गोव्यात 19 ते 22 जून 2023 दरम्यान पर्यटन मंत्रीस्तरीय बैठकीसह G20 पर्यटन कार्यगटाची समारोपाची आणि शेवटची बैठक आयोजित करण्यात आली आहे. पर्यटन कार्यगटाच्या बैठकीच्या मुख्य कार्यक्रमाच्या निमित्ताने क्रूझ टुरिझम, ग्लोबल टुरिझम प्लॅस्टिक इनिशिएटिव्ह आणि सार्वजनिक खाजगी क्षेत्रांच्या महत्त्वाच्या उपक्रमांसंदर्भात देखील पर्यटन मंत्रालयाकडून उप-कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येत आहे. यामध्ये जी20 सदस्य देश, केंद्र सरकारची मंत्रालये, विविध राज्य सरकारे आणि आंतरराष्ट्रीय संघटनांचा सहभाग आहे. 

   

शाश्वत विकासाची उद्दिष्टे साध्य करण्याकरिता गोवा आराखडा आणि जी20 पर्यटन मंत्र्यांचा जाहीरनामा हे पर्यटन कार्यगटाचे अतिशय महत्त्वाचे दोन उपक्रम आहेत. पर्यटन मंत्रालयाने पर्यटन कार्यगटाच्या या दोन प्रमुख उपक्रमांना अंतिम करण्याच्या दिशेने सकारात्मक प्रगती केली आहे. भारताच्या जी20 पर्यटन ट्रॅक अंतर्गत पर्यटन कार्यगट एकमेकांशी संलग्न असलेल्या हरित पर्यटन, डिजिटलायजेशन, कौशल्ये, पर्यटन एमएसएमई आणि गंतव्य स्थान व्यवस्थापन या पाच प्राधान्य क्षेत्रांवर काम करत आहे. पर्यटन क्षेत्राला गतिमान करण्यासाठी आणि 2030ची शाश्वत विकासाची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी ही प्राधान्याची क्षेत्रे याच्या पायाच्या आधारशिळा आहेत. या समारोपाच्या बैठकीत जी20 सदस्य देश, निमंत्रित देश आणि आंतरराष्ट्रीय संघटना दोन्ही दस्तावेजांच्या अंतिम आवृत्तींचे स्वागत आणि पुरस्कार करतील.

या भागाची आर्थिक वृद्धी बळकट करणे, सांस्कृतिक वारशाचे संवर्धन करणे आणि शाश्वत विकासाला चालना देणे हे गोव्यामध्ये होत असलेल्या जी20 पर्यटन कार्यगटाच्या बैठकीचे उद्दिष्ट आहे.

शाश्वत विकासाची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी पर्यटनाच्या क्षमतेचा पुरेपूर वापर करून भारताच्य जी20 अध्यक्षतेचा चिरंतन वारसा निर्माण करण्यासाठी पर्यटन मंत्रालय वचनबद्ध आहे. जी20 पर्यटन कार्यगटाच्या आकांक्षा आणि सध्या सुरू असलेले काम यांच्या अनुषंगाने आगामी काळात जी20 पर्यटन आणि एसडीजी डॅशबोर्डची घोषणा करताना मंत्रालयाला आनंद होत आहे. भारताच्या जी20 अध्यक्षते अंतर्गत पर्यटनासाठी गोवा आराखडा तयार करण्यासाठी आमची अतिशय प्रतिष्ठेची ज्ञान भागीदार यूएनडब्लूटीओच्या सहकार्याने विकसित करण्यात आलेला हा एक अग्रणी उपक्रम आहे.

हा अशा प्रकारचा पहिला-वहिला ऑनलाईन डॅशबोर्ड संयुक्त राष्ट्रांची शाश्वत विकास उद्दिष्टे 2030 साध्य करण्यासाठी विकासाला गती देण्यासाठी पर्यटनाच्या क्षमतेचा लाभ घेण्याच्या वचनबद्धतेचा दाखला आहे. हा सार्वजनिक डॅशबोर्ड जी20 पर्यटन कार्य गटाच्या पाच प्राधान्यक्रमांवर आधारित जी20 देशांमधील सर्वोत्तम पद्धती आणि प्रत्यक्ष प्रकरणांचे अध्ययन प्रदर्शित करेल.

क्रूझ पर्यटनाला चालना देणाऱ्या धोरणांवर लक्ष केंद्रित करून, 19 जून 2023 रोजी 'मेकिंग क्रूझ टुरिझम अ मॉडेल फॉर सस्टेनेबल आणि रिस्पॉन्सिबल ट्रॅव्हल' या विषयावर एका उप-कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले आहे. या कार्यक्रमात जी20 सदस्य देश,निमंत्रित देश, आंतरराष्ट्रीय संस्था आणि उद्योग क्षेत्रातील हितधारक सहभागी होतील. या कार्यक्रमात जागतिक स्तरावर क्रूझ पर्यटनाच्या विस्तारामधील आव्हाने आणि संधी यावर चर्चा केली जाईल. जी20 सदस्य देश आणि अतिथी देशांमधील मान्यवर वक्त्यांचा समावेश असलेल्या पॅनेल चर्चेत क्रूझ पर्यटन, त्याची वाढ आणि क्रूझ पर्यटन शाश्वत आणि जबाबदार बनवण्यासाठी आवश्यक असलेले विविध पैलू यावर देशांनुसार तयार होणारी धोरणे आणि उपक्रम यावर भर दिला जाईल.

20 जून 2023 ला होणाऱ्या मुख्य कार्यक्रमाव्यतिरिक्त, राष्ट्रीय पातळीवरील इतरही कार्यक्रम आयोजित करण्यात आले असूण, त्यात ‘भारताला क्रूझ पर्यटनाचे केंद्र बनवण्यावर’ लक्ष केंद्रीत केले जाणार आहे. यात, शाश्वत विकासाच्या तत्वांचे पालन करत भारतात क्रूझ पर्यटन विकसित करण्यात असलेली आव्हाने आणि संधी यावर चर्चा केली जाणार आहे. क्रूझ पर्यटनाचे विविध पैलू, (किनारी, बेटांवरील, प्रादेशिक आणि योटिंग पर्यटन) किनारी राज्यांचे दृष्टिकोन, आंतरदेशीय जलमार्ग व्यवस्थेत खाजगी आणि सार्वजनिक भागीदार, नदी असलेल्या राज्यांचा दृष्टिकोन, अशा अनेक गोष्टींवर या कार्यक्रमात भर दिला जाणार आहे. या कार्यक्रमात, महत्वाची राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश, उद्योगक्षेत्रातील हितसंबंधीय तसेच राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय तज्ञ सहभागी होणार आहेत.

त्याशिवाय, आणखी एका कार्यक्रमात, “पर्यटन क्षेत्रातील प्लॅस्टिकच्या चक्राकार अर्थव्यवस्थेकडे – जागतिक प्लॅस्टिकविषयक पुढाकार” या विषयावर, संयुक्त राष्ट्र पर्यटन कार्यक्रम (UNEP) आणि संयुक्त राष्ट्र पर्यटन संघटना (UNWTO) या विषयावर 19 जून रोजी चर्चा होणार आहे. या कार्यक्रमात, पर्यटन क्षत्रांशी संबंधित लोकांना, त्यांच्या चक्राकार अर्थव्यवस्थेच्या दृष्टिकोनातून संपूर्ण पर्यटन विषयक मूल्यसाखळीतील प्लॅस्टिक प्रदूषण कमी करण्यासाठी कसे प्रोत्साहन देता येईल, यावर चर्चा केली जाणार आहे. या कार्यक्रमात, उच्चस्तरीय प्रास्ताविक होईल तसेच, ग्लोबल टुरिझम प्लॅस्टिक इनिशीएटीव्ह (GTPI) यांनी प्रस्तावित केलेल्या कृती आराखड्याविषयी सादरीकरण केले जाईल. या उपक्रमानंतर लगेचच, पर्यटन क्षेत्राशी संबंधित लोकांचे चर्चासत्र होणार आहे, तसेच, GTPI मध्ये जोडल्या जाणाऱ्या विविध संस्थांच्या करारनाम्यावर स्वाक्षरया आणि स्वागत असा कार्यक्रम होईल.

त्यापुढे, “सरकारी खाजगी संवाद: जी-20 अर्थव्यवस्थांसाठी प्रवास आणि पर्यटनाचे महत्त्व” या विषयावर संवादसत्र होणार आहे. 21 जून 2023 रोजी गोवा सरकारच्या पर्यटन विभागाच्या सहविद्यमाने, जागतिक प्रवास आणि पर्यटन परिषद (WTTC) आणि संयुक्त राष्ट्र पर्यंटन संस्था (UNWTO) यांनी या कार्यक्रमाचे आयोजन केले आहे. ह्या संवादाद्वारे दोन्ही क्षेत्रांना आपापल्या चिंता आणि प्राधान्यक्रमे मांडता येतील, तसेच, अधिक व्यापक खाजगी-सार्वजनिक भागीदारीसाठी परस्पर सहकार्याच्या संधीही शोधता येतील. या चर्चेमुळे, खाजगी क्षेत्रांना जेए-20 पर्यटन ट्रॅकद्वारे निश्चित करण्यात आलेल्या पाच प्राधान्यक्षेत्रांशी जोडता येईल, आणि त्यांचा दृष्टिकोनही समजून घेता येईल.

21 जून रोजी 'आंतरराष्ट्रीय योग दिना'च्या निमित्ताने एका विशेष योग सत्राचे आयोजन करण्यात आले आहे, जे जी 20 पर्यटन कार्यगटाची चौथी बैठक आणि गोवा राज्य सरकारच्या पर्यटन मंत्रीस्तरीय बैठकीच्याच दरम्यान होणार आहे. प्रतिनिधींना गोव्यातील पर्यटन स्थळांचा समृद्ध वारसा अनुभवण्याची संधीही मिळणार आहे. प्रतिनिधींसाठी बॅसिलिका ऑफ बॉम जिझस, चर्च ऑफ सेंट फ्रान्सिस ऑफ असिसी आणि सेंट कॅथेड्रल, लोअर अगुआदा किल्ला आणि कारागृह संग्रहालय इ. राज्यातील युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांची सफर घडवण्याचे नियोजन आहे.

जनसहभागाचे महत्त्व अधोरेखित करणारे स्थानिक हस्तकला आणि कारागिरांच्या उत्पादनांचे प्रदर्शन भरवण्यासाठी राज्य सरकारतर्फे कलाआणि हस्तकला प्रदर्शन आयोजित केले जात आहेत . हस्तकला प्रदर्शनात डीआयवाय उपक्रमांचा अनुभव देण्यासाठी नियोजन करण्यात आले आहे. 

गोव्यातील एक जिल्हा एक उत्पादन अंतर्गत असलेली उत्पादने स्थानिक हस्तकलेच्या प्रचारासाठी प्रतिनिधींना स्मृतिचिन्ह म्हणून प्रदान केली जातील.

***

S.Thakur/S.Patil/R.Aghor/S.Chavan/P.Kor

*** 

 

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com  /PIBMumbai    /pibmumbai

(Release ID: 1933254) Visitor Counter : 203