భారతదేశ 'హెల్త్ ఆఫ్ ది నేషన్స్ స్టేట్స్' అధ్యయనం ప్రకారం [ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసెర్చ్ (ఐసిఎంఆర్) చేత చేయబడింది] 2016లో భారతదేశంలో జరిగిన మొత్తం మరణాలలో 28.1% మరణాలకు గుండె జబ్బులు మొదటి కారణం. హృద్రోగులలో ఎక్కువ మంది కరోనరీ హార్ట్ డిసీజెస్ (సిహెచ్ డిలు) ఉన్నవారు . అధిక రక్తపోటు వంటి ప్రమాద కారకాలు పెరగడం వల్ల సిహెచ్ డిల ప్రాబల్యం పెరుగుతుంది.

ఆరోగ్యం & కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్ (ఎన్ హెచ్ ఎం)లో భాగంగా క్యాన్సర్, డయాబెటిస్, కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధులు మరియు స్ట్రోక్ (ఎన్ పిసిడిసిఎస్) నివారణ మరియు నియంత్రణ కోసం జాతీయ కార్యక్రమం కింద రాష్ట్రాలు/యూటీలకు సాంకేతిక మరియు ఆర్థిక సహాయాన్ని అందిస్తుంది. రాష్ట్రాలు/యూటీల నుండి స్వీకరించబడిన ప్రతిపాదనలు మరియు వనరుల కవరుకు లోబడి ఉంటాయి. కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధులు ఎన్ పిసిడిసిఎస్ లో అంతర్భాగం. కార్డియోవాస్కులర్ డిసీజెస్ & హైపర్‌టెన్షన్‌తో సహా నాన్-కమ్యూనికేబుల్ డిసీజెస్ (ఎన్ సిడిలు) చికిత్స కోసం ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, హ్యూమన్ రిసోర్స్ డెవలప్‌మెంట్, హెల్త్ ప్రమోషన్ & అవగాహన కల్పన, ముందస్తు రోగనిర్ధారణ, నిర్వహణ మరియు తగిన స్థాయి ఆరోగ్య సంరక్షణ సదుపాయాన్ని సూచించడంపై ఈ కార్యక్రమం దృష్టి సారిస్తుంది.ఎన్ పి సిడిసిఎస్ కింద 707 జిల్లా ఎన్ సిడి క్లినిక్‌లు, 193 జిల్లా కార్డియాక్ కేర్ యూనిట్లు మరియు 5541 కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్ క్లినిక్‌లు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.

సాధారణ నాన్-కమ్యూనికేబుల్ డిసీజెస్ (ఎన్ సిడిలు) అంటే మధుమేహం, రక్తపోటు మరియు సాధారణ క్యాన్సర్‌ల నివారణ, నియంత్రణ మరియు స్క్రీనింగ్ కోసం జనాభా ఆధారిత కార్యక్రమం దేశంలో ఎన్ హెచ్ఎం క్రింద మరియు సమగ్ర ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణలో భాగంగా ప్రారంభించబడింది. ఈ కార్యక్రమం 30 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణ ఎన్ సిడిల కోసం వారి స్క్రీనింగ్ కోసం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ఈ సాధారణ ఎన్ సిడిల స్క్రీనింగ్ అనేది ఆయుష్మాన్ భారత్ - హెల్త్ అండ్ వెల్నెస్ సెంటర్ల క్రింద సర్వీస్ డెలివరీలో అంతర్భాగం.

ఆయుష్మాన్ భారత్- ఆరోగ్యం మరియు సంరక్షణ కేంద్రాలు (ఏబి-హెచ్ డబ్ల్యూసిలు), ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను ఎంపిక చేసిన వాటి నుండి సమగ్ర ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ (సిపిహెచ్ సి)కి విస్తరించిన ఎన్ సిడి సేవలతో సహా సమాజానికి దగ్గరగా ఉన్నాయి. ఆయుష్మాన్ భారత్ హెల్త్ వెల్నెస్ సెంటర్ పథకం ద్వారా సమగ్ర ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ కింద హృదయ సంబంధ వ్యాధుల నివారణ అంశం బలోపేతం చేయబడుతోంది. వెల్నెస్ కార్యకలాపాలను ప్రోత్సహించడం మరియు సమాజ స్థాయిలో లక్ష్య కమ్యూనికేషన్ ద్వారా ఇప్పటి వరకు 1,56,338 హెల్త్ & వెల్‌నెస్ సెంటర్‌లు పని చేస్తున్నాయి, ఇందులో 1,25,608 సబ్-హెల్త్ సెంటర్ స్థాయి ఏబి-హెచ్ డబ్ల్యూసిలు, 23512 ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం స్థాయి ఏబి-హెచ్ డబ్ల్యూసిలు, మరియు 7,218 అర్బన్ ప్రైమరీ హెల్త్ సెంటర్ లెవల్ ఏబి-హెచ్ డబ్ల్యూసిలు ఉన్నాయి (మూలం - పోర్టల్, 30 జనవరి 2023 నాటికి). రాష్ట్రాలు/యూటీల వారీగా ఆరోగ్యం మరియు ఆరోగ్య కేంద్రాల వివరాలు  https://ab-hwc.nhp.gov.in/home/satewisereport/ లో అందుబాటులో ఉన్నాయి.

ఇంకా, కార్డియోవాస్కులర్ డిసీజెస్ & హైపర్‌టెన్షన్ గురించి ప్రజల్లో అవగాహన పెంచడానికి మరియు ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని ప్రోత్సహించడానికి జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ దినోత్సవాన్ని పాటించడం మరియు నిరంతర సమాజ అవగాహన కోసం ప్రింట్, ఎలక్ట్రానిక్ మరియు సోషల్ మీడియాను ఉపయోగించడం వంటి కార్యక్రమాలు ఉన్నాయి. ఇంకా, ఫుడ్ సేఫ్టీ అండ్ స్టాండర్డ్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (ఎప్ఎస్ ఎస్ఏఐ) ద్వారా ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం కూడా ప్రచారం చేయబడింది. ఫిట్ ఇండియా ఉద్యమం యువజన వ్యవహారాలు మరియు క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా అమలు చేయబడుతోంది మరియు ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా వివిధ యోగా సంబంధిత కార్యకలాపాలు నిర్వహించబడుతున్నాయి. అదనంగా ఎన్ పిసిడిసిఎస్ వారి ప్రోగ్రామ్ ఇంప్లిమెంటేషన్ ప్లాన్‌ల (పిఐపిలు) ప్రకారం రాష్ట్రాలు/యూటీలు చేపట్టే కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధుల కోసం అవగాహన కల్పన (ఐఈసి) కార్యకలాపాలకు ఎన్ హెచ్ ఎం కింద ఆర్థిక సహాయాన్ని అందిస్తుంది.

కేంద్ర ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ భారతి ప్రవీణ్ పవార్ ఈరోజు లోక్‌సభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారం తెలిపారు.

****