ప్రధాన్ మంత్రి అనుసుచిత్ జాతి అభ్యుదయ్ యోజన (పిఎం-ఏజెఏవై) అనేది 03 కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాల విలీన పథకం. ఆ పథకాలు ప్రధాన్ మంత్రి ఆదర్శ్ గ్రామ యోజన (పిఎంఏజీవై), షెడ్యూల్డ్ కులాల సబ్ ప్లాన్‌కు ప్రత్యేక కేంద్ర సహాయం (ఎస్‌సిఏ నుండి ఎస్‌సిఎస్‌పి వరకు) మరియు బాబు జగ్జీవన్ రామ్‌ ఛత్రావాస్ యోజన (BJRCY) మరియు 2021-22 నుండి ఎస్సీ వర్గాల పేదరికాన్ని తగ్గించడం ద్వారా నైపుణ్యాభివృద్ధి, ఆదాయ ఉత్పాదక పథకాలు మరియు ఇతర కార్యక్రమాల ద్వారా అదనపు ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టించడం మరియు తగిన మౌలిక సదుపాయాలు మరియు అవసరాలను నిర్ధారించడం ద్వారా సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధి సూచికలను మెరుగుపరచడం అనే లక్ష్యంతో అమలు చేయబడింది.

ఈ పథకంలో మూడు భాగాలు ఉన్నాయి: 1. ఎస్సీ ఆధిపత్య గ్రామాలను “ఆదర్శ్ గ్రామ్”గా అభివృద్ధి చేయడం. 2. ఎస్సీల సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధి కోసం జిల్లా/రాష్ట్ర స్థాయి ప్రాజెక్టుల కోసం 'గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్' ఆదర్శ్ గ్రామ్ కాంపోనెంట్ కింద ఎంపిక చేసిన వాటితో సహా ఎస్సీ ఆధిపత్య గ్రామాల్లో మౌలిక సదుపాయాల కల్పన, హాస్టళ్లు/రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలల నిర్మాణం, సమగ్ర జీవనోపాధి నైపుణ్యాభివృద్ధి, సంబంధిత మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, జీవనోపాధి కోసం అవసరమైన ఆస్తుల సేకరణ/సృష్టి కోసం లబ్ధిదారులు తీసుకున్న రుణాలకు ఆర్థిక సహాయం వంటి భాగాలను కలిగి ఉండే ప్రాజెక్ట్‌లు. 3. ఉన్నత విద్యా సంస్థల్లో హాస్టల్‌ల నిర్మాణం. భారత ప్రభుత్వ  జాతీయ సంస్థాగత ర్యాంకింగ్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ (ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌) మరియు కేంద్రం/రాష్ట్ర/యూటీ ప్రభుత్వాలు పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా నిధులు సమకూరుస్తాయి. అదేవిధంగా, కేంద్రం/రాష్ట్ర/యూటీ ప్రభుత్వాలు పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా నిధులు సమకూర్చి, విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ సిఫార్సు చేసిన పాఠశాలల్లో హాస్టళ్ల నిర్మాణం చేపడతారు.

ఆదర్శ్ గ్రామ్ కాంపోనెంట్  లక్ష్యాలు {పూర్వపు ప్రధాన మంత్రి ఆదర్శ్ గ్రామ యోజన} -ఈ భాగం యొక్క లక్ష్యం ఎస్సీ మెజారిటీ గ్రామాల సమగ్ర అభివృద్ధిని నిర్ధారించడం, తద్వారా ఇతర అంశాలలో: తగిన మౌలిక సదుపాయాలు, సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధికి అవసరమైన అన్ని మౌలిక సదుపాయాలు పథకం కింద అవసరాలను అందించాలి. సామాజిక-ఆర్థిక సూచికలలో మెరుగుదల. మానిటరబుల్ ఇండికేటర్స్ అని పిలవబడే గుర్తించబడిన సామాజిక-ఆర్థిక సూచికలను మెరుగుపరచాలి, తద్వారా ఎస్సీ మరియు ఎస్సీ కాని జనాభా మధ్య అసమానత తొలగించబడుతుంది మరియు సూచికల స్థాయిని కనీసం జాతీయ సగటు స్థాయికి పెంచాలి. మరింత ప్రత్యేకంగా, అన్ని బిపిఎల్ ఎస్సీ కుటుంబాలకు ఆహారం మరియు జీవనోపాధి భద్రత ఉండాలి, ఎస్సీ పిల్లలందరూ కనీసం సెకండరీ స్థాయి వరకు విద్యను పూర్తి చేయాలి, మాతా మరియు శిశు మరణాలకు దారితీసే అన్ని కారకాలు పరిష్కరించబడతాయి.

ఎస్సీల సామాజిక-ఆర్థిక మెరుగుదల కోసం జిల్లా/రాష్ట్ర స్థాయి ప్రాజెక్ట్‌ల కోసం గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్ గురించి {షెడ్యూల్డ్ కులాల ఉప ప్రణాళికకు ప్రత్యేక కేంద్ర సహాయం యొక్క పూర్వపు పథకం}

i. ఈ పథకం క్రింది రకాల ప్రాజెక్టులకు గ్రాంట్ల ద్వారా ఎస్సీల సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధిని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది:

సమగ్ర జీవనోపాధి ప్రాజెక్ట్‌లు: స్థిరమైన ఆదాయాన్ని ఉత్పత్తి చేయడానికి లేదా షెడ్యూల్డ్ కులాలకు సామాజికంగా అభివృద్ధి చెందడానికి మొత్తం పర్యావరణ వ్యవస్థను సృష్టించే అటువంటి ప్రాజెక్టులు మాత్రమే చేపట్టబడతాయి. ప్రాజెక్ట్‌లు కింది వాటిలో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కలయికగా ఉండాలి:

1. స్కిల్ డెవలప్‌మెంట్: ఎంఎస్‌డీఈ నిబంధనల ప్రకారం స్కిల్లింగ్ కోర్సులు. ప్రభుత్వం నిర్వహించే స్కిల్ డెవలప్‌మెంట్ యాక్టివిటీస్ నిర్వహించడానికి సంబంధిత సౌకర్యాలు మరియు మౌలిక సదుపాయాలు. నైపుణ్యాభివృద్ధి సంస్థలకు కూడా నిధులు ఇవ్వవచ్చు.
2. లబ్ధిదారులు/గృహాల కోసం ఆస్తుల సృష్టి/సముపార్జన కోసం గ్రాంట్లు: పథకం కింద స్వతంత్ర వ్యక్తిగత ఆస్తి పంపిణీ ఉండదు. అయితే జీవనోపాధికి అవసరమైన లబ్ధిదారులు/గృహాల కోసం ఆస్తుల సేకరణ/సృష్టి కోసం ప్రాజెక్ట్‌ను కలిగి ఉంటే, అటువంటి స్వాధీనం/ఆస్తుల సృష్టి కోసం లబ్ధిదారు తీసుకున్న రుణాలకు ఆర్థిక సహాయం రూ.50,000 లేదా ఆస్తి వ్యయంలో 50% వరకు ఉంటుంది. , ఏది తక్కువ అయితే, ఒక్కో లబ్ధిదారునికి/ఇంటికి.
3. మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి: ప్రాజెక్ట్‌కి సంబంధించిన మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి మరియు హాస్టళ్లు మరియు రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు.

ii. ఇతర మౌలిక సదుపాయాలు- ఎస్సీ మెజారిటీ గ్రామాలలో వివిధ ఇతర మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులు.

ప్రత్యేక నిబంధనలు:

• ఎస్సీ మహిళల కోసం ఆర్థిక అభివృద్ధి పథకాలు/కార్యక్రమం ద్వారా ఆచరణీయ ఆదాయాన్ని సృష్టించే మొత్తం గ్రాంట్లలో 15% వరకు.
• మొత్తం గ్రాంట్లలో 30% వరకు మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి కోసం వినియోగించబడతాయి
• నైపుణ్యాభివృద్ధి కోసం మొత్తం నిధులలో కనీసం 10%
• వినియోగ వస్తువులు మరియు సేవల ఉత్పత్తి మరియు మార్కెటింగ్‌లో నిమగ్నమై ఉన్న ఎస్సీ మహిళా సహకార సంఘాలను ప్రోత్సహించడం

ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం 2022-23లో సాధించిన విజయాలు:-
ఆదర్శ్ గ్రామ్ కాంపోనెంట్ కింద ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం 2023-24లో మొత్తం 1260 గ్రామాలను ఆదర్శ్ గ్రామ్‌గా ప్రకటించారు. పథకంలోని హాస్టల్ కాంపోనెంట్ కింద మొత్తం 09 కొత్త హాస్టళ్లు మంజూరు చేయబడ్డాయి. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో గ్రాంట్-ఇన్-ఎయిడ్ కాంపోనెంట్ కింద 07 రాష్ట్రాల కోసం పర్ స్పెక్టివ్ ప్లాన్ ఆమోదించబడింది.
 

***