આપ સૌને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન, સૌને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ. આ દિવસ પોતે જ દર્શાવે છે કે ભારત સાચા રસ્તે આગળ વધી રહ્યું છે.

મને વિશ્વાસ છે કે જો આપણે આબોહવા પરિવર્તનના સંદર્ભમાં વિચારીએ તો હાથશાળ, સમયની જરૂરિયાત, દેશની જરૂરિયાત અને પૃથ્વીની જરૂરિયાતને પ્રોત્સાહન આપવા માટે શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ થશે.

જ્યારે હું 1989માં લોકસભાનો સભ્ય બન્યો અને કેન્દ્રમાં મંત્રી પણ હતો ત્યારે અમારે વિદેશી પ્રતિનિધિમંડળને કેટલીક ભેટ આપવાની હતી. મને યાદ છે કે તે સમયે આ પદ પર રહેલા IAS અધિકારીએ માત્ર એક જ સૂચન આપ્યું હતું કે જો તમે કાયમી છાપ છોડવા માંગતા હોવ તો ફક્ત અમારા વિભાગનો જ ઉપયોગ કરો, અને અમે તે જ કર્યું.

મહાનુભાવો, અહીં ત્રણ સંસદસભ્યો છે અને તેમની હાજરીથી હું પ્રોત્સાહિત થયો છું. શા માટે? કારણ કે તે બાકીના ત્રણેય સભ્યો અને ભૂતપૂર્વ સભ્યોને પણ પ્રોત્સાહિત કરશે, અને તમારો સંદેશ ચોક્કસપણે ગુંજતો રહેશે અને ભારતના ગૃહમાં પણ ગુંજતો રહેશે. ભારતના સંસદસભ્ય પાસે ઘણી શક્તિઓ ઉપલબ્ધ છે, તેઓ એક સારા મુદ્દાને અર્થપૂર્ણ રીતે ઉઠાવીને સમગ્ર દેશનું ધ્યાન આકર્ષિત કરી શકે છે.

જ્યારે રાષ્ટ્રપતિએ પદ્મભૂષણ શ્રીમતી સુધા મૂર્તિને રાજ્યસભાના સભ્ય તરીકે નિયુક્ત કર્યા, ત્યારે સમગ્ર દેશમાં પ્રશંસાની લહેર હતી. તર્ક, ત્યાગ, તપ અને લોકકલ્યાણમાં વ્યસ્ત રહેવું. પરંતુ તેમણે મને સૌથી મહત્વની ભેટ આપી હતી તે હેન્ડલૂમ હતી.

આજે અહીં હાજર દરેક વ્યક્તિ મારા માટે સમાન રીતે મહત્વપૂર્ણ છે, અને હું કહી શકું છું કે આજે કોઈ પ્રથમ હરોળ નથી. છેલ્લી હરોળમાં બેઠેલી વ્યક્તિ છેલ્લી હરોળમાં જ બેસે છે; દરેક જણ બાકીનું સરખું યોગદાન આપે છે. સૌને શુભકામનાઓ.

110 વર્ષ પછી ભારતના પ્રધાનમંત્રીએ તે દિવસને યાદ રાખવાની દૂરંદેશી બતાવી. 7 ઓગસ્ટ 1905ના રોજ કોલકાતાના ટાઉન હોલમાં સ્વદેશી ચળવળ શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ ચળવળનો ઉદ્દેશ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદનો અને ઉત્પાદન પ્રક્રિયાને પુનર્જીવિત કરવાનો હતો અને રાષ્ટ્રીય ભાવના સાથે જોડાયેલો હતો. 110 વર્ષ બાદ ભારતના પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ દૂરંદેશી બતાવતા આ દિવસને હેન્ડલૂમ ડે તરીકે જાહેર કર્યો હતો અને આજનો દિવસ વિકાસ માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ છે. અમે આ મહત્વપૂર્ણ ઘટનાની 10મી ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ.

સ્વદેશી ચળવળની યાદમાં રાષ્ટ્રીય હેન્ડલૂમ દિવસની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. શા માટે? આની ખૂબ જ જરૂર છે. આજે તમે જોશો કે પ્રધાનમંત્રીએ એક સૂત્ર પણ આપ્યું હતુંઃ બી વોકલ ફોર લોકલ. તેનો મહત્વનો ભાગ હેન્ડલૂમ અને તેના ઉત્પાદનો છે. આ આર્થિક સ્વતંત્રતાનો મૂળ છે, આ અધિકારોનો આધાર છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે જો આપણે આર્થિક સ્વતંત્રતામાં માનીએ તો આપણા દેશને કેટલો ફાયદો થશે. મનને દુઃખ થાય છે કે હેન્ડલૂમ દ્વારા જે પણ ઉત્પાદન કરી શકાય તે વિદેશમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. જો આપણે બેડશીટ્સ, ટેબલ ક્લોથ અને આપણા ઘરમાં શું નથી તે જોઈએ - આપણી મૂર્તિઓ, આપણા દીવા - તેમાં કેટલું વિદેશી હૂંડિયામણ જાય છે.

તેથી, હું આર્થિક રાષ્ટ્રવાદની ભારપૂર્વક હિમાયત કરું છું. આર્થિક રાષ્ટ્રવાદ એ આપણી કરોડરજ્જુની આર્થિક વૃદ્ધિ માટે મૂળભૂત છે. આર્થિક રાષ્ટ્રવાદની ત્રણ અસર થશે:

એક, આપણે વિદેશી હુંડિયામણ બચાવીશું. બીજું, જ્યારે આપણે બહારથી માલ માંગીએ છીએ, ત્યારે આપણે આપણા લોકો પાસેથી કામ છીનવી લઈએ છીએ; આપણે તેમની આજીવિકા પર હુમલો કરીએ છીએ, તેથી રોજગારી ઉત્પન્ન થશે. અને ત્રીજું, અને જ્યારે આપણે આ નહીં કરીએ, બહારથી આયાત નહીં કરીએ, તો ઉદ્યોગસાહસિકતા પણ વધશે. જ્યારે ત્રણ ફાયદા છે, તો આપણે આ કેમ કરી રહ્યા છીએ? અમે તે એટલા માટે કરી રહ્યા છીએ કારણ કે જે લોકો તે કરી રહ્યા છે તેઓ મર્યાદિત વર્તુળમાં રહીને તેમનો આર્થિક લાભ જોઈ રહ્યા છે.

હું ઈચ્છું છું કે દરેક વ્યક્તિ રાષ્ટ્રીય હિતનું સન્માન કરે. શું આપણે માત્ર નાણાકીય લાભ માટે આર્થિક રાષ્ટ્રવાદનું બલિદાન આપી શકીએ? મને કોઇ શંકા નથી; કોઈ પણ નાણાકીય લાભ, તે પછી ગમે તેટલો મોટો કેમ ન હોય, આવી આયાતોમાં સામેલ થવા માટે યોગ્ય ન ગણાવી શકાય જેણે ટાળી શકાય છે.

અને જો તમે જે કામ કરી રહ્યા છો તેના પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવશે તો લોકો તેને સ્વીકારશે. શા માટે? તે શરીરને સારું લાગે છે, તે પર્યાવરણને સારું લાગે છે, તે આંખોને સારું લાગે છે, તે આપણી સંસ્કૃતિને સારું લાગે છે. આજે મેં જે જોયું તેનાથી હું આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો. પશ્ચિમ બંગાળના ગવર્નર તરીકે મારી ક્ષમતામાં, મેં આ વિસ્તારોની મુલાકાત લીધી છે, અને હું ખુશ હતો અને થોડો પરેશાન પણ હતો.

તેઓ કઈ અનોખી વસ્તુ બનાવી રહ્યા છે અને કઈ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં તેઓ બનાવી રહ્યા છે તે જોઈને મને આનંદ થયો. તેમની પદ્ધતિ એવી હતી કે જમીનની નીચે ખાડો બનાવીને પછી તેને જમીનના સ્તરે બનાવીને વ્યવસ્થા કરવી. પરંતુ બજાર તેના હાથમાં ન હતું. મને કોઈ શંકા નથી કે રચનાજી આ બાબતમાં રસ લઈ રહી છે, અને તેઓ હેન્ડલૂમ ઉત્પાદનોના વ્યવસાયને પ્રોત્સાહન આપવામાં કોઈ કસર છોડશે નહીં.

આજે પણ જો તે યોગ્ય રીતે ખીલે છે અને જે છેલ્લા એક દાયકાથી ખીલી રહી છે તો તે આપણા રોજગારનો મુખ્ય આધાર બની શકે છે. પહેલા વીજળીનો ઉપયોગ થતો ન હતો, હવે તેનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, પરંતુ તે ઘટી રહ્યો છે. આ માટે બહુ દૂર જવાની જરૂર નથી અને તેનું માર્કેટ પણ તમારી આસપાસ ઉપલબ્ધ છે. હું માનું છું કે તે સૌથી મોટો કુટીર ઉદ્યોગ છે જે તે તેના સર્જનની જરૂરિયાત અને રોજગાર પૂરો પાડી શકે છે.

આપણે તેનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આ રોજગારનું ક્ષેત્ર છે જે વધતી જતી પરિસ્થિતિઓનું નિર્માણ કરશે. અને ખાસ કરીને મહિલાઓ માટે, આ એક નવું પરિમાણ છે, અને ખાસ કરીને ગ્રામીણ મહિલાઓ માટે. એક જ સમસ્યા છે: અમે તે કરીશું, તે કેવી રીતે વેચવામાં આવશે? અને જો તે વેચાય તો આપણને તેની વાજબી કિંમત મળશે કે નહીં? હું દેશના કોર્પોરેટ ગૃહોને વિનંતી કરીશ કે હોટલ ઉદ્યોગમાં તેનો વધુ વ્યાપક ઉપયોગ કરે, જો તેઓ આ સંકલ્પ લે તો તેનાથી ભારતીયતાને મોટો વેગ મળશે અને તેઓ દેશના અર્થતંત્રમાં રોજગાર વધારવામાં ગુણાત્મક યોગદાન આપશે. અત્યંત મહત્વની રહેશે.

તેની ખાસ વાત એ છે કે ઓછી મૂડીમાં પોતાના વિચારોને સાકાર કરવા અને આજકાલ તો એવું થઈ ગયું છે કે આપણે તેને ડિઝાઈનર બનાવીએ, ફેશનેબલ બનાવીએ. મેં જે જોયું છે, તેમાં મારા મનમાં કોઈ શંકા નથી. આમ કરીશું તો નવી ક્રાંતિ આવશે. આપણી વસ્તીને કારણે ઘણી તકો છે.

અમારી ડેમોગ્રાફીના ઉપયોગને કારણે તેમાં અમાપ સંભાવના છે. આપણે વિશ્વમાં સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતું રાષ્ટ્ર છીએ, અને આજના ભારતમાં કોઈ એવું કહી શકતું નથી કે આપણે સંભાવનાઓવાળું રાષ્ટ્ર છીએ. ના, આપણે ઉભરતો દેશ છીએ. ઉદય અણનમ છે, ઉદય વૃદ્ધિશીલ છે. અને મને એ દિવસ યાદ છે જ્યારે હું પહેલીવાર લોકસભામાં આવ્યો હતો, લગભગ 34 વર્ષ પહેલાં, જ્યારે આપણી અર્થવ્યવસ્થાનું કદ લંડન અને પેરિસ શહેરો કરતાં ઓછું હતું. અને આજે આપણે વિશ્વની પાંચમી આર્થિક મહાસત્તા છીએ. આપણે 2 વર્ષમાં અને તેનાથી પણ પહેલા વિશ્વની ત્રીજી આર્થિક મહાસત્તા બની જઈશું.

કોઈપણ ઉત્પાદન ઉત્પાદન કેટલી વેચશે અને તે દેશની અંદર ખરીદ શક્તિ કેટલી છે તેના પર નિર્ભર છે. તમને જાણીને આનંદ થશે કે ભારત, માનવતાના છઠ્ઠા ભાગનું ઘર વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી ખરીદ શક્તિ છે.

ચાલો સંકલ્પ લઈએ, ટેવ કેળવીએ, હેન્ડલૂમ સાડી, કુર્તા, સોલ, ઘાઘરા, ચોલી, લુંગીને ફેશન બનવા દો, બ્રાન્ડ બનીએ અને વપરાશમાં ગુણાત્મક સુધારો લાવીએ. તેને સ્વદેશી ચળવળની જેમ આગળ લઈ જાઓ. હું તમને એટલું જ આશ્વાસન આપું છું કે આજે જો તમારા હેન્ડલૂમ બિઝનેસને આગળ લઈ જવાનો કોઈ વિચાર તમારા મનમાં આવે તો તેને તમારા મનમાં ન રાખો, તેના પર ધ્યાન કરો.

ઘણી વખત આપણા લોકો સરકારી યોજનાઓ વિશે જાણી શકતા નથી. સહકાર આ બાબતમાં મોટું યોગદાન આપી શકે છે. હું આ અંગે માનનીય મંત્રી સાથે ખાસ ચર્ચા કરીશ જેથી આગામી થોડા અઠવાડિયામાં એવી યોજના બનાવવામાં આવે કે જ્યાં પૈસાની અછત ન હોય, જ્યાં બજારની અછત ન હોય અને વધુને વધુ લોકો આત્મવિશ્વાસ સાથે બાબતોમાં સામેલ થાય.

હું તમને આગ્રહ કરું છું કે તમારા બધાની હાજરી ખૂબ જ પ્રેરણાદાયી છે, અને અહીં આવનાર દરેક વ્યક્તિ બદલાતા ભારતનો સંકેત આપે છે જેની વિશ્વમાં સંપૂર્ણ પ્રશંસા થઈ રહી છે, વિશ્વની જે સંસ્થાઓ આપણને શીખવતી હતી આજે તેઓ આપણી પાસેથી શીખ મેળવે છે. આપણે જે પ્રગતિ કરી છે તે અકલ્પનીય છે, સપનાઓથી આગળ છે, વિશ્વને આશ્ચર્ય આપે છે, અને આપણે તે જોઈ રહ્યા છીએ. હેન્ડલૂમ બિઝનેસ પણ આમાં મજબૂત કડી તરીકે ઉભરી આવશે.

આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com