ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯ
ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಖನಿಜಗಳ ರಾಯಲ್ಟಿ ಸಂಗ್ರಹ
Posted On:
04 DEC 2023 5:02PM by PIB Bengaluru
ಗಣಿ ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳ (ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ) ಕಾಯ್ದೆ, 1957 (ಎಂಎಂಡಿಆರ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1957) ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 9 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿ ಗಣಿ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಎಂಎಂಡಿಆರ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1957 ರ ಎರಡನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ರಾಯಲ್ಟಿ ದರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ ಅಥವಾ ಬಳಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಖನಿಜಗಳಿಗೆ ರಾಯಧನವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವಾರು ಮತ್ತು ವರ್ಷವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಖನಿಜಗಳ ರಾಯಧನದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:
(ಘಟಕ: ₹ ಲಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ)
|
ರಾಜ್ಯ
|
2017-18
|
2018-19
|
2019-20
|
2020-21
|
2021-22
|
|
ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ
|
33492
|
41797
|
36008.2
|
34098.35
|
41402.136
|
|
ಅಸ್ಸಾಂ
|
464
|
503
|
664.32
|
528.02
|
578.9
|
|
ಬಿಹಾರ
|
153
|
589
|
1004.11
|
1079.85
|
710.39
|
|
ಛತ್ತೀಸ್ ಗಢ
|
165130
|
221168
|
218750.55
|
232022.26
|
883872.12
|
|
ಗೋವಾ
|
23961
|
2233
|
509.86
|
7344.22
|
9755.24
|
|
ಗುಜರಾತ್
|
26366
|
27041
|
21848.1
|
24646.04
|
25165.11
|
|
ಜಾರ್ಖಂಡ್
|
125559
|
116605
|
115898.23
|
108284.79
|
279140.34
|
|
ಕರ್ನಾಟಕ
|
127140
|
128227
|
142425
|
150363
|
254214
|
|
ಕೇರಳ
|
851
|
529
|
874.569
|
818.104
|
1060.736
|
|
ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ
|
46166
|
53881
|
68644
|
74259
|
148832
|
|
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
|
17146
|
18273
|
19598.52
|
16582.5
|
30453.66
|
|
ಒಡಿಶಾ
|
347041
|
758148
|
767219.42
|
703461.83
|
1798369.46
|
|
ರಾಜಸ್ಥಾನ
|
264897
|
304514
|
248564.87
|
288627.78
|
367596.65
|
|
ತಮಿಳುನಾಡು
|
15067
|
NA
|
19373.81
|
18008.24
|
17936.39
|
|
ತೆಲಂಗಾಣ
|
22927
|
23578
|
20898.28
|
19120.01
|
22473.79
|
|
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
|
1919
|
NA
|
4412.31
|
3804.1
|
2452.32
|
|
ಉತ್ತರಾಖಂಡ್
|
26
|
40
|
12.45
|
10.61
|
41.15
|
|
ಒಟ್ಟು
|
1218305
|
1697126
|
1686706.60
|
1683058.70
|
3884054.39
|
ಖನಿಜಗಳಿಗೆ (ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಲಿಗ್ನೈಟ್, ದಾಸ್ತಾನು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ರಾಯಲ್ಟಿ ದರಗಳು ಮತ್ತು ಡೆಡ್ ಬಾಡಿಗೆಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು, ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ದಿನಾಂಕ 09.02.2018 ರ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ, ಖನಿಜ ಸಮೃದ್ಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಉದ್ಯಮ / ಸಂಘಗಳು / ಒಕ್ಕೂಟಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಅಧ್ಯಯನ ಗುಂಪನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಅಧ್ಯಯನ ಗುಂಪು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ಶಿಫಾರಸನ್ನು 25.07.2019 ರಂದು ಸಲ್ಲಿಸಿತು.
ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರಿಂದ ನಂತರದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು 27.10.2021 ರ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿ ಟನ್ಗೆ ರಾಯಲ್ಟಿ ದರವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಹಾಕುವ ಖನಿಜಗಳ ರಾಯಲ್ಟಿ ದರಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿತ್ತು. ಸಮಿತಿಯು ತನ್ನ ವರದಿಯನ್ನು 07.03.2022 ರಂದು ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.
ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 12.01.2015 ರಂದು ಎಂಎಂಡಿಆರ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1957 ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ ಹರಾಜು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ, ಒಟ್ಟು 330 ಖನಿಜ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹರಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಣಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುವ ರಾಯಧನ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹರಾಜು ಮಾಡಿದ ಗಣಿಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಖನಿಜ ವಲಯದ ಆದಾಯವು ಎಲ್ಲಾ ಖನಿಜ ಸಮೃದ್ಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮುಖ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ.
ಹರಾಜು ಮಾಡಲಾದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಣಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಉತ್ಪಾದನಾ ಹಂತಕ್ಕೆ ಬರದ ಕಾರಣ, ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಉದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಯಲ್ಟಿ ದರಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಖನಿಜಗಳಿಗೆ ರಾಯಧನದ ದರಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವುದು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ, ರಾಯಲ್ಟಿ ದರಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣನೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ.
ಕೇಂದ್ರ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಗಣಿ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವ ಶ್ರೀ ಪ್ರಲ್ಹಾದ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ಇಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು.
****
(Release ID: 1982432)