ਖਣਿਜ ਮੁਲਾਂਕਣ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੀਓਲੌਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ [ਜੀਐੱਸਆਈ],  ਮਿਨਰਲ ਐਕਸਪਲੋਰੇਸ਼ਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ [ਐੱਮਈਸੀਐੱਲ], ਐਟੌਮਿਕ ਮਿਨਰਲਜ਼ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਫਾਰ ਐਕਸਪਲੋਰੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ [ਏਐੱਮਡੀਈਆਰ], ਜੀਓਲੋਜੀ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਰਾਜ ਵਿਭਾਗ [ਡੀਜੀਐੱਮਜ਼], ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰੀ ਉੱਦਮ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਲਈ, ਜੀਐੱਸਆਈ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂ -ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮਿੰਗ ਬੋਰਡ ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨੋਡਲ ਏਜੰਸੀ ਹੈ। । ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਫਰੇਮਵਰਕ ਵਰਗੀਕਰਣ (ਯੂਐੱਨਐੱਫਸੀ) ਅਤੇ ਮਿਨਰਲ ਐਵੀਡੈਂਸ ਐਂਡ ਮਿਨਰਲ ਕੰਟੈਂਟ ਨਿਯਮਾਂ (ਐੱਮਈਐੱਮਸੀ- 2015) ਖਣਿਜ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜੀਐੱਸਆਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਮੁੜ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਰਵੇਖਣ '[ਜੀ 4],' ਮੁਢਲੀ ਖੋਜ '[ਜੀ 3] ਅਤੇ' ਆਮ ਖੋਜ '[ਜੀ 2] ਖਣਿਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਲਈ ਮੈਪਿੰਗ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਖੋਜ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜੀਐੱਸਆਈ ਨੇ ਔਨਲਾਈਨ ਕੋਰ ਬਿਜ਼ਨਸ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਸਿਸਟਮ (ਓਸੀਬੀਆਈਐੱਸ) ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਆਪਕ ਭੂ -ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਜੀਐੱਸਆਈ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਐਕਸੈਸ, ਵੇਖਣ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਡੇਟਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੀਐੱਸਆਈ ਵਲੋਂ ਚਲਾਏ ਗਏ ਖਣਿਜ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਭੂਗੋਲਿਕ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ (www.gsi.gov.in) ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖਾਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸਬੰਧਤ ਦਫਤਰ, ਭਾਰਤੀ ਖਾਣ ਬਿਊਰੋ [ਆਈਬੀਐੱਮ] ਵੱਖ -ਵੱਖ ਏਜੰਸੀਆਂ ਤੋਂ ਖੋਜ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਾਂ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ,  ਆਈਬੀਐੱਮ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਣਿਜ ਵਸਤੂ ਸੂਚੀ (ਐੱਨਐੱਮਆਈ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਰਿਜ਼ਰਵ/ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਈਬੀਐੱਮ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।

             ਖਾਣਾਂ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ (ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਿਯਮ) ਸੋਧ ਐਕਟ, 2015 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਮੁੱਖ ਖਣਿਜਾਂ ਲਈ, ਨਿਲਾਮੀ ਰਾਹੀਂ ਖਣਿਜ ਰਿਆਇਤ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਣਿਜ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੇਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਖਣਿਜ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਵਹਾਰਕਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

               ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਖਾਣ, ਕੋਇਲਾ ਅਤੇ ਸੰਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ। 

*****

ਐੱਸਐੱਸ/ਆਰਕੇਪੀ

(Release ID: 1744280) Visitor Counter : 189