63ਵੀਂ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਬੋਰਡ (ਸੀਜੀਪੀਬੀ) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਅੱਜ ਭੋਪਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਇਸ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ ਐੱਲ ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਵਧੀਕ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੇ ਲੋਹੀਆ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਜੀਐੱਸਆਈ ਸ਼੍ਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਰਜਕਾਰੀਆਂ, ਖਣਨ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਰਾਜ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ, ਪੀਐੱਸਯੂ, ਨਿੱਜੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।

ਅਗਲੇ ਫੀਲਡ ਸੀਜ਼ਨ ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਲਈ ਬੋਰਡ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲ 2024-25 ਦੌਰਾਨ ਜੀਐੱਸਆਈ ਨੇ ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ ਲਗਭਗ 1055 ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 392 ਖਣਿਜ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (ਜੀ2;ਜੀ3;ਜੀ4; ਅਤੇ ਆਫਸ਼ੋਰ ਐਕਸਪਲੋਰੇਸ਼ਨ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਨਿਲਾਮੀ ਯੋਗ ਖਣਿਜ ਬਲਾਕ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਮਿਨਰਲ ਬਾਇਸ ਜਾਂ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ (ਆਰਐੱਮਟੀ; ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ; ਸੀ-ਐੱਮਏਪੀ; ਜੀਟੀ; ਐੱਮਪੀਏ; ਮਲਟੀਸਪੈਕਟਰਲ/ਹਾਈਪਰਸਪੈਕਟਰਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ) ਵਾਲੇ 133 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਜੀ4 ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਆਸਵੰਦ ਖੇਤਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਖੋਜ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੋਜ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਰਈਈ, ਆਰਐੱਮ, ਗ੍ਰੇਫਾਈਟ, ਲਿਥੀਅਮ, ਵੈਨੇਡੀਅਮ ਅਤੇ ਪੀਜੀਈ ਆਦਿ 'ਤੇ ਕੁੱਲ 188 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਟੀਚੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50% ਵੱਧ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੈਚੁਰਲ ਹੈਜ਼ਰਡ ਸਟੱਡੀਜ਼/ਪਬਲਿਕ ਗੁੱਡ ਜੀਓਸਾਇੰਸ ਦੇ ਤਹਿਤ 111 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਮਾਜਿਕ ਲਾਭ ਲਈ ਲਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਜ ਦੀ ਬੇਨਤੀ/ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀਆਂ 'ਤੇ ਲਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੁਦਰਤੀ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ 43 ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ/ ਏਜੰਸੀਆਂ / ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਈਆਈਟੀਜ਼, ਐੱਨਜੀਆਰਆਈ, ਡੀਆਰਡੀਓ, ਐੱਨਆਰਐੱਸਸੀ-ਇਸਰੋ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਏਐੱਸਆਈ, ਸੀਜੀਡਬਲਿਊਬੀ ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰਾਲਾ, ਐੱਸਜੇਵੀਐੱਨਐੱਲ, ਐੱਨਡਬਲਿਊਡੀਏ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ, ਬੀਆਰਓ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਆਦਿ ਦੀ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਅਧੀਨ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੀਆਂ ਐੱਫਐੱਸਪੀ ਆਈਟਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ, ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ, ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਭੂ-ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ.ਐੱਲ. ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲੱਦਾਖ ਦਾ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ.ਐੱਲ.ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ ਨੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੀਐੱਸਆਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਖੋਜ ਦੀ ਗਤੀ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਹਿਮ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੋਜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਐੱਨਐੱਮਈਟੀ ਫੰਡਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਹਮਲਾਵਰ ਹੋਣ ਦੀ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਵਿਘਨ ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਐੱਨਜੀਡੀਆਰ ਪੋਰਟਲ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।

ਇਸ ਕਲਾਊਡ-ਅਧਾਰਿਤ ਪੋਰਟਲ ਬਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜਿਓਸਾਇੰਸ ਡੇਟਾ ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ (ਐੱਨਜੀਡੀਆਰ) ਪੋਰਟਲ ਲਈ ਦੋ ਘੰਟੇ ਦਾ ਸੈਸ਼ਨ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਸਾਰੇ ਪੂਰਵ-ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੇ ਬੇਸਲਾਈਨ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਣਿਜ ਤੇ ਖਣਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਟਾਰਟ-ਅਪਸ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡੇਟਾਸੈਟਾਂ, ਭੂਮੀ ਮਾਡਲਿੰਗ ਆਦਿ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੂਖਮ ਪੈਟਰਨਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।

ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ ਐੱਲ ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ ਨੇ "ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਅੱਗੇ" ਥੀਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੀਐੱਸਆਈ, ਪੀਐੱਸਯੂ, ਡੀਐੱਮਐੱਫ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਮੈਂਗਨੀਜ਼ ਓਰ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਕਾਪਰ ਲਿਮਿਟਡ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਕੰਪਨੀ ਲਿਮਿਟਡ, ਮਿਨਰਲ ਐਕਸਪਲੋਰੇਸ਼ਨ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਲਿਮਿਟੇਡ ਵਰਗੀਆਂ ਪੀਐੱਸਯੂ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਧੀਆ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਜਦਕਿ ਐੱਚਸੀਐੱਲ, ਨਾਲਕੋ ਅਤੇ ਐੱਚਜ਼ੇੱਡਐੱਲ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੀਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿਜ਼ਟਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਵਾਇਆ, ਹਿੰਡਾਲਕੋ ਨੇ ਵੀਆਰ ਨਾਲ ਟਿਕਾਊ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਬਾਲਕੋ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨੇ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਖੇਤਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।

63ਵੀਂ ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਭੋਪਾਲ ਦੀਆਂ ਝਲਕੀਆਂ

63ਵੀਂ ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ.ਐੱਲ. ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ, ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ, ਸਕੱਤਰ, ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਅਤੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ.ਜੀ.ਪੀ.ਬੀ. ਸ਼੍ਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, ਜੀ.ਐਸ.ਆਈ. ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੇ ਲੋਹੀਆ, ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਵਧੀਕ ਸਕੱਤਰ, ਰਵਾਇਤੀ ਦੀਪ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ

ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਖਣਿਜ ਨਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ, ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ, ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਭੂ-ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂਚ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ.ਐਲ. ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ, ਆਈਏਐਸ, ਸਕੱਤਰ, ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਅਤੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀਜੀਪੀਬੀ; ਸ਼੍ਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, ਜੀਐੱਸਆਈ; ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੇ ਲੋਹੀਆ, ਵਧੀਕ ਸਕੱਤਰ, ਆਈ.ਏ.ਐਸ, ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ

ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ ਐੱਲ ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ ਵੱਲੋਂ ਭਰਵੇਂ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ

ਜੀਐਸਆਈ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸ੍ਰੀ ਜਨਾਰਦਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, 

ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੇ ਲੋਹੀਆ, ਵਧੀਕ ਸਕੱਤਰ, ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ., ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ

 

ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਵੀ.ਐੱਲ. ਕਾਂਥਾ ਰਾਓ ਨੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਮਿੰਟੋ ਹਾਲ ਵਿਖੇ "ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ" ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ

ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਬਾਰੇ

ਕੇਂਦਰੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਬੋਰਡ (ਸੀਜੀਪੀਬੀ) ਭਾਰਤ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ (ਜੀਐੱਸਆਈ), ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਫੀਲਡ ਸੀਜ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਐੱਫਐੱਸਪੀ) ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਲਈ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀ ਦੁਹਰਾਈ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਕੇਂਦਰ/ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਪੀਐੱਸਯੂ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸਨਅਤਕਾਰ ਜੀਐੱਸਆਈ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕੰਮ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਮੈਪਿੰਗ, ਖੋਜ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਸਮਾਜਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕੇਟਰਿੰਗ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਜੀਐੱਸਆਈ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਗਾਮੀ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 18 ਅਗਸਤ 2023 ਦੀ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ, ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ 12 ਥੀਮ-ਆਧਾਰਿਤ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਧਿਆ/ਮੁੜਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਮੁੜਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਈ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜੀਐੱਸਆਈ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਰਾਜ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਬੋਰਡਾਂ (ਐੱਸਜੀਪੀਬੀ) ਦੇ ਨਿਯਮਤ ਕੰਮਕਾਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਬਿਹਤਰ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਇੱਕ ਮੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪ-ਸੈਕਟਰਾਂ ਲਈ 12 ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧਤ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਸੀਜੀਪੀਬੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਬਾਰੇ

ਭਾਰਤੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ (ਜੀਐੱਸਆਈ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1851 ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੇਲਵੇ ਲਈ ਕੋਲੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਜੀਐੱਸਆਈ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਦਰਜਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਸਰੋਤ ਮੁਲਾਂਕਣ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹ ਉਦੇਸ਼ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਵੇਖਣਾਂ, ਹਵਾ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਵੇਖਣਾਂ, ਖਣਿਜ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਂਚਾਂ, ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ, ਭੂ-ਤਕਨੀਕੀ, ਭੂ-ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖਤਰਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ, ਗਲੇਸ਼ਿਓਲੋਜੀ, ਸਿਸਮੋ-ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਖੋਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ, ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਲੋੜਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਦੇਸ਼ਪੂਰਨ, ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੀਐੱਸਆਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸਤ੍ਹਾ ਅਤੇ ਉਪ-ਸਤ੍ਹਾ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ, ਭੂ-ਭੌਤਿਕ, ਅਤੇ ਭੂ-ਰਸਾਇਣਕ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਨਤਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਗਤ-ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਨਵੀਨਤਮ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਮੈਪਿੰਗ ਵਿੱਚ ਜੀਐੱਸਆਈ ਦੀ ਮੁੱਖ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸਥਾਨਿਕ ਡੇਟਾਬੇਸ (ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਮੇਤ) ਸੋਧ, ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ 'ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ' ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਿਕ ਡੇਟਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ, ਜੀਓ-ਇਨਫੋਰਮੈਟਿਕਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਨਤਮ ਕੰਪਿਊਟਰ-ਆਧਾਰਿਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜੀਐੱਸਆਈ ਦਾ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਲਖਨਊ, ਜੈਪੁਰ, ਨਾਗਪੁਰ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸ਼ਿਲਾਂਗ ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਛੇ ਖੇਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਯੂਨਿਟ ਦਫ਼ਤਰ ਹਨ। ਜੀਐੱਸਆਈ ਖਣਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਦਫ਼ਤਰ ਹੈ।

**** 

ਬੀਵਾਈ/ਆਰਕੇਪੀ/ਐੱਸਟੀ

(Release ID: 1999017) Visitor Counter : 71