నీటి సంరక్షణ ఆవశ్యకత గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించేందుకు భారత ప్రభుత్వం అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టింది. జలశక్తి అభియాన్ 2019లో దేశంలోని నీటి ఎద్దడి ఉన్న 256 జిల్లాల్లోని 2836 బ్లాకుల్లో 1592 బ్లాక్‌లలో నిర్వహించబడింది. 2021లో “వర్షపు నీటిని ఒడిసిపట్టుకోవాలి – అనే థీమ్‌తో “జల్ శక్తి అభియాన్: క్యాచ్ ది రైన్” (జేఎస్ఏ: సీటీఆర్)గా విస్తరించబడింది. ఎక్కడ ఎప్పుడు వర్షం పడితే అక్కడ ఒడిసిపట్టుకోవడం” దేశవ్యాప్తంగా అన్ని జిల్లాల (గ్రామీణ మరియు పట్టణ ప్రాంతాలు) అన్ని బ్లాక్‌లను కవర్ చేసేలా దీనిని అందుబాటులోకి తెచ్చారు. “జల్ శక్తి అభియాన్: క్యాచ్ ది రెయిన్” ప్రచారం 2021 నుండి వార్షిక ఫీచర్‌గా మారింది, ఇందులో అవగాహన కల్పనతో సహా ఐదు కేంద్రీకృత జోక్యాలు ఉన్నాయి.  ప్రస్తుతం ఉన్న నీటి సమస్య గురించి మరియు అందువల్ల నీటి సంరక్షణ ప్రాముఖ్యత గురించి ఈ ప్రచారం ప్రజలలో అపారమైన అవగాహనను కల్పించింది. ఈ ప్రచారం యొక్క ముఖ్యాంశం నీటి సంరక్షణ ఒక జన ఆందోళనగా మారడానికి పెద్ద ఎత్తున అవగాహన ప్రచారాన్ని నిర్మించారు. జల్ శక్తి అభియాన్: క్యాచ్ ది రెయిన్ (జేఎస్ఏ: సీటీఆర్)గా ప్రచారంలో ఐదు కేంద్రీకృత జోక్యాలు ఉన్నాయి- (1) వర్షపు నీటి ఒడిసిపట్టుకోవడం & నీటి సంరక్షణ (2) అన్ని నీటి వనరులను లెక్కించడం, జియో-ట్యాగింగ్ & ఇన్వెంటరీ చేయడం; నీటి సంరక్షణ కోసం శాస్త్రీయ ప్రణాళికల తయారీ (3) అన్ని జిల్లాల్లో జల శక్తి కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయడం (4) బాగా అటవీ పెంపకం మరియు (5) అవగాహన కల్పించడం. జాతీయ నీటి మిషన్ (ఎన్.డబ్ల్యు.ఎం), జల్ శక్తి మంత్రిత్వ శాఖ, జేఎస్ఏపై 623 జిల్లాల్లోని 31,150 గ్రామాలకు అవగాహన కల్పించేందుకు యువజన వ్యవహారాల శాఖతో జతకట్టింది:

నెహ్రూ యువ కేంద్ర సంఘటన్ (ఎన్.వై.కె.ఎస్)మరియు దాని యూత్ క్లబ్‌ల విస్తృత నెట్‌వర్క్‌ను ఉపయోగించి సీటీఆర్ ప్రచారం. ఎన్.వై.కె.ఎస్. ద్వారా 2020 డిసెంబర్‌లో ప్రారంభమైన అవగాహన కల్పన డ్రైవ్, జేఎస్ఏ: సీటీఆర్ కార్యక్రమం ప్రజల భారీ ప్రమేయానికి పునాది వేసింది. అదనంగా, ఎన్.డబ్ల్యు.ఎం టెలివిజన్‌లో 'జస్ట్ జూనియర్' ధారావాహికల ప్రసారం, 'మిషన్ లైఫ్' మొదలైనవాటి కోసం సంబంధిత మంత్రిత్వ శాఖలతో కలిసి పనిచేసింది. ఎన్.డబ్ల్యు.ఎం 50 నీటి చర్చలు, జిల్లాల మేజిస్ట్రేట్‌లతో 40 సంభాషణలు మరియు అనేక ఇతర వర్క్‌షాప్‌లు/సెమినార్‌లను కూడా నిర్వహించింది. ప్రజల మధ్య. జలశక్తి మంత్రిత్వ శాఖ మన దేశంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన రెండు రైళ్లు అంటే హింసాగర్ ఎక్స్‌ప్రెస్ మరియు కామాఖ్య ఎక్స్‌ప్రెస్‌ల వినైల్ చుట్టడం కోసం రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖతో కలిసి పనిచేసింది. ఈ రైళ్లు మన విశాలమైన మరియు విభిన్నమైన దేశంలో నీటి సంరక్షణ, అవగాహన మరియు సమాజ నిశ్చితార్థం యొక్క ముఖ్యమైన సందేశాన్ని కలిగి ఉంటాయి. జేఎస్ఏ: సీటీఆర్ పోర్టల్ (jsactr.mowr.gov.in) దేశవ్యాప్తంగా అన్ని జిల్లాల ద్వారా చేపట్టిన వివిధ పనుల జిల్లాల వారీగా వివరాలను సేకరించి, సంకలనం చేయడానికి నిబంధనలను కలిగి ఉంది. జేఎస్ఏ: సీటీఆర్ రెయిన్‌వాటర్ హార్వెస్టింగ్ & నీటి సంరక్షణలో ఒక కేంద్రీకృత జోక్యాన్ని కలిగి ఉంది. ఇందులో సాంప్రదాయ నీటి వనరుల పునరుద్ధరణ కూడా ఉంటుంది. జేఎస్ఏ:కింద ఖర్చు చేసిన నిధులు: సీటీఆర్ ప్రచారాలు అనేది కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల యొక్క వివిధ అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు/ పథకాల యొక్క ఇంటర్-సెక్టోరల్ కన్వర్జెన్స్. అయితే ఆర్థిక సహాయం జేఎస్ఏ: సీటీఆర్ కింద నీటి వనరుల జీఐఎస్ మ్యాపింగ్ మరియు శాస్త్రీయ నీటి సంరక్షణ ప్రణాళికల తయారీ కోసం ప్రతి జిల్లాకు రూ.2.00 లక్షలు విడుదల చేయబడ్డాయి. జేఎస్ఏ కింద విడుదల చేసిన నిధుల రాష్ట్ర వారీ వివరాలు: సీటీఆర్ నీటి వనరుల జీఐఎస్ మ్యాపింగ్ మరియు జిల్లా నీటి సంరక్షణ ప్రణాళికల తయారీ అంశాలు అనుబంధం Iలో ఉంది. ఈ రోజు లోక్‌సభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో జలశక్తి శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ బిశ్వేశ్వర్ తుడు ఈ సమాచారాన్ని అందించారు.

***

(Release ID: 1989458) Visitor Counter : 106