డీప్ టెక్ సహా సన్ రైజ్ రంగాలను ప్రోత్సహించేందుకు 2022-23 బడ్జెట్ లో థీమాటిక్ ఫండ్స్ ను కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. అంతేకాక, ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంఇఐటివై) డీప్ టెక్ స్టార్ట్ అప్ లతో సహా టెక్నాలజీ స్టార్టప్ లకు మద్దతు ఇవ్వడానికి అనేక పథకాలు / కార్యక్రమాలను ప్రారంభించింది.

 

నాస్కామ్ వ్యూహాత్మక నివేదిక 2023 ప్రకారం, మొత్తం టెక్నాలజీ స్టార్టప్ ల సంఖ్య 27,000, వీటిలో 3,200+ డీప్ టెక్ స్టార్టప్ లు(~12%). డీప్ టెక్ స్టార్టప్‌లలో క్యాపిటల్-ఇంటెన్సివ్ గ్రోత్ అవసరం కాబట్టి, ట్యాక్స్ ఇన్సెంటివ్(లు), ఇన్వెస్టర్ కనెక్షన్, కన్స్యూమర్ అండ్ సప్లయర్ కనెక్ట్, సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్‌తో గ్లోబల్ ఔట్రీచ్, దీర్ఘకాలిక స్థిరత్వం వంటి అనేక సవాళ్లు కూడా ఎదురవుతున్నాయి. దేశంలో టెక్నాలజీ ఆధారిత స్టార్టప్-ఇన్నోవేషన్ ఎకోసిస్టమ్ ను ప్రోత్సహించడానికి, కొత్త, అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతికతలకు ప్రేరణ ఇవ్వడానికి ఎంఈఐటివై అనేక క్రియాశీల, ముందస్తు , గ్రేడెడ్ చర్యలను చేపట్టింది. ఈ క్రియాశీల విధానం నిరంతర అడ్డంకులను అధిగమించడం ద్వారా మొత్తం టెక్ స్టార్టప్ అభివృద్ధి మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడానికి రూపొందించిన స్థాపిత ఉత్తమ పద్ధతుల నుండి నిర్మితమవుతుంది. కొన్ని ప్రధాన కార్యక్రమాలు క్రింద వివరించబడ్డాయి:

 

టైడ్ 2.0 పథకం: ఐఓటీ, ఏఐ, బ్లాక్ చైన్, రోబోటిక్స్ వంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న టెక్నాలజీలను ఉపయోగించి ఐసిటి స్టార్టప్ లకు మద్దతు ఇవ్వడంలో నిమగ్నమైన ఇంక్యుబేటర్లకు ఆర్థిక, సాంకేతిక మద్దతు ద్వారా టెక్ ఎంటర్ ప్రెన్యూర్ షిప్ ను ప్రోత్సహించడానికి టెక్నాలజీ ఇంక్యుబేషన్ అండ్ డెవలప్ మెంట్ ఆఫ్ ఎంటర్ ప్రెన్యూర్స్ (టైడ్ 2.0) పథకాన్ని 2019 సంవత్సరంలో ప్రారంభించారు. ఉన్నత విద్యా సంస్థలు, ప్రముఖ ఆర్ అండ్ డీ సంస్థలలో ఇంక్యుబేషన్ కార్యకలాపాలను ప్రోత్సహించే లక్ష్యంతో మూడంచెల నిర్మాణం ద్వారా 51 ఇంక్యుబేటర్ల ద్వారా ఈ పథకాన్ని అమలు చేస్తున్నారు. ఈ పథకం ద్వారా ఐదేళ్ల కాలంలో మొత్తం రూ.264 కోట్ల వ్యయంతో సుమారు 2,000 టెక్ స్టార్టప్ లకు ఇంక్యుబేషన్ సపోర్ట్ లభిస్తుంది.

 

డొమైన్ స్పెసిఫిక్ సెంటర్స్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్: స్వయం సమృద్ధిని పెంపొందించడానికి, కొత్త , అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతిక రంగాలను ఆక్రమించడానికి, సామర్థ్యాలను సృష్టించడానికి జాతీయ ఆసక్తి ఉన్న వివిధ రంగాలలో 26 సెంటర్స్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ (సిఓఇ) లను ఎంఈఐటివై రూపొందించి అమలు చేసింది. ఈ డొమైన్ స్పెసిఫిక్ సీఓఈలు ఇన్నోవేషన్ ను ప్రజాస్వామ్యీకరించడం, ప్రోటోటైప్ ల సాకారం ద్వారా భారత్ ను ఇన్నోవేషన్ హబ్ గా మార్చడంలో సహాయకారిగా పనిచేస్తాయి.

 

సమృధ్ స్కీమ్: సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొడక్ట్ ఆధారిత స్టార్టప్ లను మరింత ఎంపిక చేయడానికి ,వేగవంతం చేయడానికి ప్రస్తుత ,రాబోయే యాక్సిలరేటర్లకు మద్దతు ఇచ్చే లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం ఆగస్టు 2021 లో 'స్టార్టప్ యాక్సిలరేటర్ ప్రోగ్రామ్ ఆఫ్ మెయిటీ ఫర్ ప్రొడక్ట్ ఇన్నోవేషన్, డెవలప్మెంట్ అండ్ గ్రోత్ (ఎస్ఎఎంఆర్ఐడిహెచ్)' ను ప్రారంభించింది. ఈ పథకానికి మూడేళ్ల కాలపరిమితికి రూ.99 కోట్లు ఖర్చవుతుంది. సమృధ్ పథకం కింద మొత్తం 300 స్టార్టప్ లకు చేయూతనివ్వనున్నారు.

 

నెక్ట్స్ జనరేషన్ ఇంక్యుబేషన్ స్కీమ్

(ఎన్ జిఐఎస్): సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొడక్ట్ ఎకోసిస్టమ్ కు మద్దతు ఇవ్వడానికి, నేషనల్ పాలసీ ఆన్ సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొడక్ట్ (ఎన్ పి ఎస్ పి) 2019 లో గణనీయమైన భాగాన్ని పరిష్కరించడానికి ఎన్ జిఐఎస్ ఆమోదించబడింది. అగర్తలా, భిలాయ్, భోపాల్, భువనేశ్వర్, డెహ్రాడూన్, గౌహతి, జైపూర్, లక్నో, ప్రయాగ్రాజ్, మొహాలీ/ చండీగఢ్, పాట్నా, విజయవాడ వంటి 12 ప్రాంతాల్లో ఈ పథకాన్ని ప్రారంభించ నున్నారు. రూ.95.03 కోట్ల బడ్జెట్ వ్యయంతో 3 సంవత్సరాల కాలంలో ద్వితీయ,తృతీయ శ్రేణి నగరాల్లోని 300 టెక్ స్టార్టప్ లకు రుణాలు అందించాలని ఈ పథకం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

 

ఇంటర్నేషనల్ పేటెంట్ ప్రొటెక్షన్ ఇన్ ఇ అండ్ ఐటి (సిప్-ఇఐటి) పథకానికి మద్దతు: "సపోర్ట్ ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ పేటెంట్ ప్రొటెక్షన్ ఇన్ ఇ అండ్ ఐటి (సిప్-ఇఐటి) అనే పథకాన్ని ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది, ఇది ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడానికి , గ్లోబల్ ఐపి విలువ, సామర్థ్యాలను గుర్తించడానికి భారతీయ ఎంఎస్ఎంఇలు , స్టార్టప్ ల అంతర్జాతీయ పేటెంట్ ఫైలింగ్ ను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఈ పథకం కింద అందించే రీయింబర్స్మెంట్ ఒక్కో ఆవిష్కరణకు గరిష్టంగా రూ.15 లక్షల వరకు లేదా పేటెంట్ దరఖాస్తు దాఖలు, ప్రాసెసింగ్ కు అయ్యే మొత్తం ఖర్చులో 50 శాతం ఏది తక్కువైతే అది మంజూరు చేస్తారు.

 

జెనెసిస్ (జెన్-నెక్ట్స్ సపోర్ట్ ఫర్ ఇన్నోవేటివ్ స్టార్టప్స్): ఉపాధి, ఆర్థిక ఉత్పాదనల వృద్ధికి దారితీసే అంశాల ఆధారంగా డిజిటలైజేషన్ ను ప్రోత్సహించడానికి స్టార్టప్లు, , ప్రభుత్వం, కార్పొరేట్ల మధ్య సహకార భాగస్వామ్యానికి ప్రాధాన్యమిస్తూ టైర్-2, టైర్-3 నగరాల్లో విజయవంతమైన స స్టార్ట్ అప్ లను కనుగొనడానికి, మద్దతు ఇవ్వడానికి, పెంచడానికి ,తయారు చేయడానికి ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంఈఐటివై) డిజిటల్ ఇండియా-జెనెసిస్ అనే గొడుగు కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది.

 

ఎలక్ట్రానిక్స్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ (ఎంఈఐటీవై) సహాయ మంత్రి శ్రీ రాజీవ్ చంద్రశేఖర్ ఈ రోజు లోక్ సభలో ఒక ప్రశ్నకు ఇచ్చిన లిఖితపూర్వక సమాధానం లో ఈ వివరాలు తెలిపారు.

 

*****

(Release ID: 1907437) Visitor Counter : 138