પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય
azadi ka amrit mahotsav

દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું કેરળમાં પ્રવેશી ચુક્યું છે અને ઉત્તરપૂર્વ ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં આગળ વધી રહ્યું છે


આગામી 4-5 દિવસ દરમિયાન ઉત્તરપૂર્વ ભારતમાં ભારેથી અતિ ભારે વરસાદ પડશે તેવી શક્યતા છે

ઉત્તર-પશ્ચિમ અને મધ્ય ભારતમાં પ્રવર્તતી ગરમીની થપાટથી લઈને હીટવેવની સ્થિતિમાં આજથી ધીમે ધીમે ઘટાડો થવાની સંભાવના છે

Posted On: 30 MAY 2024 3:31PM by PIB Ahmedabad

દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું આગળ વધી રહ્યું છે:

  • દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું કેરળમાં પ્રવેશ્યું છે અને આજે સમગ્ર નાગાલેન્ડ, મણિપુર, મિઝોરમ, અરુણાચલ પ્રદેશ અને ત્રિપુરા, મેઘાલય અને આસામના મોટાભાગના ભાગો સહિત ઉત્તરપૂર્વ ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં આગળ વધ્યું છે.
  • દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું દક્ષિણ-પશ્ચિમ અરબી સમુદ્રના બાકીના ભાગો, પશ્ચિમ મધ્ય અરબી સમુદ્રના કેટલાક ભાગો, મોટાભાગના દક્ષિણપૂર્વ અરબી સમુદ્ર અને લક્ષદ્વીપ વિસ્તાર, કેરળના મોટાભાગના વિસ્તારો, દક્ષિણ તમિલનાડુના કેટલાક ભાગો, માલદીવ અને કોમોરિનના બાકીના વિસ્તાર; બંગાળની ખાડીના ઉત્તરપૂર્વના કેટલાક વધુ ભાગો, સમગ્ર નાગાલેન્ડ, મણિપુર, મિઝોરમ, અરુણાચલ પ્રદેશ અને ત્રિપુરા, મેઘાલય અને આસામના મોટાભાગના ભાગો સહિત ઉત્તરપૂર્વ ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં આગળ વધ્યું છે. આમ, દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું આજે 30મી મે, 2024ના રોજ કેરળમાં પ્રવેશી ગયું છે.
  • ચોમાસાની ઉત્તરીય મર્યાદા 13°N/60°E, 12°N/65°E, 11°N/70°E, અમિની, કન્નુર, કોઇમ્બતુર, કન્યાકુમારી, 8.5°N/80°E, 13°Nમાંથી પસાર થાય છે /84°E, 16°N/87°E, 20°N/91°E, અગરતલા, ધુબરી, 27°N/89.5°E. (પરિશિષ્ટ IV)
  • આગામી 2-3 દિવસ દરમિયાન મધ્ય અરબી સમુદ્રના કેટલાક વધુ ભાગો, દક્ષિણ અરબી સમુદ્રના બાકીના ભાગો, લક્ષદ્વીપ વિસ્તાર અને કેરળ, કર્ણાટકના કેટલાક ભાગો, તમિલનાડુના કેટલાક વધુ ભાગો, દક્ષિણ-પશ્ચિમ અને મધ્ય બંગાળની ખાડી, ઉત્તરપૂર્વીય બંગાળની ખાડી અને આસામ અને મેઘાલયના કેટલાક ભાગો અને ઉપ-હિમાલયના પશ્ચિમ બંગાળ અને સિક્કિમના કેટલાક ભાગોમાં દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું આગળ વધવા માટે સ્થિતિઓ અનુકૂળ છે.
  • નીચલા ઉષ્ણકટિબંધીય સ્તરોમાં ઉત્તરપૂર્વ આસામ અને આસપાસના ક્ષેત્રોમાં ચક્રવાતી હવાઓનું ક્ષેત્ર બન્યું છે. નીચલા ઉષ્ણકટિબંધીય સ્તરોમાં બંગાળની ખાડીથી ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્યો સુધી મજબૂત દક્ષિણ-પશ્ચિમ/દક્ષિણ પવનો પ્રવર્તી રહ્યા છે. તેના પ્રભાવ હેઠળ: આગામી 7 દિવસ દરમિયાન  અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ અને મેઘાલય, નાગાલેન્ડ, મણિપુર, મિઝોરમ અને ત્રિપુરા અને પેટા-હિમાલય, પશ્ચિમ બંગાળ સિક્કિમમાં વાવાઝોડા, વીજળી અને તેજ પવન (30-40 કિમી પ્રતિ કલાક) સાથે એકદમ વ્યાપકથી વ્યાપક હળવાથી મધ્યમ વરસાદની શક્યતા છે. આગામી 5 દિવસ દરમિયાન અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ અને મેઘાલય, પેટા હિમાલયન પશ્ચિમ બંગાળ અને સિક્કિમમાં ભારે/અતિ ભારે વરસાદની સંભાવના છે અને 30 અને 31મી મે, 2024ના રોજ નાગાલેન્ડ, મણિપુર, મિઝોરમ અને ત્રિપુરામાં અલગ-અલગ જગ્યાઓ ભારે વરસાદની સંભાવના છે. આજે મેઘાલયમાં પણ વરસાદની શક્યતા છે.
  • ઉત્તર-પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને તેની આજુબાજુના વિસ્તારોમાં એક ચક્રવાતી પરિભ્રમણ બન્યું છે અને તેની ઉપરથી નીચલા ઉષ્ણકટિબંધીય સ્તરોમાં પશ્ચિમ બાંગ્લાદેશ સુધી વહે છે. તેના પ્રભાવ હેઠળ; આગામી 5 દિવસ દરમિયાન બિહાર, ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળના ગંગા તટના વિસ્તારો, ઓડિશા, છત્તીસગઢમાં, જ્યારે 01-03 જૂન દરમિયાન મધ્ય પ્રદેશ, વિદર્ભ, મધ્ય મહારાષ્ટ્ર, મરાઠવાડામાં (30-40 કિમી પ્રતિ કલાક) ગાજવીજ સાથે છૂટાછવાયા હળવા/મધ્યમ વરસાદની સંભાવના છે.
  • દક્ષિણ દ્વીપકલ્પ ભારત પર 8°N એક શીયર ઝોન બનેલું છે અને મધ્ય ઉષ્ણકટિબંધીય સ્તરોમાં દક્ષિણ કેરળથી દક્ષિણપૂર્વ અરબી સમુદ્ર પર ચક્રવાતી પરિભ્રમણ આવેલું છે. કેરળના દરિયાકાંઠે મજબૂત પશ્ચિમી પવનો પ્રવર્તી રહ્યા છે. તેના પ્રભાવ હેઠળ: આગામી 7 દિવસ દરમિયાન કેરળ અને માહે, લક્ષદ્વીપ, આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, કર્ણાટકમાં વાવાઝોડા, વીજળી અને તેજ પવન (30-40 કિમી પ્રતિ કલાક) સાથે એકદમ વ્યાપકથી વ્યાપક હળવાથી મધ્યમ વરસાદની શક્યતા છે; તમિલનાડુ, પુડુચેરી અને કરાઈકલ, તટીય આંધ્રપ્રદેશ, તેલંગાણા, રાયલસીમામાં છૂટાછવાયા હળવાથી મધ્યમ વરસાદ પડવાની સંભાવના છે. આગામી 5 દિવસ દરમિયાન કેરળ અને માહેમાં ભારેથી અતિ ભારે વરસાદની સંભાવના છે. 30મીએ લક્ષદ્વીપમાં અલગ-અલગ વિસ્તારમાં ભારે વરસાદની સંભાવના છે; આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ પર 31મી મે-02 જૂન દરમિયાન;  તમિલનાડુ અને દક્ષિણ આંતરિક કર્ણાટકના વિસ્તારોમાં 01-03 જૂન, 2024 દરમિયાન. આંધ્રપ્રદેશના દરિયાકાંઠાના વિસ્તાર અને યાનમ, રાયલસીમા અને કર્ણાટકમાં 31 મે-03 જૂન દરમિયાન મજબૂત સપાટી પરના પવનો (30-40 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પહોંચવાની) શક્યતા છે.
  • જમ્મુ ડિવિઝન અને આસપાસના વિસ્તારોમાં એક ચક્રવાતી પરિભ્રમણ તરીકે વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ જોવામાં આવે છે, નીચલા અને મધ્યમ ઉષ્ણકટિબંધીય પશ્ચિમી ભાગોમાં એક દ્રોણિકાની સાથે મોટા ભાગે ઉત્તરે 73°E. 30°Nમાં સ્થિત છે. તેના પ્રભાવ હેઠળ; 30મી મે-02મી જૂન, 2024 દરમિયાન જમ્મુ-કાશ્મીર-લદ્દાખ-ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન-મુઝફ્ફરાબાદ, હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડમાં ગાજવીજ સાથે છૂટાછવાયા હળવા વરસાદની સંભાવના છે. 30મી મે-02મી જૂન દરમિયાન ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતના મેદાનોમાં ગાજવીજ સાથે છુટોછવાયો એકદમ સામાન્ય/હળવા વરસાદની સંભાવના છે. 30 મે-01 જૂન દરમિયાન ઉત્તર પ્રદેશમાં અને 30મી અને 31મી મેના રોજ હરિયાણા-ચંદીગઢ-દિલ્હીમાં ધૂળનું તોફાન આવવાની સંભાવના છે.
  • 30મી અને 31મી મેના રોજ ગુજરાત રાજ્યમાં મજબૂત સપાટીના પવનો (30-40 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પહોંચવાની) શક્યતા છે.

છેલ્લા 24 કલાક દરમિયાન આજે 0830 વાગ્યા સુધીનું હવામાન:

  • પંજાબના મોટા ભાગના ભાગોમાં લૂથી લઈને ભીષણ લૂની સ્થિતિ પ્રવર્તી રહી છે; હરિયાણા-ચંદીગઢ-દિલ્હી, ઉત્તર પ્રદેશના ઘણા ભાગોમાં; રાજસ્થાન, બિહાર, પૂર્વ મધ્ય પ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં; ઓડિશા, ઝારખંડના અલગ વિસ્તારોમાં. છત્તીસગઢ, વિદર્ભ, હિમાચલ પ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં હીટ વેવની સ્થિતિ પ્રવર્તે છે; પશ્ચિમ મધ્ય પ્રદેશના અલગ-અલગ વિસ્તારોમાં. હરિયાણા, ચંદીગઢ અને દિલ્હી, રાજસ્થાનમાં 17 મેથી અને મધ્યપ્રદેશ અને ઉત્તર પ્રદેશમાં 18 મે, 2024થી હીટ વેવની સ્થિતિ પ્રવર્તી રહી છે.
  • પંજાબ, હરિયાણા, દિલ્હી, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, ઝારખંડ, ઓડિશા અને મધ્ય પ્રદેશના અલગ-અલગ વિસ્તારોમાં રાત્રે પણ ગરમ સ્થિતિ જોવા મળી રહી છે.
  • ગઈકાલે, સમગ્ર દેશમાં સૌથી વધુ મહત્તમ તાપમાન 48.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રોહતક (હરિયાણા) ખાતે નોંધાયું હતું.
  • મેઘાલયમાં અલગ-અલગ સ્થળોએ અત્યંત અતિ ભારે વરસાદ જોવા મળ્યો; કેરળ અને માહે, આસામમાં છૂટાછવાયા સ્થળોએ ભારેથી અતિ ભારે વરસાદ અને લક્ષદ્વીપ, અરુણાચલ પ્રદેશ અને નાગાલેન્ડ, મણિપુરમાં અલગ અલગ સ્થાનો પર ભારે વરસાદ.
  • દેશભરમાં ઝંઝાવાતી પવનો/તોફાની પવનોના ડેટા નોંધાયા છે.

આગામી 5 દિવસ માટે મહત્તમ તાપમાન અવલોકન અને આગાહી:

  • મહત્તમ તાપમાન 42 ° સેલ્સિયસ કરતા વધારે હોય તેવા વિસ્તારો: ગઈકાલે, હરિયાણા-ચંદીગઢ-દિલ્હીના મોટાભાગના ભાગોમાં મહત્તમ તાપમાન 46-50 ° સેલ્સિયસની રેન્જમાં હતું; પશ્ચિમ રાજસ્થાનના ઘણા ભાગોમાં; પશ્ચિમ મધ્ય પ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં; પૂર્વ મધ્ય પ્રદેશ, પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશ, ઝારખંડ, ઓડિશા પર અલગ-અલગ વિસ્તારોમાં; પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ, વિદર્ભના ઘણા ભાગોમાં 42-46° ડિગ્રીની રેન્જમાં; બિહાર, છત્તીસગઢના કેટલાક ભાગોમાં; મરાઠવાડા, તેલંગાણા, દરિયાકાંઠાના આંધ્રપ્રદેશ પર અલગ વિસ્તારોમાં. ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતના ઘણા ભાગોમાં અને મધ્ય અને પૂર્વ ભારતના કેટલાક ભાગોમાં આ સામાન્ય કરતાં 3-6 ° સેલ્સિયસ વધુ હતું.
  • આગામી 5 દિવસ દરમિયાન ઉત્તરપશ્ચિમ અને મધ્ય ભારતમાં મહત્તમ તાપમાનમાં 2-4 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો ધીમે ધીમે ઘટાડો થવાની સંભાવના છે.
  • આગામી 2 દિવસ દરમિયાન પૂર્વ ભારતમાં મહત્તમ તાપમાનમાં કોઈ નોંધપાત્ર ફેરફાર થવાની સંભાવના નથી અને તે પછી ધીમે ધીમે 2-3 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો ઘટાડો થશે.
  • આગામી 3 દિવસ દરમિયાન મહારાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ દ્વીપકલ્પના ભારતમાં મહત્તમ તાપમાનમાં 2-3 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થવાની સંભાવના છે અને તે પછી કોઈ નોંધપાત્ર ફેરફાર નહીં થાય.
  • દેશના બાકીના ભાગોમાં મહત્તમ તાપમાનમાં કોઈ નોંધપાત્ર ફેરફાર થવાની સંભાવના નથી.

પરિશિષ્ટમાં વિગતો

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad   Image result for facebook icon /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com


(Release ID: 2022267) Visitor Counter : 92