కేంద్ర గృహనిర్మాణ, పట్టణ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ (ఎం ఒ హెచ్ యు ఎ) కు చెందిన స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ (ఎస్ సి ఎం) 'నేషనల్ స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ పెవిలియన్'లో మిషన్ సాధించిన విజయాలను ప్రదర్శిస్తోంది. ఇండోర్ స్మార్ట్ సిటీ చప్పన్ దుకాన్, కనెక్టింగ్ పాస్ట్ విత్ ఫ్యూచర్ ఆఫ్ సూరత్ స్మార్ట్ సిటీ, ఏరియా బేస్డ్ డెవలప్ మెంట్ ఆఫ్ ఉదయ్ పూర్ స్మార్ట్ సిటీ, ప్రయాగ్ రాజ్ స్మార్ట్ సిటీ మాన్యుస్క్రిప్ట్స్ డిజిటలైజేషన్ వంటి అత్యంత ప్రభావవంతమైన ప్రాజెక్టుల నమూనాలను నేషనల్ పెవిలియన్ లో ప్రదర్శిస్తున్నారు.

నివాసయోగ్యమైన, సుస్థిరమైన నగరాల నిర్మాణానికి అనువైన పరిష్కారాలను గుర్తించే నగర కార్యక్రమాల గురించి చర్చించడానికి నగర నాయకులను ,  ప్రైవేట్ పారిశ్రామికవేత్తలను ఒకే వేదికపైకి తీసుకు వచ్చేందుకు 2024 జనవరి 19 న సిటీ లీడర్స్ కాన్ క్లేవ్ ను నిర్వహిస్తారు. 100 స్మార్ట్ సిటీలలో ఉత్తమ విధానాలను గౌరవించడం ద్వారా మన నగరాలను నివాసయోగ్యంగా, సుస్థిరంగా, ఆర్థికంగా లాభదాయకంగా మార్చడం ద్వారా ప్రభావాన్ని చూపిన ప్రాజెక్టులను గుర్తిస్తూ 2024 జనవరి 19 న స్మార్ట్ సిటీస్ ఇండియా అవార్డులు ప్రదానం చేస్తారు.

9వ స్మార్ట్ సిటీస్ ఇండియా ఎక్స్ పో 2024 జనవరి 17 నుండి 19 వరకు న్యూఢిల్లీలోని ప్రగతి మైదాన్ లో జరుగుతోంది. ఇండియా ట్రేడ్ ప్రమోషన్స్ ఆర్గనైజేషన్ (ఐటీపీఓ), ఎగ్జిబిషన్స్ ఇండియా గ్రూప్ సంయుక్తంగా నిర్వహిస్తున్న ఈ మూడు రోజుల ఎక్స్ పోలో స్మార్ట్ ఐసీటీ, స్మార్ట్ ఎనర్జీ, బిల్డింగ్స్, ట్రాన్స్ పోర్ట్, వాటర్, క్లీన్ ఇండియా వంటి స్మార్ట్ సిటీ ఫ్రేమ్ వర్క్ లోని కీలక విభాగాలు ఉన్నాయి. స్మార్ట్ సిటీలను సాకారం చేసే దిశగా లోతైన కమ్యూనికేషన్కు, ఆచరణాత్మక విధానానికి ఇవి ఒక వేదికను అందిస్తాయి.

స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ అవలోకనం:

'స్మార్ట్ సొల్యూషన్స్' అనువర్తనం ద్వారా ప్రధాన మౌలిక సదుపాయాలు, పరిశుభ్రమైన, సుస్థిరమైన పర్యావరణాన్ని అందించే నగరాలను ప్రోత్సహించడం , తమ పౌరులకు మెరుగైన జీవనాన్ని అందించే లక్ష్యంతో 2015 జూన్ 25 న గౌరవ ప్రధాన మంత్రి స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ ను ప్రారంభించారు.

మిషన్ లో భాగంగా మొత్తం 100 స్మార్ట్ సిటీలు స్మార్ట్ సిటీ ప్రాజెక్టుల అమలు కోసం స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్స్ (ఎస్ పి వి)లను ఏర్పాటు చేశాయి. ఈ 100 ఎస్ పి వి లు రూ.1.7 లక్షల కోట్లకు పైగా విలువైన 8,000 మల్టీ సెక్టోరల్ ప్రాజెక్టులను అభివృద్ధి చేస్తున్నాయి. 2024 జనవరి 15 నాటికి 100 ఎస్ పి వి లు  రూ.1.32 లక్షల కోట్లకు పైగా విలువైన 6,650+ ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేశాయి.

స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ గుర్తించదగిన విజయాలు:

1.మొత్తం 100 స్మార్ట్ సిటీలలో ఇంటిగ్రేటెడ్ కమాండ్ అండ్ కంట్రోల్ సెంటర్ (ఐసిసిసి) ఉంది, ఇవి డేటా ఆధారిత నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి డేటాను ఉపయోగిస్తున్నాయి. పట్టణ నిర్వహణలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వినియోగం పెరిగింది. నేరాల ట్రాకింగ్, పౌరుల భద్రత, రక్షణ , రవాణా నిర్వహణ, ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణ, నీటి సరఫరా, విపత్తు నిర్వహణ వంటి వివిధ రంగాలలో  100 నగరాల్లోని ప్రతి నగరంలో పట్టణ సేవలు గణనీయంగా మెరుగుపడ్డాయి.

2.సిటిజన్ సేఫ్టీ అండ్ సెక్యూరిటీ:

ప్రజా భద్రతను పెంపొందించడానికి సీసీ కెమెరాలు, ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ మెకానిజమ్స్ సహా మెరుగైన రోడ్డు భద్రత కోసం నిఘా వ్యవస్థలను కలిగి ఉన్న ఐటీఎంఎస్ (ఇంటెలిజెంట్ ట్రాఫిక్ మేనేజ్మెంట్ సిస్టమ్స్) లను ఏకీకృతం చేశారు. 100 స్మార్ట్ సిటీల్లో 76 వేలకు పైగా సీసీ కెమెరాలు నేరాల పర్యవేక్షణకు దోహదపడుతున్నాయి. 1,884 ఎమర్జెన్సీ కాల్ బాక్స్ లు, 3,000+ పబ్లిక్ అడ్రస్ సిస్టమ్స్, రెడ్ లైట్ ఉల్లంఘనలకు ట్రాఫిక్ ఎన్ ఫోర్స్ మెంట్ సిస్టమ్స్, ఆటోమేటిక్ నంబర్ ప్లేట్ రికగ్నిషన్ వంటి వాటిని కూడా ఏర్పాటు చేశారు.

3.అర్బన్ మొబిలిటీని పెంచే దిశగా స్మార్ట్ సిటీలు 1,300 స్మార్ట్ మొబిలిటీ ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేయగా, 383 ప్రాజెక్టులు పూర్తి కావస్తున్నాయి. స్మార్ట్ మొబిలిటీ ప్రాజెక్టుల అభివృద్ధిలో మొత్తం పెట్టుబడి రూ .40,000 కోట్లకు పైగా ఉంటుంది. యూనివర్సల్ యాక్సెసబిలిటీ, యుటిలిటీ డక్ట్స్ , సరైన సైనేజీలతో 2,500+ కిలోమీటర్ల స్మార్ట్ రోడ్లు. 7,500+ కొత్త బస్సులు (2000+ ఎలక్ట్రిక్ బస్సులతో సహా), 5,000+ బస్ స్టాప్ లు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి/ పునరుద్ధరించబడ్డాయి. 600 కిలోమీటర్లకు పైగా సైకిల్ ట్రాక్ లను అభివృద్ధి చేశారు. ట్రాఫిక్ కార్యకలాపాలను మెరుగుపరచడం, ట్రాఫిక్ ఉల్లంఘనలను అమలు చేయడం, ప్రయాణ సమయాన్ని మెరుగు పరుస్తూ ఐ సి సి సి ల ద్వారా ఇంటెలిజెంట్ ట్రాన్స్ పోర్ట్ మేనేజ్మెంట్ సిస్టమ్ (ఐటిఎంఎస్) ను అమలు చేశారు. పర్యవేక్షించారు.

4.పట్టణ సేవల నిర్వహణలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అనుసంధానం:

600+ స్మార్ట్ ఎనర్జీ, 1,250+ వాటర్ అండ్ శానిటేషన్ ప్రాజెక్టులు వంటి స్మార్ట్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ప్రాజెక్టుల అమలు పూర్తయింది. 50 లక్షలకు పైగా సోలార్/ఎల్ ఇ డి వీధిలైట్లు ఏర్పాటు చేసి, 89,000 కిలోమీటర్లకు పైగా భూగర్భ విద్యుత్ కేబుల్ వ్యవస్థను నిర్మించారు. 700 టి పి డి పైగా వేస్ట్ టు ఎనర్జీ ప్రాసెసింగ్ కెపాసిటీని ఏర్పాటు చేశారు. సమర్థవంతమైన నీటి సరఫరా, పారిశుధ్యం మొదలైన వాటి కోసం స్కాడా వంటి సాంకేతిక ఆధారిత పరిష్కారాలను అవలంబించారు. 50 కి పైగా నగరాలు సాలిడ్ వేస్ట్ మేనేజ్ మెంట్ ను పెరిగిన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వినియోగంతో నిర్వహిస్తున్నాయి, ఇది రూట్ మేనేజ్ మెంట్, సేకరణ సమర్థత , రోజువారీ నిర్వహణను మెరుగుపరిచింది. సాలిడ్ వేస్ట్ మేనేజ్ మెంట్ సామర్థ్యాన్ని డిజిటలైజ్ చేయడానికి, మెరుగుపరచడానికి ఆటోమేటిక్ వెహికల్ లొకేషన్ (ఎవిఎల్) కోసం సుమారు 5,000 వాహనాలకు ఆర్ ఎఫ్ ఐ డి  ఎనేబుల్ చేశారు. స్కాడా ద్వారా 6,800 కిలోమీటర్లకు పైగా నీటి సరఫరా వ్యవస్థను పర్యవేక్షిస్తూ రెవెన్యూయేతర నీరు, లీకేజీలను తగ్గిస్తున్నారు.

5.మన నగరాలను మరింత నివాసయోగ్యంగా సుస్థిరంగా మార్చడానికి, 700+ సామాజిక మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులు పూర్తయ్యాయి. 6,855 స్మార్ట్ తరగతి గదులను అభివృద్ధి చేశారు.  40 డిజిటల్ లైబ్రరీ లను అభివృద్ధి చేశారు, 1,600+ అంగన్వాడీలను (నిరుపేద పిల్లల కోసం) అభివృద్ధి చేశారు. ఆరోగ్యం కోసం స్మార్ట్ సిటీలు 308 ఇ-హెల్త్ సెంటర్లను,  క్లినిక్ లను (ప్రత్యేక పడకలు లేకుండా) అభివృద్ధి చేశారు.  255 ఆరోగ్య ఎటిఎంలను ఏర్పాటు చేశారు.

6.వైబ్రెంట్ పబ్లిక్ స్పేసెస్ అభివృద్ధి:

47 నగరాల్లో అభివృద్ధి చేసిన 180+ వాటర్ ఫ్రంట్ ప్రాజెక్టులు, సాంస్కృతిక వారసత్వంపై అభివృద్ధి చేసిన 170+ ప్రాజెక్టులు , 68 నగరాల్లో 200+ మార్కెట్లు పునారాభివృద్ధి  సహా 100 స్మార్ట్ సిటీలలో పబ్లిక్ స్పేస్ పై 1377+ ప్రాజెక్టు లను అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. విపత్తు ప్రతిస్పందన కోసం 155 పర్యావరణ సెన్సార్లను ఏర్పాటు చేసి, 5,300 మందికి పైగా సిబ్బంది, వాలంటీర్లకు శిక్షణ ఇచ్చారు.

7.స్టార్టప్ ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్లు, మార్కెట్ రీ డెవలప్ మెంట్ ప్రాజెక్టుల ఏర్పాటు ద్వారా పెట్టుబడులను ఆకర్షించే గ్రోత్ హబ్ లుగా స్మార్ట్ సిటీలను ఏర్పాటు చేసే దిశగా 674 ఆర్థిక మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులు పూర్తయ్యాయి. రూ.13,800 కోట్లకు పైగా పెట్టుబడితో మరో 263 ప్రాజెక్టులు అమలులో ఉన్నాయి. 37 ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్లు/స్కిల్ డెవలప్ మెంట్ సెంటర్ల ను అభివృద్ధి చేశారు. 50కి పైగా మార్కెట్ పునారాభివృద్ది ప్రాజెక్టులు పూర్తయ్యాయి.

8.సామర్థ్యాన్ని తీసుకురావడానికి ప్రైవేట్ రంగంతో సహకారం / భాగస్వామ్యాల అవసరాన్ని గుర్తించి 186 పిపిపి ప్రాజెక్టులు పూర్తి చేశారు. సుమారు 11,000 కోట్ల రూపాయల మొత్తం పెట్టుబడులతో మరో 20 ప్రాజెక్టులు పురోగతిలో ఉన్నాయి.

స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ ఇతర ముఖ్య చొరవలు

*స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ కింద రూపొందించిన అసెస్మెంట్ ఫ్రేమ్ వర్క్ లో ఈజ్ ఆఫ్ లివింగ్ ఇండెక్స్, మున్సిపల్ పెర్ఫార్మెన్స్ ఇండెక్స్, డేటా మెచ్యూరిటీ అసెస్మెంట్ ఫ్రేమ్వర్క్, క్లైమేట్ స్మార్ట్ సిటీస్ అసెస్మెంట్ ఫ్రేమ్వర్క్ ఉన్నాయి. ఈ బహుళ సూచికలు , ఫ్రేమ్ వర్క్ లు అర్బన్ అవుట్ కమ్స్ ఫ్రేమ్ వర్క్ లో విలీనం చేయబడ్డాయి, 14+ సెక్టార్లలో 250+ నగరాల్లో 100,000+ డేటా పాయింట్లను సృష్టించాయి.

*జాతీయ సవాళ్లు: స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ నిరంతరం అభివృద్ధి చెందుతున్న అవసరాలకు అనుగుణంగా తనను తాను మార్చుకుంది.  నగరాలకు ఎలా ప్రతిస్పందించాలో ఎంపికను అందించింది. ఉదాహరణకు, కోవిడ్-19 మహమ్మారి చురుకైన ,ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని కలిగి ఉండటంలో బహిరంగ ప్రదేశాల ప్రాముఖ్యత గురించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా అవగాహన పెంచినప్పుడు, మిషన్ ఛాలెంజ్ ఫార్మాట్ లో ఇండియా 'సైకిల్స్ 4 చేంజ్' ,'స్ట్రీట్ 4 పీపుల్' వంటి ప్రచారాలను ప్రారంభించింది. అత్యంత నిస్సహాయులైన పౌరులు ముఖ్యంగా చిన్న పిల్లలు,  సంరక్షకులకుకూడా బహిరంగ ప్రదేశాలకు ప్రాప్యతను నిర్ధారించడానికి నగరాలు 'ప్లేస్ మేకింగ్ మారథాన్లు'  నైబర్ హుడ్ ఛాలెంజ్ పెంచడం‘ లో పాల్గొన్నాయి. 'ట్రాన్స్ పోర్ట్ ఫర్ అల్', ' ఈట్ స్మార్ట్ సిటీస్' వంటి ఇతర సవాళ్లు ప్రజా రవాణాలో స్టార్టప్ లను ప్రోత్సహించడం, స్మార్ట్ సిటీలలో ఆహార పరిశుభ్రతను మెరుగుపరచడం లో దోహదపడ్డాయి.

*నేషనల్ అర్బన్ డిజిటల్ మిషన్: దేశంలోని అన్ని పట్టణాలు , నగరాల్లో ప్రాప్యత, సమ్మిళిత, సమర్థవంతమైన , పౌర కేంద్రీకృత పాలనను అందించే జాతీయ పట్టణ డిజిటల్ పర్యావరణ వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి ఫిబ్రవరి 2021 లో ఇది ప్రయోగాత్మకంగా ప్రారంభించబడింది. ఎన్ యు డి ఎం  2000+ యుఎల్ బిలను ఆన్ బోర్డ్ చేసింది.  2028 నాటికి అన్ని యుఎల్ బిలను ఆన్ బోర్డ్ చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

*అర్బన్ లెర్నింగ్ ఇంటర్న్ షిప్ ప్రోగ్రామ్ (తులిప్)- భారతదేశంలో పెద్ద సంఖ్య లో టెక్నికల్ గ్రాడ్యుయేట్లు ఉన్నారు, వారికి వృత్తిపరమైన అభివృద్ధికి రియల్ వరల్డ్ ప్రాజెక్ట్ అమలు, ప్రణాళికపై అవగాహన అవసరం. 'యుఎల్ బిలు , స్మార్ట్ సిటీలు, వాటి సంక్లిష్టమైన,  భారీ  కార్యకలాపాలతో, యువ మేధస్సు లకు  వాస్తవ ప్రపంచ అభ్యాసానికి ఆశాజనక వాతావరణాన్ని అందిస్తాయి. ఈ లక్ష్యంతోనే ఇటీవలి గ్రాడ్యుయేట్ల అభ్యసన అవసరాలతో యుఎల్ బిలు ,స్మార్ట్ సిటీలలో అవకాశాలను సరిపోల్చడానికి ఎంఓహెచ్ యుఎ , ఎంహెచ్ ఆర్ డి 'ది అర్బన్ లెర్నింగ్ ఇంటర్న్ షిప్ ప్రోగ్రామ్ (తులిప్)'ను ప్రారంభించాయి. ఇటీవలి గ్రాడ్యుయేట్లకు ప్రత్యక్ష అభ్యసన అనుభవాన్ని అందించడం , క్లిష్టమైన సవాళ్లను పరిష్కరించడానికి తాజా శక్తి,  ఆలోచనలతో రాష్ట్రాలు, యు ఎల్ బి లు,  స్మార్ట్ సిటీలకు ప్రయోజనం చేకూర్చడం అనే రెండు లక్ష్యాలను నెరవేర్చడానికి ఈ కార్యక్రమం ఉద్దేశించబడింది. 40,000 మందికి పైగా ఇంటర్న్ షిప్ లు పోస్ట్ చేశారు. ఇంకా 6,000 కు పైగా పూర్తి చేశారు.

 

***

(Release ID: 1997615) Visitor Counter : 108