ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಶ್ರೀ ಅಶ್ವಿನಿ ಕುಮಾರ್ ಚೌಬೆ ಅವರು ಇಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 728 ಗ್ರಾಹಕ ಆಯೋಗಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಲಿಖಿತ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

 ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆ, 2019 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕರು ಇ-ದಾಖಿಲ್ ಪೋರ್ಟಲ್ (www.edaakhil.nic.in) ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸೂಕ್ತ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಗ್ರಾಹಕ ಆಯೋಗದಲ್ಲಿ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರು ದೂರನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಪರಿಷ್ಕೃತ ಹಣದ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜಿಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗವು ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಪಾವತಿಸಿದ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯವು ಐವತ್ತು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರದಿರುವಲ್ಲಿ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗವು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅಂತಹ ಪರಿಗಣನೆಯು ಐವತ್ತು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಮತ್ತು ಎರಡು ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ.

ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಯು "ಜಾಗೋ ಗ್ರಾಹಕ್ ಜಾಗೋ" (ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೋ ಗ್ರಾಹಕ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೋ) ಅಭಿಯಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಹಕರಲ್ಲಿ ವೀಡಿಯೊ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಷಯಗಳ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ 2019 ರ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು, ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಮಾಡಿದ ಸರಕುಗಳು, ತೂಕ ಮತ್ತು ಅಳತೆಗಳು, ಹಾಲ್‌ಮಾರ್ಕ್, ಇಲಾಖೆಯ ಜಾಲತಾಣದ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರ ಕುಂದುಕೊರತೆ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ, ರಾಜ್ಯ / ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ವಿಸಿಒಗಳು, ಟಿವಿ, ರೇಡಿಯೋ, ಸಿಎಸ್‌ಸಿಗಳ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ನಿಯಮಿತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಹರಡಲು ರಾಜ್ಯ / ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರಗಳು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಗ್ರಾಹಕರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ "ಜಾಗೃತಿ" ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ, ಇದು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಒಂದು ಗುರುತಾಗಿದೆ. "ಜಾಗೃತಿ" ಅನ್ನು ಸಶಕ್ತ ಯುವ ಗ್ರಾಹಕ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆ, 2019 ಗ್ರಾಹಕ ಆಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ತೀರ್ಪು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸರಳೀಕರಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ; ವಹಿವಾಟಿನ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಸ್ಥಳ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳ ನಿವಾಸ, ಇ-ಫೈಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇ-ಪಾವತಿ, ವಿಚಾರಣೆಗಾಗಿ ವೀಡಿಯೋ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸಿಂಗ್ ಅನ್ನು ತನ್ನ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳ/ವಾಸಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗ್ರಾಹಕ ಆಯೋಗದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ದೂರನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವುದು. ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ 21 ದಿನಗಳೊಳಗೆ ಸ್ವೀಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸದಿದ್ದರೆ ದೂರುಗಳ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹತೆ; ಉತ್ಪನ್ನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ನಿಬಂಧನೆ, ಪ್ರಕರಣಗಳ ಆರಂಭಿಕ ವಿಲೇವಾರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಗ್ರಾಹಕ ರಕ್ಷಣೆ (ಗ್ರಾಹಕ ವಿವಾದಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗಗಳು) ನಿಯಮಗಳು, 2020, ಸದರಿ ಕಾಯಿದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಸೂಚಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಜಿಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ 5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಪರಿಗಣನೆಯಾಗಿ ಪಾವತಿಸಿದ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಇದಲ್ಲದೆ, ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆ, 2019 ರ ಪರಿಚ್ಛೇದ 38(7) ಪ್ರತಿ ದೂರನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಬೇಕು. ದೂರಿಗೆ ಸರಕುಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಥವಾ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವಾದಿಯ ನೋಟಿಸ್ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯೊಳಗೆ ಅಥವಾ ಸರಕುಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಥವಾ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಐದು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ದೂರನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು.

 

********

 

 

 

 

 

 

(Release ID: 1848021) Visitor Counter : 398