ఆరోగ్య & కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలోని భారత ప్రభుత్వం  ఫుడ్ సేఫ్టీ అండ్ స్టాండర్డ్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ) "మొబైల్ ఫుడ్ టెస్టింగ్ ల్యాబ్స్ (ఎస్‌ఓఎఫ్‌టిఇఎల్) సదుపాయంతో సహా దేశంలో ఫుడ్ టెస్టింగ్ సిస్టమ్‌ను బలోపేతం చేయడం అనే పేరుతో సెంట్రల్ సెక్టార్ స్కీమ్‌ను అమలు చేస్తోంది. అస్సాం రాష్ట్రంలో గౌహతిలోని బామినిమైదాన్‌లో గల స్టేట్ పబ్లిక్ హెల్త్ లాబొరేటరీని అప్-గ్రేడేషన్ కోసం 2016-17 ఆర్థిక సంవత్సరం నుండి 2022-23 వరకు అస్సాంకు రూ.14.80 కోట్ల సాయం విడుదల చేశారు.

ఇంకా ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ అస్సాం రాష్ట్రానికి మొబైల్ ఫుడ్ టెస్టింగ్ లేబొరేటరీలు, రాప్టర్ డయాగ్నస్టిక్ రీడర్, ఫ్రైయింగ్ ఆయిల్ మానిటర్, కాంపాక్ట్ క్యాబినెట్స్, వెహికల్ మౌంటెడ్ మొబైల్ ఫ్రీజర్ యూనిట్లు, పోర్టబుల్ చిల్ బాక్స్‌లు మరియు బ్యాక్‌ప్యాక్ స్టైల్ బాక్స్ రూపంలో సహాయం అందించింది. ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ ప్రయోగశాల సిబ్బంది సామర్థ్యాన్ని కూడా పెంచింది.

ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ కూడా ఫుడ్ టెస్టింగ్ లాబొరేటరీల ఏర్పాటు/అప్ గ్రేడేషన్ పథకం కింద అస్సాం ప్రభుత్వం చేపట్టిన అస్సాం రాష్ట్ర పబ్లిక్ హెల్త్ లాబొరేటరీ గౌహతి ప్రాజెక్ట్‌లో ఒకదానికి మద్దతు ఇచ్చింది. రూ.1.72 కోట్ల సహాయంతో చేపట్టిన ఈ ప్రాజెక్ట్ 26.02.2020 నాటికి పూర్తయింది.

ఆహార భద్రత, వినియోగదారుల సాధికారతకు సంబంధించి ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టింది.

ఈట్ రైట్ ఇండియా కింద ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ ఆరోగ్యకరమైన, సురక్షితమైన మరియు స్థిరమైన ఆహారపు అలవాట్ల పట్ల వినియోగదారులకు అవగాహన పెంచింది. వినియోగదారుల అవగాహనను పెంపొందించడానికి వివిధ ధృవీకరణ కార్యక్రమాలకు మరియు మీడియా ద్వారా ఐఈసీ కార్యకలాపాలను నిర్వహించడానికి ఎంఓయు కింద రాష్ట్రాలకు నిధులు అందించబడ్డాయి. రాష్ట్ర పబ్లిక్ హెల్త్ లాబొరేటరీ, గౌహతి బలోపేతం కోసం అస్సాం రాష్ట్రంతో వార్షిక అవగాహన ఒప్పందం (ఎంఓయు) కింద ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ 21-22 & 22-23 ఆర్ధిక సంవత్సరాల్లో రూ. 4.58 కోట్ల సహాయం అందించింది.

అంతేకాకుండా ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ ఫుడ్ సేఫ్టీ కంప్లయన్స్ సిస్టమ్ (ఎఫ్‌ఎస్‌సిఒఎస్‌)పై ఆన్‌లైన్ ఫిర్యాదుల పోర్టల్‌ అయిన ‘ఫుడ్ సేఫ్టీ కనెక్ట్’ను కూడా కలిగి ఉంది. ఇక్కడ వినియోగదారుడు ఆహార వస్తువులకు సంబంధించిన ఫిర్యాదును నమోదు చేయవచ్చు. ఇంకా, ఫుడ్ బిజినెస్ ఆపరేటర్లు (ఎఫ్‌బిఓలు) తప్పనిసరిగా లైసెన్స్ / రిజిస్ట్రేషన్ నంబర్‌ను ఇన్‌వాయిస్‌లు/సేల్ లేదా నగదు రసీదులపై ప్రదర్శించాలి. తద్వారా ఆహార పదార్ధాలు కొనుగోలు చేసేటప్పుడు వినియోగదారులకు సమాచారం ఇవ్వడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

ఇంకా వినియోగదారుల సాధికారతకు సంబంధించి, వినియోగదారుల రక్షణ చట్టం 2019 రూపొందించబడింది. ఇది వినియోగదారులకు సులభమైన మరియు వేగవంతమైన పరిష్కారాన్ని అందించడానికి జిల్లా, రాష్ట్ర మరియు జాతీయ స్థాయిలలో వినియోగదారుల కమిషన్లు అని పిలువబడే మూడు స్థాయి పాక్షిక న్యాయ యంత్రాంగాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి వీలు కల్పించింది. వివాదాలు; వినియోగదారులను ఒక తరగతిగా ప్రభావితం చేసే తప్పుదోవ పట్టించే ప్రకటనలు మరియు అన్యాయమైన వాణిజ్య పద్ధతులను నియంత్రించడానికి భారత ప్రభుత్వం యొక్క వినియోగదారుల వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ సెంట్రల్ కన్స్యూమర్ ప్రొటెక్షన్ అథారిటీ (సిసిపిఏ) ఏర్పాటు; వినియోగదారు కమీషన్‌ల యొక్క ఆర్థిక అధికార పరిధిని పెంపొందించడం, లావాదేవీ స్థలం, ఇ-ఫైలింగ్‌తో సంబంధం లేకుండా వినియోగదారు పని స్థలం/నివాసంపై అధికార పరిధిని కలిగి ఉన్న వినియోగదారు కమిషన్ నుండి ఫిర్యాదు దాఖలు చేయడం వంటి వినియోగదారుల కమిషన్‌లలో న్యాయనిర్ణయ ప్రక్రియను సరళీకృతం చేయడం - చెల్లింపు, వినికిడి కోసం వీడియో కాన్ఫరెన్స్, దాఖలు చేసిన 21 రోజులలోపు అడ్మిసిబిలిటీని నిర్ణయించకపోతే ఫిర్యాదుల డీమ్డ్ అడ్మిసిబిలిటీ; కేసులను ముందస్తుగా పరిష్కరించేందుకు మధ్యవర్తిత్వం వహించడాన్ని కోర్టు పర్యవేక్షణ; ఉత్పత్తి బాధ్యత యొక్క నిబంధన; కల్తీ ఉత్పత్తులు/నకిలీ వస్తువుల తయారీ/అమ్మకం కోసం జరిమానా నిబంధనలు; ఇ-కామర్స్ మరియు డైరెక్ట్ సెల్లింగ్‌లో అన్యాయమైన వాణిజ్య అభ్యాసాన్ని నిరోధించడానికి నియమాలను రూపొందించడానికి నిబంధనలు ఉన్నాయి.

వినియోగదారుల రక్షణ చట్టం 2019 నిబంధనల ప్రకారం ప్రజలు మరియు వినియోగదారుల ప్రయోజనాలకు విఘాతం కలిగించే తప్పుడు లేదా తప్పుదారి పట్టించే ప్రకటనలకు సంబంధించిన విషయాలను నియంత్రించడానికి సెంట్రల్ కన్స్యూమర్ ప్రొటెక్షన్ అథారిటీ (సిసిపిఏ) 24.07.2020 నుండి స్థాపించబడింది.

కేసుల సత్వర మరియు అవాంతరాల పరిష్కారం కోసం జిల్లా, రాష్ట్ర మరియు జాతీయ స్థాయిలో వినియోగదారుల కమీషన్లలో ఇ-దాఖిల్ ద్వారా ఆన్‌లైన్‌లో కేసులను ఫైల్ చేసే నిబంధనను ప్రవేశపెట్టారు.

నేషనల్ కన్స్యూమర్ హెల్ప్‌లైన్ (ఎన్‌సిహెచ్‌), ప్రీ-లిటిగేషన్ మెకానిజమ్‌గా, టెలిఫోన్ (షార్ట్ కోడ్ 1915), వెబ్ పోర్టల్, ఉత్తరాలు, ఎస్‌ఎంఎస్, ఇమెయిల్‌లు మొదలైనవి మరియు మొబైల్ యాప్ ద్వారా వినియోగదారుల ఫిర్యాదులను స్వీకరించడానికి ఏర్పాటు చేయబడింది. ఈ ఫిర్యాదులు పరిష్కారం కోసం సంబంధిత సంస్థలతో తీసుకోబడతాయి.

వినియోగదారుల అవగాహన మరియు వినియోగదారుల హక్కులు మరియు బాధ్యతలపై ఉమ్మడి అవగాహన ప్రచారాల కోసం వినియోగదారుల వ్యవహారాల విభాగం ఎలక్ట్రానిక్ మరియు ప్రింట్ మీడియా ద్వారా “జాగో గ్రాహక్ జాగో” ప్రచారాన్ని ప్రారంభించింది. వినియోగదారుల వ్యవహారాల శాఖ "జాగృతి"ని కూడా ప్రారంభించింది. ఇది వినియోగదారులకు సాధికారత కల్పించడం మరియు వారి హక్కుల గురించి వారికి అవగాహన కల్పించడం కోసం మస్కట్‌ను రూపొందించింది. జాగృతి మస్కట్‌ను తీసుకురావడం ద్వారా డిజిటల్ మరియు మల్టీమీడియాలో వినియోగదారుల అవగాహన ప్రచార ఉనికిని బలోపేతం చేయడం మరియు సాధికారత మరియు అవగాహన కలిగిన యువ వినియోగదారుని అగ్రశ్రేణి వినియోగదారు హక్కుల అవగాహన రీకాల్ బ్రాండ్‌గా బలోపేతం చేయడం డిఒసిఏ లక్ష్యం.

ఈ విషయాన్ని కేంద్ర ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ సహాయ మంత్రి  శ్రీ ప్రహ్లాద్ సింగ్ పటేల్ లోక్‌సభకు లిఖితపూర్వకంగా తెలియజేశారు.

 

******

(Release ID: 1943021)