमिटेड
|
श्री गंगानगर
|
राजस्थान
|
250
|
5.
|
बहुदेशीय प्राथमिक कृषि साख सहकारी सोसाइटी मर्यादित परसवाड़ा
|
बालाघाट
|
मध्य प्रदेश
|
500
|
6.
|
बहुदेशीय किसान सेवा सहकारी समिति लिमिटेड, सहसपुर
|
देहारादून
|
उत्तराखंड
|
500
|
7.
|
सिलमराथुपट्टी प्राथमिक कृषि ऋण सोसायटी
|
थेनी
|
तमिलनाडु
|
1000
|
8.
|
प्राथमिक कृषि ऋण सोसायटी लिमिटेड, गम्भीरावपेट
|
करीमनगर
|
तेलंगाना
|
500
|
9.
|
2 नं. पब बोंगशर जीपीएसएस लिमिटेड
|
कामरूप
|
असम
|
500
|
10.
|
प्राथमिक कृषि सहकारी संघ लिमिटेड, एकम्बा
|
बीदर
|
कर्नाटक
|
1000
|
11.
|
खिलपाड़ा प्राथमिक कृषि ऋण सोसायटी लिमिटेड
|
गोमती
|
त्रिपुरा
|
250
|
पायलट परियोजना के तहत देश के 11 राज्यों में कुल 9,750 मीट्रिक टन भंडारण क्षमता सृजित की गई है।
अनुलग्नक-2
पायलट परियोजना के विस्तार का राज्यवार विवरण
क्र.सं.
|
राज्य
|
पहचाने गए PACS की संख्या
|
1.
|
ओडिशा
|
79
|
2.
|
उत्तर प्रदेश
|
24
|
3.
|
महाराष्ट्र
|
258
|
4.
|
मध्य प्रदेश
|
38
|
5.
|
त्रिपुरा
|
8
|
6.
|
गुजरात
|
47
|
7.
|
हरियाणा
|
11
|
8.
|
जम्मू और कश्मीर
|
2
|
9.
|
राजस्थान
|
100
|
10.
|
कर्नाटक
|
32
|
|
कुल
|
599
|
केन्द्रीय गृह एवं सहकारिता मंत्री श्री अमित शाह ने राज्यसभा में एक प्रश्न के लिखित उत्तर में यह जानकारी दी।
***
एमजी/केसी/एनकेएस/डीए
(Release ID: 2078290)