ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯ
ಭಾರತ್ 6ಜಿ ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಜತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರಾದ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯ ಸಿಂಧಿಯಾ ಸಭೆ
ಚರ್ಚೆಗಳು ಭಾರತದ ಸ್ವದೇಶಿ 6 ಜಿ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದವು
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ನಿಧಾನಗತಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರಿಂದ ನಾಯಕನಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. ಶ್ರೀ ಸಿಂಧಿಯಾ
ನೀತಿ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು, ಸಂಶೋಧನಾ ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅಗತ್ಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ನಾವು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದೇವೆ: ಶ್ರೀ ಸಿಂಧಿಯಾ
ಬಿ6ಜಿಎ ಯ 7 ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳು 6ಜಿ ಗಾಗಿ 7 ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದವು
ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ದೇಶೀಯ 6 ಜಿ ಸ್ಟಾ ್ಯಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ
Posted On:
26 SEP 2024 5:52PM by PIB Bengaluru
ಸಂವಹನ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯ ಎಂ. ಸಿಂಧಿಯಾ ಮತ್ತು ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಡಾ. ನೀರಜ್ ಮಿತ್ತಲ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿನಡೆದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಮೈತ್ರಿ (ಬಿ 6 ಜಿಎ) 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆಳವಾದ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿತು. 2030ರ ವೇಳೆಗೆ 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನಾಗಲು ಭಾರತದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಒಕ್ಕೂಟದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.
ಭಾಗವಹಿಸಿದವರನ್ನುದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಶ್ರೀ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯ ಎಂ. ಸಿಂಧಿಯಾ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಸಂವಹನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಅಚಲ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ‘‘ಭಾರತವು 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ದೂರಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿದೆ. ನೀತಿ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು, ಸಂಶೋಧನಾ ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅಗತ್ಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ನಾವು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದೇವೆ,’’ ಎಂದು ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು.
ಸಚಿವರಾದ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯ ಸಿಂಧಿಯಾ, ‘‘ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ನಿಧಾನಗತಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರಿಂದ ನಾಯಕನಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. 140 ಕೋಟಿ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಸರ್ವತ್ರ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಖಾತ್ರಿಯಿದೆ,’’ ಎಂದರು.
ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಏಳು ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಗತಿ, ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಹಯೋಗದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳು ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್, ಸಾಧನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು, ಬಳಕೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು, ಮಾನದಂಡಗಳು, ಹಸಿರು ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರತೆ, ಆರ್ಎಎನ್ ಮತ್ತು ಕೋರ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ಗಳು, ಎಐ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರು, ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮ ನವೀಕರಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು, ಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಗಳು, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಿದರು. ದೇಶೀಯ ಆರ್ಎಎನ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕಾಗಿ ಉತ್ತಮ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಿಟಿಗಳಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನವೀನ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಈ ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಜಾಗತಿಕ 6 ಜಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಭಾರತದ ಬಲವಾದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವು, ಪ್ರತಿ ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪು ಉತ್ತಮವಾದ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು.
ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಸಚಿವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ, ಪರೀಕ್ಷಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 6 ಜಿ ಜಾಗದಲ್ಲಿಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ಅನುಕೂಲಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವಲ್ಲಿಸರ್ಕಾರದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು. ‘‘ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು, ಪರೀಕ್ಷಾ ವೇದಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ 6 ಜಿ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ,’’ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸರ್ಕಾರ ಉತ್ಸುಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಹಯೋಗದ ವಿಧಾನದಿಂದ, ಭಾರತವು 6 ಜಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ದೇಶವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಬಹುದು ಎಂದು ನಮಗೆ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತವನ್ನು ದೂರಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ದಿಟ್ಟ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು. ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 6 ಜಿ ಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಶ್ರೀ ಸಿಂಧಿಯಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು, ಭಾರತದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಚಿವ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯ ಎಂ. ಸಿಂಧಿಯಾ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಡಾ. ನೀರಜ್ ಮಿತ್ತಲ್ ಅವರು 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟೆಲಿಕಾಂ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ 6 ಜಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕ-ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.
ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಅಲೈಯನ್ಸ್, ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ, ಸುಧಾರಿತ ಸಂವಹನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗಾಗಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ, ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ 6 ಜಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಮಲ್ಟಿ-ಚಿಪ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ಗಳು, ಎಸ್ಒಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ಐಒಟಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಗಳಲ್ಲಿ ನಾವೀನ್ಯತೆಯತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ 6 ಜಿ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ.
6 ಜಿ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು, ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಇಲಾಖೆ (ಡಿಒಟಿ) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ 111 ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. 6 ಜಿ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ವೇಗವರ್ಧಿತ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ಗಳನ್ನು ಸಹಯೋಗದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗಳು 6 ಜಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಲವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಭಾರತ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ನವೀನ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಟೆಲಿಕಾಂ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಭಾರತ್ 6ಜಿ ಮೈತ್ರಿ ಬಗ್ಗೆ:
ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿಸಮಗ್ರ 6 ಜಿ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಸಹಯೋಗದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಉದಯೋನ್ಮುಖ 6 ಜಿ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಂಶೋಧನೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಮೈತ್ರಿ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತ್ 6ಜಿ ವಿಷನ್
2023 ರ ಮಾರ್ಚ್ 23ರಂದು, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಭಾರತದ ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದರು, 2030ರ ವೇಳೆಗೆ 6 ಜಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ವಿನ್ಯಾಸ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿದೇಶವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಭಾರತ್ 6 ಜಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ: ಕೈಗೆಟುಕುವಿಕೆ, ಸುಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಏಕರೂಪತೆ. ಇದು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುವ ನವೀನ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
[Follow DoT Handles for more :-
X - https://x.com/DoT_India
Insta-https://www.instagram.com/department_of_telecom?igsh=MXUxbHFjd3llZTU0YQ==
Fb - https://www.facebook.com/DoTIndia
YT- https://www.youtube.com/@departmentoftelecom]
*****
(Release ID: 2059305)
Visitor Counter : 31