ਸੰਭਾਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ/ਔਖੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ

•          ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ, ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼/ਡ੍ਰੋਨ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲੇ

•          ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ

•          ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਗੋਲਾਬਾਰੀ

•          ਛੋਟੇ ਹਥਿਆਰ/ਗਨਫਾਇਰ

•          ਗ੍ਰਨੇਡ ਧਮਾਕੇ

•          ਮੋਲੋਟੋਵ ਕਾਕਟੇਲ (ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ/ਮਿਲੀਸ਼ੀਆ ਸਮੇਤ)

•          ਇਮਾਰਤ ਢਹਿਣਾ

•          ਡਿੱਗਦਾ ਮਲਬਾ

•          ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਜੈਮਿੰਗ

•          ਬਿਜਲੀ/ਭੋਜਨ/ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ

•          ਜਮਾਅ ਦਰਜੇ ਵਾਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ

•          ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਦਮਾ/ਘਬਰਾਹਟ ਦੀ ਭਾਵਨਾ

•          ਸੱਟਾਂ/ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਘਾਟ

•          ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਘਾਟ

•          ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਲੜਾਕਿਆਂ/ਫੌਜੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ

ਬੁਨਿਆਦੀ ਨਿਯਮ/ਇਹ ਕਰੋ

•          ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਸਾਂਝੀ ਕਰੋ

•          ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹੋ/ਘਬਰਾਓ ਨਾ

•          ਆਪਣੇ–ਆਪ ਨੂੰ ਦਸ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹਾਂ/ਸਕੁਐਡਜ਼ ’ਚ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰੋ/ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਡੀ/ਜੋੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ/ਦਸ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਡਿਪਟੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰੋ।

•          ਤੁਹਾਡੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੇ ਟਿਕਾਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੁਹਾਡੇ ਮਿੱਤਰ/ਛੋਟੇ ਗਰੁੱਪ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

•          ਇੱਕ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਓ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੇਰਵੇ, ਨਾਮ, ਪਤਾ, ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਇਕੱਠੇ ਕਰੋ/ਦੂਤਘਰ ਜਾਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਨਾਲ WhatsApp 'ਤੇ ਭੂ-ਸਥਾਨ ਭਾਵ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਸਾਂਝੀ ਕਰੋ/ਹਰ 08 ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰੋ/ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਦੇ ਰਹੋ (ਹਰ 08 ਘੰਟੇ) /ਗਰੁੱਪ/ਸਕੁਐਡ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ/ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ

•          ਸਿਰਫ਼ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ/ਡਿਪਟੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਦੀਆਂ ਬੈਟਰੀਆਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ/ਦੂਤਾਵਾਸ/ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬਚਾਅ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ–ਨਿਰਦੇਸ਼

•          ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਕਿੱਟ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਕੋਲ ਜਾਂ ਹੱਥੀਂ 24 ਘੰਟੇ ਤਿਆਰ ਰੱਖੋ

•          ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਿੱਟ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਆਈਡੀ ਕਾਰਡ, ਉਪਲਬਧਤਾ ਮੁਤਾਬਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਵਾਈਆਂ, ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਟਾਰਚ, ਮਾਚਿਸ, ਲਾਈਟਰ, ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ, ਨਕਦੀ, ਐਨਰਜੀ ਬਾਰ, ਪਾਵਰ ਬੈਂਕ, ਪਾਣੀ, ਫਸਟ-ਏਡ ਕਿੱਟ, ਹੈੱਡਗੇਅਰ, ਮਫਲਰ, ਦਸਤਾਨੇ, ਗਰਮ ਜੈਕਟ, ਗਰਮ ਜੈਕਟ ਜੁਰਾਬਾਂ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜੋੜਾ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

•          ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ਼ ਕਰੋ ਤੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ: ਪੂਰੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ, ਰਾਸ਼ਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਛੋਟੇ ਹਿੱਸੇ ਖਾਓ। ਪਾਣਾ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਖੇਤਰ/ਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਾ ਦਿਓ

•          ਜੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਬਾਰਿਸ਼/ਠੰਡ/ਤੂਫਾਨ/ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਮਾਰਚ/ਨਿਕਾਸੀ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨੀ ਚਟਾਈ/ਕਵਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕੂੜਾ ਬੈਗ ਰੱਖੋ।

•          ਜੇ ਜ਼ਖਮੀ ਜਾਂ ਬੀਮਾਰ - ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ/ਹੈਲਪਲਾਈਨ/ਵਟਸਐਪ ਤੋਂ ਸਲਾਹ ਲਓ

•          ਮੋਬਾਈਲ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਐਪਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾਓ, ਬੈਟਰੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਆਵਾਜ਼/ਆਡੀਓ ਮੋਡ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰੋ

•          ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹੋ, ਤਰਜੀਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੋਨੀਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ, ਬੇਸਮੈਂਟਾਂ, ਬੰਕਰਾਂ ਵਿੱਚ।

•          ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ 'ਤੇ, ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਢੱਕਣ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕੋ, ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਨਾ ਕਰੋ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲੀ ਦੇ ਮੋੜਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਮੁੜੋ

•          ਹਰੇਕ ਮਨੋਨੀਤ ਸਮੂਹ/ਦਲ ਵਿੱਚ, ਲਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਚਿੱਟਾ ਝੰਡਾ/ਚਿੱਟਾ ਕੱਪੜਾ ਰੱਖੋ

•          ਰੂਸੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਵਾਕ ਸਿੱਖੋ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਲੜਾਕੂ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਓ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹਾਂ)

•         ਇੱਥੇ ਰੂਸੀ ਵਿੱਚ ਵਾਕ ਹਨ:

Я студентизИндии (ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਂ) - Ya student iz Indii

Я некомбатант (ਮੈਂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਾਂ) - Ya niekombatant

Пожалуйстапомогите (ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰੋ) - Pozhalusta pomogite mne

•          ਇੱਕ ਥਾਂ ’ਤੇ ਸਥਿਰ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਖੂਨ ਦੇ ਗੇੜ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਹਲਕੀ ਹਰਕਤ ਕਰੋ

•          ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਨਿਜੀ ਸਮਾਨ (ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਿੱਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ) ਨੂੰ ਤਰਜੀਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਟ੍ਰੈਕ/ਪੈਦਲ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਛੋਟੇ ਬੈਕਪੈਕ ਵਿੱਚ ਪੈਕ ਕਰੋ।

•          ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨੋਟਿਸ 'ਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹੋ / ਹੌਲੀ ਹੋਣ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਭੀੜ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਬੈਗ ਨਾ ਰੱਖੋ

•          ਜੇਕਰ ਮਿਲਟਰੀ ਚੈਕ-ਪੋਸਟ ਜਾਂ ਪੁਲਿਸ/ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ/ਮਿਲੀਸ਼ੀਆ ਦੁਆਰਾ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਸਹਿਯੋਗ ਕਰੋ/ਆਗਿਆ ਮੰਨੋ/ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖੁੱਲੇ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਉਠਾਓ/ਸਨਿਮਰ ਰਹੋ/ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ/ਜਦੋਂ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ/ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।

•          ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲਣ ਲਈ ਹਿੱਲਜੁੱਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ/ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਕਾਇਮ ਕਰ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ

ਇਹ ਨਾ ਕਰੋ

•          ਹਰ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਬੰਕਰ/ਬੇਸਮੈਂਟ/ਸ਼ੈਲਟਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਚੋ

•          ਡਾਊਨਟਾਊਨ/ਭੀੜ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਓ

•          ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਮਿਲੀਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਵੋ

•          ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰੋ

•          ਹਥਿਆਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋਇਆ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ/ਗੋਲੇ ਨਾ ਚੁੱਕੋ

•          ਫੌਜੀ ਵਾਹਨਾਂ/ਫੌਜਾਂ/ਸਿਪਾਹੀਆਂ/ਚੈੱਕ ਪੋਸਟਾਂ/ਮਿਲੀਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰਾਂ/ਸੈਲਫੀਆਂ ਨਾ ਲਓ।

•          ਸਿੱਧੀ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ’ਚ ਜਾਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਮਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ

•          ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸਾਇਰਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤੁਰੰਤ ਕਿਤੇ ਪਨਾਹ ਲਓ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਦੇ ਭਾਰ ਲੇਟ ਜਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੈਕਪੈਕ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਢੱਕੋ

•          ਬੰਦ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅੱਗ ਨਾ ਲਗਾਓ

•          ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ / ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਚੋ

•          ਚਿਲਬਲੇਨਜ਼/ਫਰੌਸਟਬਾਈਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਗਿੱਲੀਆਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਨਾ ਪਹਿਨੋ। ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਆਪਣੇ ਜੁੱਤੇ ਉਤਾਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਿੱਲੇ ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਸੁਕਾਓ

•          ਅਸਥਿਰ/ਨੁਕਸਾਨ ਵਾਲੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ਅਤੇ ਡਿੱਗਣ/ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਮਲਬੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ

•          ਧਮਾਕਿਆਂ ਜਾਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਉੱਡਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਤੋਂ ਸੱਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ

•          ਚੈੱਕ-ਪੋਸਟਾਂ 'ਤੇ, ਆਪਣੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ/ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਲਈ ਅਚਾਨਕ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨਾ ਦਿਓ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ। ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਅਚਾਨਕ ਜਾਂ ਝਟਕੇਦਾਰ ਹਰਕਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਵੋ।

ਇਹ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਮਨੋਹਰ ਪਾਰੀਕਰ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਫਾਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਡੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

 ********

ਏਬੀਬੀ/ਨਾਮਪੀ