"జూనోటిక్ వ్యాధి అనేది మానవులను మరియు జంతువుల ఆరోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేసే ఆందోళన కలిగించే రంగాలలో ఒకటి. గత మూడు దశాబ్దాలుగా ప్రజలను ప్రభావితం చేసిన కొత్తగా ఉద్భవిస్తున్న అంటు వ్యాధులలో 75% జూనోటిక్ స్వభావం కలిగి ఉన్నాయి. జూనోటిక్ వ్యాధులను గుర్తించే పరిమిత జ్ఞానం మరియు నైపుణ్యం, అన్ని స్థాయిలలో పరిమిత రోగనిర్ధారణ సౌకర్యాలతో పాటు జూనోటిక్ వ్యాధికారక కారకాల వల్ల వచ్చే అంటు వ్యాధులను నిర్లక్ష్యం చేసింది. కేంద్ర ఆరోగ్య కార్యదర్శి శ్రీ సుధాన్ష్ పంత్ నేషనల్ కాన్‌క్లేవ్‌లో “మానవ-వన్యప్రాణుల ఇంటర్‌ఫేస్‌లో ఆగ్మెంటెడ్ జూనోటిక్ డిసీజెస్ సర్వైలెన్స్” మరియు “నేషనల్ యాక్షన్ ప్లాన్ ఫర్ ప్రివెన్షన్ అండ్ కంట్రోల్ ఆఫ్ స్నేక్‌బైట్ ఎన్వినోమింగ్” అనే అంశంపై సెంటర్ ఫర్ వన్ హెల్త్, నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ (ఎన్‌సిడిసి)చే ఈరోజు  వాటాదారులకు నిర్వహించబడిన జాతీయ సదస్సులో కీలకోపన్యాసం చేస్తూ ఈ విషయాన్ని తెలిపారు. కార్యక్రమంలో ఆయనతో పాటు ఆరోగ్య సేవల డైరెక్టర్ జనరల్  డాక్టర్ అతుల్ గోయెల్;గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ అదనపు.కార్యదర్శి శ్రీమతి ఆర్ జయ; ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ (ఐకార్) అసిస్టెంట్‌ డిజి (యానిమల్ హెల్త్) డాక్టర్ అశోక్ కుమార్; ఫిషరీస్, పశుసంవర్ధక మరియు పాడి పరిశ్రమ మంత్రిత్వ శాఖలోని పశుసంవర్ధక శాఖ కమీషనర్ డాక్టర్ అభిజిత్ మిత్ర; డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ భారతదేశ డిప్యూటీ ప్రతినిధి డా.పేడెన్; జాయింట్ డైరెక్టర్ మరియు హెడ్-సిఓహెచ్,ఎన్‌సిడిసి డాక్టర్ సిమ్మి తివారీ; సిఓహెచ్‌ ఎన్‌సిడిసి డిప్యూటీ డైరెక్టర్ ‌డాక్టర్ అజిత్ షెవాలే కూడా సదస్సులో పాల్గొన్నారు.

ఈ సమావేశాన్ని ఉద్దేశించి శ్రీ సుధాన్ష్ పంత్ మాట్లాడుతూ "జూనోటిక్ వ్యాధి యొక్క నిర్దిష్ట డ్రైవర్లు మరియు మెకానిజమ్‌ల గురించి మంచి అవగాహన భవిష్యత్తులో వ్యాధి వ్యాప్తికి సిద్ధం కావడానికి చాలా ముఖ్యమైనది" అని పేర్కొన్నారు. ఇటీవలి కొవిడ్-19 మహమ్మారి ప్రభావాన్ని నొక్కి చెబుతూ "మానవ మరియు జంతువుల దృక్కోణం నుండి వ్యాధులను పరిష్కరించడం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే చాలా అభివృద్ధి చెందుతున్న అంటు వ్యాధులు మానవ-జంతువుల ఇంటర్‌ఫేస్ మరియు వాటి భాగస్వామ్య వాతావరణంలో మారుతున్న ఫలితంగా ఉన్నాయి. ఈ పరస్పర అనుసంధానం ఒక ఆరోగ్య విధానం యొక్క అవసరాన్ని హైలైట్ చేసింది. ఇది ప్రతి రంగంలో అంతర్లీనంగా ఉండే పరిపూరత మరియు బలాలను పెంచడంలో మరియు సమీకృత, దృఢమైన మరియు చురుకైన ప్రతిస్పందన వ్యవస్థలను రూపొందించడంలో సహాయపడుతుంది.

జూనోటిక్ వ్యాధుల ఆవిర్భావంతో పాటు, యాంటీ-మైక్రోబయల్ రెసిస్టెన్స్ (ఏఎంఆర్) కూడా ప్రపంచవ్యాప్తంగా గణనీయమైన ముప్పుగా ఉద్భవించిందని కేంద్ర ఆరోగ్య కార్యదర్శి పేర్కొన్నారు. "మల్టీ-డ్రగ్ రెసిస్టెంట్ బ్యాక్టీరియా వేగంగా వ్యాప్తి చెందడం మరియు కార్బపెనెమ్స్ వంటి కొత్త & మరింత శక్తివంతమైన యాంటీమైక్రోబయాల్ ఏజెంట్ల వల్ల కలిగే అంటువ్యాధులకు చికిత్స చేయడానికి కొత్త యాంటీబయాటిక్స్ లేకపోవడం మానవ ఆరోగ్యానికి వేగంగా పెరుగుతున్న ముప్పును కలిగిస్తుంది. ఇది తక్షణమే పరిష్కరించాల్సిన అవసరం ఉంది." "అదేవిధంగా పోషకాహార లోపం ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధులు, పేలవమైన పరిశుభ్రత, యాంటీమైక్రోబయాల్స్ లభ్యత, పర్యావరణ కాలుష్యం మరియు పొలాల్లో పశుసంవర్ధక దుర్వినియోగాలు, యాంటీబయాటిక్స్ దుర్వినియోగం వంటివి కూడా గణనీయమైన ముప్పుగా ఉన్నాయి" అని ఆయన అన్నారు.

ఈ కొత్త మరియు ఉద్భవిస్తున్న ఆరోగ్య ముప్పుల దృష్ట్యా భారతదేశ జీ20 ప్రెసిడెన్సీ థీమ్ అయిన 'ఒకే భూమి, ఒకే కుటుంబం, ఒక భవిష్యత్తు' కింద గౌరవనీయులైన ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ పునరుద్ఘాటించిన 'ఒక ఆరోగ్యం' విధానం యొక్క ప్రాముఖ్యతను కేంద్ర ఆరోగ్య కార్యదర్శి నొక్కిచెప్పారు.

భారత ప్రభుత్వం చేపట్టిన వివిధ “వన్ హెల్త్” ప్రయత్నాలను ఆయన హైలైట్ చేస్తూ ఎన్‌సిడిసి తన వివిధ సాంకేతిక విభాగాల ద్వారా ఐడిఎస్‌పి, ఏఎంఆర్, వాతావరణ మార్పు మరియు సెంటర్ ఫర్ వన్ హెల్త్‌లకు మహమ్మారి సంసిద్ధతకు సంబంధించిన కార్యకలాపాలను చేపట్టడానికి బాధ్యత వహిస్తుందని ఆయన అన్నారు. మానవ, జంతువు మరియు పర్యావరణ ఇంటర్‌ఫేస్ వద్ద జూనోటిక్ సవాళ్లు. “కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ ఇప్పటికే ఎన్‌సిడిసి ద్వారా వివిధ జాతీయ కార్యక్రమాలను అమలు చేస్తోంది. ఇందులో జూనోసెస్ నివారణ మరియు నియంత్రణ కోసం నేషనల్ వన్ హెల్త్ ప్రోగ్రామ్‌లు (ఎన్‌ఓహెచ్‌పిపిసిజడ్‌), నేషనల్ రేబీస్ కంట్రోల్ ప్రోగ్రామ్‌లు (ఎన్‌ఆర్‌సిపి), లెప్టోస్పిరోసిస్ (పిపిసిఎల్), పాము కాటు నివారణ మరియు నియంత్రణ కార్యక్రమం ఉన్నాయి. నివారణ మరియు నియంత్రణ (ఎస్‌బిపిసి), ఎంఎంఆర్‌ నియంత్రణపై జాతీయ కార్యక్రమం, వాతావరణ మార్పు మరియు మానవ ఆరోగ్యంపై జాతీయ కార్యక్రమం (ఎన్‌పిసిహెచ్‌హెచ్‌). జూనోసిస్ కోసం ఐసిఎంఆర్ మరియు ఐసిఏఆర్ ఉమ్మడి పరిశోధన ప్రాధాన్యతల కోసం సహకారాన్ని అభివృద్ధి చేశాయి.ఆరోగ్యం, వ్యవసాయం మరియు పర్యావరణం, అటవీ మరియు వాతావరణ మార్పుల మంత్రిత్వ శాఖలతో కలిసి భారతదేశం కోసం వన్ హెల్త్ రోడ్‌మ్యాప్‌ను కలిగి ఉండాలని సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వశాఖ ప్రతిపాదించింది. ప్రజల ఆహారపు అలవాట్లపై కమ్యూనిటీ అవగాహనను పెంపొందించడానికి స్వస్త్ భారత్ చొరవ కింద ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టింది. వాతావరణ మార్పులకు సంబంధించిన సంఘటనలపై కార్యాచరణ ప్రణాళికల తయారీ మరియు అమలుపై ఎన్‌డిఎంఏ మరియు ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ పని చేస్తున్నాయి. ఐసిఎంఆర్ కింద వన్ హెల్త్ రీసెర్చ్‌పై దృష్టి పెట్టడానికి భారతదేశం నాగ్‌పూర్‌లో వన్ హెల్త్ సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్‌ను కూడా ఏర్పాటు చేస్తోంది” అని ఆయన అన్నారు.

పాముకాటు విషం ప్రాణాంతకం అని మరియు ఈ వ్యాధి యొక్క ప్రధాన భారాన్ని భారతదేశం పంచుకుంటున్నందున ఇది ప్రజల ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన సమస్య అని కూడా శ్రీ సుధాన్ష్ పంత్  నొక్కిచెప్పారు "జాతీయ స్థాయిలో పాముకాటు విషం యొక్క సమస్యలు మరియు సవాళ్లను పరిష్కరించడానికి అంకితమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను కలిగి ఉండటం చాలా ముఖ్యం" అని ఆయన అన్నారు.

ఈ కార్యక్రమంలో ప్రముఖులు "పాముకాటు విషపూరిత నివారణ మరియు నియంత్రణ కోసం జాతీయ కార్యాచరణ ప్రణాళిక"పై ఇంటర్-మినిస్టీరియల్ వన్ హెల్త్ సపోర్ట్ స్టేట్‌మెంట్‌ను ఆమోదించారు. ఈ సందర్భంగా రేబిస్ హెల్ప్‌లైన్‌పై సాంకేతిక పత్రాలు భారతదేశంలో వైద్యపరంగా ముఖ్యమైన పాముల సమాచారం మరియు జూనోటిక్ వ్యాధుల నివారణ, సంసిద్ధత మరియు ప్రతిస్పందనను కూడా ఈ సందర్భంగా ఆవిష్కరించారు.

డాక్టర్ అతుల్ గోయెల్ 'వన్ హెల్త్' విధానం యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతూ ఈ భావన జంతువులను మాత్రమే కాకుండా మొక్కలను కూడా కలిగి ఉంటుందని నొక్కి చెప్పారు. జూనోటిక్ వ్యాధుల స్పిల్‌ఓవర్ ప్రభావాలు ప్రకృతిలో పెరుగుతున్న మానవ ఆక్రమణల కారణంగా ఉన్నాయని ఆయన హైలైట్ చేశారు.

జంతువుల నుండి మనుషులకు స్పిల్‌ఓవర్ ప్రభావాలను సమర్ధవంతంగా నిర్వహించగలిగేలా 'వన్ హెల్త్' విధానంలో వ్యాధులను ముందస్తుగా గుర్తించడం చాలా అవసరమని డాక్టర్ అశోక్ కుమార్ నొక్కి చెప్పారు. పరిశోధన మరియు పరిశోధనలపై ఇంటర్ మినిస్ట్రీరియల్ స్థాయిలో వివిధ సంస్థలతో ఐసిఏఆర్ సహకరిస్తోందని ఆయన హైలైట్ చేశారు

'వన్ హెల్త్' విధానం సహజంగానే వసుధైవ కుటుంబకం తత్వశాస్త్రం నుండి ప్రవహించిందని శ్రీమతి ఆర్ జయ పేర్కొన్నారు. గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ‘వన్ హెల్త్’ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌కు మద్దతు ఇవ్వడంలో కమ్యూనిటీ సమీకరణ మరియు అవగాహనను వ్యాప్తి చేయడం ముఖ్యమైన సహకారం అని ఆమె నొక్కి చెప్పారు.
 

***