భారత ప్రభుత్వ సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత శాఖ, 2024 ఫిబ్రవరి 12 మరియు 13వ తేదీలలో న్యూఢిల్లీలోని ప్రగతి మైదాన్‌లోని భారత్ మండపం, సమ్మిట్ హాల్‌లో రెండు రోజుల జాతీయ సమీక్ష సమావేశాన్ని నిర్వహించింది. కార్యదర్శి శ్రీ సౌరభ్ గార్గ్ అధ్యక్షతన జరిగిన ఈ సమావేశంలో సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత శాఖ,  అన్ని రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల నుండి ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీలు/కార్యదర్శులు, డిపార్ట్‌మెంట్ నుండి సీనియర్ అధికారులతో సమావేశమయ్యారు.

 

షెడ్యూల్డ్ కులాలు (ఎస్‌సిలు), ఇతర వెనుకబడిన తరగతులు (ఓబిసిలు), ఆర్థికంగా బలహీన తరగతులు (ఇడబ్ల్యుఎస్) మరియు డినోటిఫైడ్ తెగలు (డిఎన్‌టిలు) సహా వివిధ అట్టడుగు వర్గాలకు మద్దతునిచ్చే లక్ష్యంతో ఈ సదస్సులో గంభీరమైన చర్చలు జరిగాయి. సెషన్‌లు వృద్దుల అవసరాలను ప్రస్తావించాయి, మాదక ద్రవ్యాల దుర్వినియోగ బాధితులకు సహాయం అందించాయి, ట్రాన్స్‌జెండర్ కమ్యూనిటీకి సంబంధించిన సమస్యలను చర్చించాయి మరియు పారిశుద్ధ్య కార్మికులు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను హైలైట్ చేశాయి.

 

ట్రాన్స్‌జెండర్ వ్యక్తుల కోసం 25 నవంబర్, 2020న నేషనల్ పోర్టల్‌ను ప్రారంభించడంతోపాటు, ప్రారంభమైనప్పటి నుండి 17,000కి పైగా సర్టిఫికేట్/ఐడీ కార్డ్‌లు  జారీ చేయడంతో సహా కీలక కార్యక్రమాలు హైలైట్ చేసాయి. చురుకైన చర్యలను కోరుతూ, చర్చలు ఆవాస గృహాలను ఏర్పాటు చేయడం, పోర్టల్ ద్వారా సర్టిఫికేట్‌లను జారీ చేయడం మరియు లింగమార్పిడి వ్యక్తులకు వివక్ష రహిత వాతావరణాన్ని నిర్ధారించడం గురించి నొక్కిచెప్పాయి. ప్రస్తుతం, లింగమార్పిడి వ్యక్తుల కోసం  దేశవ్యాప్తంగా పనిచేస్తున్న  12 ఆవాస గృహాలు  పునరావాసం మరియు ప్రధాన స్రవంతి సేవలను అందిస్తున్నాయి. స్వచ్ఛ్ భారత్ మిషన్ (అర్బన్) తన విధాన మార్గదర్శకాలలో లింగమార్పిడి వ్యక్తుల కోసం ప్రత్యేక టాయిలెట్లను ఏకీకృతం చేసింది.

 

అటల్ వయో అభ్యుదయ్ యోజన మరియు తల్లిదండ్రులు మరియు వృద్ధుల నిర్వహణ మరియు సంక్షేమ చట్టం, 2007 వంటి పథకాల అమలు భారతదేశం అంతటా వృద్ధుల శ్రేయస్సుకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడంలో కీలకమైనది. ఈ కార్యక్రమాలు వృద్ధుల ఆవాస గృహాలకు అనువైన భూమిని అందించడానికి మరియు 3180 శిక్షణ పొందిన వృద్దుల సంరక్షకుల సిబ్బందిని రూపొందించడానికి ప్రభుత్వ నిబద్ధతను నొక్కి చెబుతున్నాయి.

 

రాష్ట్రీయ వయోశ్రీ యోజన  వృద్ధాప్య వైకల్యాలతో బాధపడుతున్న వృద్ధులకు సహాయం అందించడంలో ప్రభుత్వ అంకితభావానికి నిదర్శనంగా నిలుస్తుంది. ఈ పథకం ద్వారా, సహాయక జీవన పరికరాలు వ్యక్తులకు పంపిణీ చేయబడతాయి, తక్కువ దృష్టి, వినికిడి లోపం, దంతాలు కోల్పోవడం మరియు లోకో-మోటారు వైకల్యాలు వంటి వైకల్యాలు ఉన్నప్పటికీ దాదాపు సాధారణ జీవనాన్ని తిరిగి పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. ఇప్పటి వరకు దేశవ్యాప్తంగా 307 శిబిరాల్లో 3,15,823 మంది లబ్ధిదారులకు 12,91,013 సహాయక పరికరాలను పంపిణీ చేశారు.

 

ఎల్డర్ లైన్ ఇనిషియేటివ్, కనెక్ట్ సెంటర్‌ వృద్దులకు అంకితం చేయబడి సమాచారం, మార్గదర్శకత్వం, మద్దతు మరియు జోక్యం వంటి అవసరమైన సేవలను అందిస్తుంది. ఇది వృద్దుల అవసరాలను విస్తృతంగా కవర్ చేస్తుంది. ఈ చొరవకు ఇప్పటికే గణనీయమైన స్పందన వచ్చింది, మొత్తం 23,40,393 కాల్‌లు అందాయి. ఈ కాల్‌లలో, 73,910 సమాచార విచారణలకు సంబంధించినవి, 1,39,669 మార్గదర్శకాలను కోరాయి మరియు 22,730 క్షేత్ర జోక్యం అవసరం కోసం కాల్‌లు అందాయి. 14567 టోల్-ఫ్రీ నంబర్ తో వైద్య రిఫరల్స్ నుండి చట్టపరమైన మార్గదర్శకత్వం మరియు భావోద్వేగ మద్దతు వరకు వివిధ సమస్యల కోసం వృద్దులు సులభంగా సహాయాన్ని పొందవచ్చు. ఈ కార్యక్రమాలకు అదనంగా, మంత్రిత్వ శాఖ భారతదేశం అంతటా 627 వృద్ధాశ్రమాలకు తన మద్దతును అందిస్తుంది, ఇది వృద్దులకు అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని అందిస్తుంది.

 

1,250 మంది విద్యార్థులకు వార్షిక కోచింగ్‌తో ఆర్థిక స్వాతంత్య్రాన్ని పెంపొందించడంలో ది స్కీమ్ ఫర్ ఎకనామిక్ ఎంపవర్‌మెంట్ ఆఫ్ డీ ఎన్ టీ (సీడ్) యొక్క ప్రభావవంతమైన పాత్ర హైలైట్ చేయబడింది. విద్యార్థులకు వార్షిక కోచింగ్, ఆరోగ్య కవరేజీతో సంవత్సరానికి కుటుంబానికి రూ.5 లక్షలు  మరియు పీ ఎం ఏ వై - జీ  కింద గృహ నిర్మాణానికి ఆర్థిక సహాయం.

 

ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి ద్వారా 2014-15 నుండి 2.57 లక్షల మంది పారిశుధ్య కార్మికులకు ఆర్థిక వనరులను సులభతరం చేయడం ద్వారా పారిశుధ్య కార్మికులకు రుణ మద్దతు అందించడం గురించి తదుపరి చర్చలు ప్రస్తావించబడ్డాయి, మొత్తం రుణ మద్దతు మొత్తం రూ. 1800 కోట్లు. జనవరి 31, 2024 నాటికి, ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి మొత్తం రూ. 112 కోట్లు, 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 17,796 మంది లబ్ధిదారులు లబ్ది పొందారు. స్వచ్ఛ ఉపాధి యోజన కింద, ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి ఒక్కో యూనిట్‌కు రూ.50 లక్షలు వరకు రాయితీ రుణాలను అందిస్తుంది.  

 

ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి అట్టడుగు వర్గాలకు, ప్రత్యేకించి సఫాయి కరంచారీలు, పారిశుద్ధ్య పనివారు మరియు వారిపై ఆధారపడిన వారికి తన స్థిరమైన మద్దతును కొనసాగిస్తుంది. రాయితీపై వడ్డీ రేట్లు అందిస్తోంది. అంతేకాకుండా, మహిళా సమృద్ధి యోజన  మరియు మహిళా అధికార యోజన వంటి అంకితమైన పథకాల ద్వారా ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి మహిళా సాధికారతకు ప్రాధాన్యతనిస్తుంది, ఇది మహిళా లబ్ధిదారుల గరిష్ట కవరేజీని నిర్ధారిస్తుంది. ఇది అట్టడుగు వర్గాల్లో సామాజిక-ఆర్థిక ఉద్ధరణ మరియు లింగ సమానత్వాన్ని పెంపొందించడానికి ఎన్ ఎస్ కే ఎఫ్ డీ సి యొక్క నిబద్ధతను నొక్కి చెబుతుంది.

 

యువత మరియు విద్యా సంస్థలపై దృష్టి సారించి మాదక ద్రవ్యాల మత్తు పదార్థాల రహిత భారత్ కోసం నషా ముక్త్ భారత్ అభియాన్ అమలుకు సంబంధించి రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలతో ఫలవంతమైన చర్చలు జరిగాయి. సరిహద్దు ప్రాంతాలలో మాదక ద్రవ్యాల డిమాండ్ తగ్గింపు చర్యలను ముమ్మరం చేస్తామని మరియు గసగసాల సాగు వల్ల ప్రభావితమైన ప్రాంతాల్లో డీ ఎడ్డిక్షన్ సౌకర్యాలను ఏర్పాటు చేస్తామని రాష్ట్రాలు ప్రతిజ్ఞ చేశాయి. ఎన్ ఎం బీ ఏ ప్రారంభించినప్పటి నుండి, పదార్థ వినియోగం మరియు సహాయం కోరే ప్రవర్తన గురించి 62% అవగాహన పెరిగింది, దేశవ్యాప్తంగా 11 కోట్ల మందికి చేరుకుంది.

 

136 కొత్త సౌకర్యాలు ఏర్పాటు చేయడంతో పునరావాస సౌకర్యాలు వృద్ధి చెందాయి. ఫిబ్రవరి 08, 2024న, కేంద్ర సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత రాష్ట్ర మంత్రి 41 వ్యసన చికిత్స సౌకర్యాలను ( ఏ టీ ఎఫ్ లు) ప్రారంభించారు. ఎన్ ఎం బీ ఏ ప్రారంభించిన తర్వాత లబ్ధిదారుల సంఖ్య 2,08,415 నుండి 3,39,588కి పెరిగింది.

 

ఎస్ సి/ఎస్ టీ (పీ ఓ ఏ) చట్టం, 1989 అమలు స్థితి, రాష్ట్రం/ యూ టీ ల వారీగా ఛార్జ్ షీట్ దాఖలు రేటు మరియు 2022 సంవత్సరంలో కోర్టులలో ఉన్న కేసుల పెండింగ్‌లు కూడా సమీక్షించబడ్డాయి. ఎఫ్ . వై 2022-23లో దాదాపు 15,000 మంది కులాంతర వివాహం చేసుకున్న జంటలకు ప్రోత్సాహకాలు అందించబడ్డాయి. రాష్ట్రాలు/యూటీలకు కేంద్ర సహాయం రూ.392.70 కోట్లు విడుదలయ్యాయి.

 

కాన్ఫరెన్స్ చివరి భాగంలో ప్రధాన్ మంత్రి దక్షత ఔర్ కుశల్తా సంపన్ హిత్గ్రహి పై చర్చలు జరిగాయి. 2020-21 నుండి 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరాలలో, శిక్షణ మరియు నియామకాల్లో గణనీయమైన విజయాలు నమోదు చేయబడ్డాయి. మొత్తం 1,07,120 మంది అభ్యర్థులు శిక్షణ పొందారు, 77,237 మంది ట్రైనీలు విజయం సాధించారు.

 

ఎన్ ఐ సి ద్వారా ఎన్ ఐ ఎస్ డీ  వెబ్‌సైట్ మరియు పోర్టల్ మేనేజ్‌మెంట్, పీ ఎఫ్ ఎం ఎస్/ ఎస్ ఎన్ ఎ,  శిక్షణ మరియు సామర్థ్య నిర్మాణ కార్యకలాపాలు, ఇతర సంబంధిత సమస్యలతో పాటు సామాజిక తనిఖీ మరియు మూల్యాంకన అధ్యయనాల అవలోకనం వంటి కీలకమైన అంశాలపై సమగ్ర చర్చలతో సెషన్ ముగిసింది. ఈ సదస్సు దేశవ్యాప్తంగా సమ్మిళిత వృద్ధి మరియు సాధికారతను పెంపొందించే లక్ష్యంతో ఫలవంతమైన సమావేశాన్ని గుర్తించింది.

 

***

(Release ID: 2006504) Visitor Counter : 119