પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મંત્રીમંડળે બસ યોજનાને મંજૂરી આપી છે. "પીએમ-ઈબસ સેવા" પી.પી.પી. મોડેલ પર 10,000 ઇ-બસો દ્વારા સિટી બસની કામગીરી વધારવા માટે. આ યોજનાનો અંદાજિત ખર્ચ રૂ.57,613 કરોડ થશે, જેમાંથી રૂ.20,000 કરોડની સહાય કેન્દ્ર સરકાર આપશે. આ યોજના 10 વર્ષ સુધી બસની કામગીરીને ટેકો આપશે.

ન પહોંચેલ સુધી પહોંચવું:

આ યોજના 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ ત્રણ લાખ કે તેથી વધુ વસ્તીવાળા શહેરોને આવરી લેશે, જેમાં કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના તમામ રાજધાની શહેરો, ઉત્તર પૂર્વીય ક્ષેત્ર અને પર્વતીય રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજના હેઠળ સંગઠિત બસ સેવા ન ધરાવતા શહેરોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવશે.

પ્રત્યક્ષ રોજગારીનું સર્જન:

આ યોજનાથી સિટી બસ સંચાલનમાં આશરે 10,000 બસોની તૈનાતી દ્વારા 45,000 થી 55,000 સીધી રોજગારીનું સર્જન થશે.

સ્કીમના બે સેગમેન્ટ છે:

સેગમેન્ટ A – સિટી બસ સેવાઓમાં વધારો: (169 શહેરો)

મંજૂર થયેલી બસ યોજના પબ્લિક પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ (પીપીપી) મોડલ પર 10,000 ઇ-બસો સાથે સિટી બસની કામગીરી વધારશે.

સંલગ્ન ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેપો ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસ/અપગ્રેડેશન માટે ટેકો પૂરો પાડશે. અને ઇ-બસો માટે મીટર પાછળનું પાવર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (સબસ્ટેશન, વગેરે) ઊભું કરવું.

સેગમેન્ટ B– ગ્રીન અર્બન મોબિલિટી ઇનિશિયેટિવ્સ (જીયુએમઆઇ): (181 શહેરો)

આ યોજનામાં બસ પ્રાથમિકતા, માળખાગત સુવિધા, મલ્ટિમોડલ ઇન્ટરચેંજ સુવિધાઓ, એનસીએમસી આધારિત ઓટોમેટેડ ફેર કલેક્શન સિસ્ટમ, ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વગેરે જેવી હરિયાળી પહેલોની કલ્પના કરવામાં આવી છે.

કામગીરી માટે સહાયઃ આ યોજના હેઠળ રાજ્યો/શહેરો બસ સેવા ચલાવવા અને બસ ઓપરેટર્સને ચુકવણી કરવા માટે જવાબદાર રહેશે. કેન્દ્ર સરકાર સૂચિત યોજનામાં નિર્દિષ્ટ હદ સુધી સબસિડી આપીને આ બસ સંચાલનને ટેકો આપશે.

ઇ-મોબિલિટીને પ્રોત્સાહનઃ

• આ યોજના ઇ-મોબિલિટીને પ્રોત્સાહન આપશે અને મીટર પાછળના પાવર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર માટે સંપૂર્ણ ટેકો પૂરો પાડશે.
• ગ્રીન અર્બન મોબિલિટી ઇનિશિયેટિવ્સ હેઠળ ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસ માટે પણ શહેરોને ટેકો આપવામાં આવશે.
• બસ અગ્રતા ધરાવતા ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને ટેકો અત્યાધુનિક, ઊર્જાદક્ષ ઇલેક્ટ્રિક બસોના પ્રસારને વેગ આપવાની સાથે ઇ-મોબિલિટી ક્ષેત્રમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે-સાથે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે સ્થિતિસ્થાપક સપ્લાય ચેઇનના વિકાસને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.
• આ યોજનાથી ઇ-બસો માટે એકત્રીકરણ મારફતે ઇલેક્ટ્રિક બસોની ખરીદી માટે અર્થતંત્રની વૃદ્ધિ પણ થશે.
• ઇલેક્ટ્રિક ગતિશીલતાને અપનાવવાથી અવાજ અને હવાના પ્રદૂષણમાં ઘટાડો થશે અને કાર્બન ઉત્સર્જનને કાબૂમાં લેવામાં આવશે.
• બસ-આધારિત જાહેર પરિવહનના વધેલા હિસ્સાને કારણે મોડલ શિફ્ટથી જીએચજીમાં ઘટાડો થશે.

CB/GP/JD