ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਨਰੇਗਾ ਦਾ ਲਾਗੂਕਰਨ
Posted On:
15 SEP 2020 7:34PM by PIB Chandigarh
ਮਨਰੇਗਾ ਇੱਕ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਕੀਮ ਹੈ। ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਖੇਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਹਰ ਬਾਲਗ ਮੈਂਬਰ ਜਿਸ ਕੋਲ ਜੌਬ ਕਾਰਡ (ਮਨਰੇਗਾ ਐਕਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ) ਹੈ, ਇਸ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ / ਪਰਿਵਾਰ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਜੌਬ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰ/ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਐਕਟ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਜੌਬ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚਾਲੂ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ ਦੌਰਾਨ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 86,81,928 ਨਵੇਂ ਜੌਬ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਇਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019-20 ਦੌਰਾਨ 64,95,823 ਨਵੇਂ ਜੌਬ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਰੋਜਗਾਰ ਗਰੰਟੀ ਯੋਜਨਾ (ਮਨਰੇਗਾ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੋਂ ਅਗਸਤ, 2020 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਰਾਜ-ਅਧਾਰਤ ਫੰਡ ਅਨੁਲਗ - 1 ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਗਰੰਟੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਮਨਰੇਗਾ ਨੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਰੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 100 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਰੰਟੀਸ਼ੁਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਲਗ ਬਿਨਾ ਰੁਕਾਵਟ ਤੋਂ ਹੱਥੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੋਕੇ / ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਸੂਚਿਤ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 50 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਵਾਧੂ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਹੈ। ਮਨਰੇਗਾ ਐਕਟ, 2005 ਦੇ ਸੈਕਸ਼ਨ 3 (4) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪਣੇ ਫੰਡਾਂ ਤੋਂ ਐਕਟ ਅਧੀਨ ਗਰੰਟੀਸ਼ੁਦਾ ਮਿਆਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਨਰੇਗਾ ਲਈ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2018-19, 2019-20 ਅਤੇ 2020-21 (ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੋਂ ਅਗਸਤ 2020 ਤੱਕ) ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਅਧੀਨ ਰਾਜ-ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਰੀ / ਖ਼ਰਚੇ ਅਨੁਲਗ - 2 ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਨੁਲਗ - 3 (ਏ) ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਰਚ-ਅਗਸਤ 2020 ਅਤੇ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਿਆਦ 2019 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਮਾਨਵ ਦਿਵਸ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਨੁਲਗ - 3 (ਬੀ) ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਰੋਜਗਾਰ ਗਰੰਟੀ ਐਕਟ, 2005 (ਮਨਰੇਗਾ) ਦੀ ਧਾਰਾ 6 (1) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ, ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ, ਆਪਣੇ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਰੇਗਾ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮਨਰੇਗਾ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ, ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹਰ ਸਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਖ਼ਪਤਕਾਰ ਕੀਮਤ ਸੂਚਕ ਅੰਕ (ਸੀਪੀਆਈ-ਏਐੱਲ) ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਰ ਹਰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਰੇਕ ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। 23 ਮਾਰਚ, 2020 ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2020-21 ਦੇ ਲਈ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਦਰ ਅਨੁਲਗ - 4 ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 6 (1) ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਮਨਰੇਗਾ ਅਧੀਨ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਦਰ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਭਾਗ ਕੇਂਦਰੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਰ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਫੰਡਾਂ ਨਾਲ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ ਦੌਰਾਨ 10.09.2020 ਨੂੰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ 60,44,098.23 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2019 ਅਤੇ 2020 ਦੇ ਅਰਸੇ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਮਾਨਵ ਦਿਵਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ:
|
ਰੋਜਗਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ
|
|
ਮਹੀਨੇ
|
2019
|
2020
|
Increase
|
|
ਅਪ੍ਰੈਲ
|
273940403
|
141308625
|
-48%
|
|
ਮਈ
|
369515900
|
568693697
|
54%
|
|
ਜੂਨ
|
321428565
|
640708960
|
99%
|
|
ਜੁਲਾਈ
|
194174791
|
391630385
|
102%
|
|
ਅਗਸਤ
|
153052762
|
238976142
|
56%
|
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।
******
ਏਪੀਐੱਸ / ਐੱਸਜੀ
ਅਨੁਲਗ – I
|
2020-21 ਦੌਰਾਨ ਮਨਰੇਗਾ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੇਂਦਰੀ ਫੰਡ
|
|
(ਅਪ੍ਰੈਲ, 2020 ਤੋਂ ਅਗਸਤ, 2020 ਤੱਕ) (ਰੁਪਏ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ)
|
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
ਕੁੱਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ (ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਕੀ ਭਾਗ)
|
ਕੁੱਲ ਖ਼ਰਚਾ
|
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
701966.37
|
660761.9
|
|
2
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
19746.12
|
27241.93
|
|
3
|
ਅਸਾਮ
|
105698.58
|
67811.3
|
|
4
|
ਬਿਹਾਰ
|
399250.6
|
352518.2
|
|
5
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
243828.05
|
222625.3
|
|
6
|
ਗੋਆ
|
91.34
|
105.14
|
|
7
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
96885.14
|
78623.67
|
|
8
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
32021.93
|
24017.06
|
|
9
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
52293.32
|
40203.98
|
|
10
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
44111.04
|
59093.77
|
|
11
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
167695.95
|
91139.34
|
|
12
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
324829.67
|
266000.7
|
|
13
|
ਕੇਰਲ
|
177978.55
|
141185.8
|
|
14
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
420734.17
|
372348.5
|
|
15
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
96443.35
|
78814.13
|
|
16
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
73756.92
|
59001.29
|
|
17
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
66294.54
|
62752.83
|
|
18
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
32062.87
|
27427.8
|
|
19
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
32758.62
|
14764.27
|
|
20
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
271910.2
|
230948.7
|
|
21
|
ਪੰਜਾਬ
|
57043.88
|
43675.46
|
|
22
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
484800.84
|
543786.2
|
|
23
|
ਸਿੱਕਮ
|
4686.15
|
4443.99
|
|
24
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
367223.42
|
339267.7
|
|
25
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
235662.88
|
252302.9
|
|
26
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
61855.85
|
45136.16
|
|
27
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
634961.48
|
612831
|
|
28
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
43138.69
|
29736.05
|
|
29
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
618691.23
|
543006.2
|
|
30
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ
|
348.89
|
418.75
|
|
31
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
1829.28
|
1772.45
|
|
ਕੁੱਲ
|
5870600
|
5293764
|
ਅਨੁਲਗ – II
|
ਮਨਰੇਗਾ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 2018-19 ਤੋਂ 2020-21 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਫੰਡ (ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੋਂ ਅਗਸਤ, 2020 ਤੱਕ)
|
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹਾ 2018-19
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹਾ 2019-20
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹਾ 2020-21 (ਅਪ੍ਰੈਲ 2020, ਤੋਂ ਅਗਸਤ, 2020)
|
|
ਐੱਨਈਐੱਫ਼ਐੱਮਐੱਸ (ਸਿਰਫ ਮਜ਼ਦੂਰੀ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਸਲ ਰੀਲੀਜ਼ (ਰੁਪਏ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ)
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
442990.67
|
440386.91
|
511966.37
|
|
2
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਖ਼ਰਚ ਨੂੰ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਹੈੱਡ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
|
ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਖ਼ਰਚ ਨੂੰ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਹੈੱਡ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
|
8207.53
|
|
3
|
ਅਸਾਮ
|
92618.24
|
118789.53
|
73924.95
|
|
4
|
ਬਿਹਾਰ
|
210093.80
|
219418.51
|
251802.33
|
|
5
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
241277.92
|
188143.58
|
215699.82
|
|
7
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
73603.19
|
53706.37
|
74196.18
|
|
8
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
21675.43
|
23543.94
|
28919.09
|
|
9
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
52915.23
|
40582.00
|
37294.28
|
|
10
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਖ਼ਰਚ ਨੂੰ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਹੈੱਡ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
|
ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਖ਼ਰਚ ਨੂੰ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਹੈੱਡ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
|
9928.38
|
|
11
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
97075.34
|
90756.83
|
91998.68
|
|
12
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
180726.64
|
260747.36
|
242667.12
|
|
13
|
ਕੇਰਲ
|
203731.44
|
315288.42
|
127896.02
|
|
14
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
299772.07
|
338877.29
|
316682.75
|
|
15
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
145557.96
|
104542.59
|
74640.85
|
|
16
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
56827.31
|
60048.03
|
44488.51
|
|
17
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
34548.74
|
46244.61
|
27591.47
|
|
18
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
156992.76
|
154930.28
|
192018.85
|
|
19
|
ਪੰਜਾਬ
|
46046.82
|
55858.19
|
41932.81
|
|
20
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
378724.33
|
488928.38
|
452256.91
|
|
21
|
ਸਿੱਕਮ
|
6941.31
|
5512.47
|
3907.77
|
|
22
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
374681.74
|
440853.17
|
300647.87
|
|
23
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
183259.38
|
166759.07
|
204912.23
|
|
24
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
39416.56
|
57049.47
|
40477.77
|
|
25
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
409307.93
|
411445.61
|
446105.18
|
|
26
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
41439.95
|
29204.79
|
34112.01
|
|
27
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
547713.80
|
589092.57
|
516907.91
|
|
28
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
1391.00
|
1342.68
|
1689.40
|
|
ਕੁੱਲ
|
4339329.56
|
4702052.64
|
4372873.05
|
|
|
|
|
|
|
|
ਅਨੁਲਗ - III (ਏ)
ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾ:
|
ਮਹੀਨਾ
|
ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਰੋਜਗਾਰ
|
|
ਮਾਰਚ
|
ਅਪ੍ਰੈਲ
|
ਮਈ
|
ਜੂਨ
|
ਜੁਲਾਈ
|
ਅਗਸਤ
|
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
2649
850
|
2673
792
|
2539
813
|
2130
236
|
3069
685
|
3614
193
|
2674
320
|
3930
516
|
1448
960
|
2641
979
|
5936
77
|
1024
653
|
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
3475
9
|
3322
6
|
3924
|
3929
0
|
1129
4
|
1007
21
|
4060
7
|
9733
4
|
4119
4
|
6366
1
|
4805
2
|
3985
4
|
|
ਅਸਾਮ
|
9439
92
|
7681
40
|
5061
80
|
2143
8
|
7127
87
|
5033
46
|
6095
01
|
6006
63
|
3171
82
|
4504
31
|
2714
89
|
4234
31
|
|
ਬਿਹਾਰ
|
8245
22
|
1144
207
|
8640
18
|
7313
59
|
1003
820
|
1783
198
|
1052
622
|
2144
286
|
5315
45
|
1059
316
|
3878
61
|
6479
87
|
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
1061
618
|
1327
483
|
1067
196
|
1394
939
|
1202
083
|
2161
363
|
1061
768
|
1668
235
|
2527
99
|
2574
06
|
1398
73
|
2168
65
|
|
ਗੋਆ
|
193
|
490
|
27
|
390
|
49
|
795
|
112
|
680
|
17
|
260
|
35
|
269
|
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
2101
11
|
1913
71
|
2217
26
|
7522
4
|
3455
92
|
6203
74
|
2936
91
|
6434
57
|
1150
40
|
1914
10
|
6464
8
|
1096
93
|
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
6733
0
|
8926
4
|
1639
3
|
3485
5
|
2481
8
|
1723
78
|
7370
4
|
1814
02
|
6942
4
|
1450
78
|
6832
4
|
1146
52
|
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1729
07
|
2048
91
|
1438
55
|
3057
0
|
1386
62
|
1731
04
|
1633
31
|
2583
99
|
1355
93
|
2545
68
|
1148
63
|
2061
53
|
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
2554
91
|
2802
43
|
5861
2
|
1791
8
|
5766
1
|
9119
3
|
3688
6
|
1342
52
|
4064
8
|
1558
20
|
2823
1
|
8537
3
|
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
5225
08
|
3870
11
|
5123
87
|
2156
31
|
4837
03
|
5993
85
|
4706
49
|
8949
75
|
4206
96
|
7533
34
|
4076
58
|
4771
05
|
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
5977
85
|
6412
10
|
6031
78
|
3749
89
|
7973
97
|
1113
733
|
7816
48
|
1316
668
|
7664
78
|
1071
101
|
5084
00
|
7061
39
|
|
ਕੇਰਲ
|
8845
75
|
7348
31
|
2348
29
|
4426
1
|
5047
24
|
5232
71
|
6210
16
|
8723
78
|
7276
38
|
8275
69
|
7342
38
|
6952
74
|
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1080
521
|
9615
26
|
1114
152
|
6371
39
|
1293
713
|
2183
494
|
1350
445
|
2457
424
|
9103
76
|
1839
649
|
6717
31
|
1484
270
|
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
5785
24
|
4050
70
|
4141
82
|
1987
01
|
5457
47
|
6896
37
|
5319
60
|
5525
74
|
2639
40
|
3020
64
|
1941
76
|
2035
50
|
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
3813
98
|
4256
50
|
2214
5
|
9525
|
7416
|
1119
57
|
5139
1
|
1390
59
|
8144
2
|
2407
38
|
2785
45
|
2478
52
|
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
1945
62
|
2138
52
|
3310
0
|
2233
3
|
4345
5
|
1043
96
|
6749
2
|
2030
91
|
1261
86
|
2020
24
|
1653
41
|
2025
76
|
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
1505
66
|
1749
58
|
1787
99
|
1967
95
|
1837
64
|
1973
82
|
1905
71
|
1984
46
|
1733
54
|
1985
46
|
1930
20
|
1990
86
|
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
1883
53
|
1673
43
|
2587
8
|
3934
9
|
6822
5
|
3574
66
|
8596
6
|
3135
39
|
3013
1
|
2571
19
|
4205
8
|
1894
38
|
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
6524
72
|
7867
86
|
3823
81
|
4599
15
|
5550
40
|
1167
766
|
5174
23
|
1488
655
|
3688
56
|
1002
470
|
3573
88
|
9175
03
|
|
ਕੇਰਲ
|
2758
26
|
2344
50
|
1442
29
|
2866
5
|
2164
48
|
2413
64
|
2576
20
|
3076
32
|
2550
20
|
3658
53
|
2336
38
|
3899
76
|
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
2717
074
|
1805
726
|
2406
682
|
7205
03
|
2901
970
|
3678
206
|
2996
724
|
4934
862
|
1719
921
|
3471
607
|
9756
18
|
1902
362
|
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
2136
0
|
1756
5
|
7834
|
4761
|
1429
8
|
1396
7
|
1324
8
|
4040
3
|
1872
3
|
3101
1
|
2025
6
|
2277
4
|
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
2933
114
|
2503
215
|
2488
706
|
3052
65
|
2947
786
|
2445
866
|
3103
882
|
3885
891
|
3157
997
|
4115
949
|
3287
293
|
3867
215
|
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
1184
301
|
4002
61
|
1492
391
|
1579
309
|
1825
225
|
2531
871
|
1278
217
|
1946
282
|
4923
93
|
8166
63
|
3592
82
|
4089
99
|
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
1074
38
|
2268
20
|
7474
|
7978
7
|
2753
88
|
4016
97
|
4235
48
|
3614
50
|
3600
20
|
3689
59
|
2951
33
|
3483
04
|
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1131
458
|
1538
672
|
8825
79
|
8842
30
|
1134
187
|
4732
685
|
1896
703
|
5391
112
|
1616
746
|
3109
657
|
1396
330
|
1940
456
|
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
1460
72
|
2126
21
|
1077
29
|
6464
1
|
8618
8
|
1738
40
|
7162
1
|
2062
41
|
7918
0
|
2236
86
|
9231
4
|
1835
50
|
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ
|
2259
|
1473
|
799
|
616
|
1343
|
1965
|
1384
|
2554
|
1497
|
2333
|
1344
|
503
|
|
ਦਾਦਰਾ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦੀਊ
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
44
|
49
|
5
|
4
|
2
|
31
|
0
|
17
|
5
|
12
|
22
|
6
|
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
9358
|
1104
0
|
1438
|
1140
0
|
4435
|
2563
1
|
1321
2
|
3274
1
|
2155
3
|
2827
6
|
1931
8
|
2128
3
|
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
2396
359
|
2088
149
|
5527
58
|
7112
12
|
7938
95
|
2534
220
|
9032
19
|
3732
063
|
5012
73
|
3111
222
|
3944
53
|
1807
949
|
|
ਕੁੱਲ
|
2237
6700
|
2065
1385
|
1703
5399
|
1106
5250
|
2125
0800
|
3305
0495
|
2163
4481
|
3893
7281
|
1504
5827
|
2755
9771
|
1234
4609
|
1908
5100
|
ਅਨੁਲਗ - III (ਬੀ)
ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਪੀਡੀ:
|
ਮਹੀਨਾ
|
ਮਾਨਵ ਦਿਵਸ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ
|
|
ਮਾਰਚ
|
ਅਪ੍ਰੈਲ
|
ਮਈ
|
ਜੂਨ
|
ਜੁਲਾਈ
|
ਅਗਸਤ
|
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
4196
649
|
4267
464
|
3577
5961
|
2459
7584
|
5709
5034
|
6519
1562
|
3532
6498
|
7719
6201
|
1234
4606
|
2765
9459
|
5030
578
|
9001
615
|
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
3555
8
|
3359
0
|
5555
1
|
6227
96
|
1704
63
|
1724
999
|
6465
94
|
1479
283
|
5603
22
|
1002
783
|
8158
46
|
6336
51
|
|
ਅਸਾਮ
|
1253
703
|
1020
415
|
6063
923
|
1404
17
|
9732
665
|
5588
720
|
7583
927
|
7477
251
|
3562
177
|
5471
265
|
3480
628
|
4869
865
|
|
ਬਿਹਾਰ
|
9055
79
|
1244
484
|
1587
4335
|
1231
3581
|
1879
7958
|
3336
0753
|
1756
6328
|
3731
6359
|
8257
029
|
1787
8835
|
6343
976
|
1000
5304
|
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
1769
202
|
2299
100
|
2136
6724
|
1929
9275
|
2437
1072
|
4645
1987
|
1655
7929
|
2452
2857
|
3362
163
|
2828
142
|
1741
290
|
2643
951
|
|
ਗੋਆ
|
195
|
504
|
173
|
2229
|
326
|
8606
|
848
|
6365
|
181
|
2465
|
300
|
1954
|
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
3145
29
|
2712
89
|
4441
047
|
8987
85
|
7591
299
|
1324
7548
|
5059
141
|
1278
5833
|
1892
128
|
3156
932
|
9219
64
|
1613
546
|
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
8863
4
|
1173
00
|
2475
52
|
3059
81
|
3223
26
|
1946
208
|
9446
65
|
2436
092
|
9050
46
|
1924
579
|
8466
00
|
1339
191
|
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
2044
48
|
2500
04
|
2235
617
|
4159
37
|
2280
709
|
2873
475
|
2731
787
|
4672
252
|
2175
017
|
4524
424
|
1816
204
|
3336
200
|
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
3701
36
|
4029
76
|
1338
304
|
2248
00
|
1263
956
|
1741
683
|
6702
37
|
2618
526
|
6691
08
|
3324
674
|
4579
49
|
1459
684
|
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
6308
19
|
4559
47
|
8435
892
|
2416
357
|
7754
572
|
9170
071
|
6920
494
|
1403
1902
|
5600
297
|
9467
334
|
5127
983
|
5750
623
|
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
1017
286
|
1063
909
|
1131
4987
|
6072
862
|
1599
0451
|
2091
2315
|
1426
2958
|
2439
5215
|
1418
2602
|
1903
7682
|
9158
433
|
1152
4910
|
|
ਕੇਰਲ
|
9750
00
|
8025
77
|
2175
356
|
2657
18
|
5398
137
|
4809
655
|
6099
770
|
1033
0244
|
7958
184
|
9218
335
|
6998
946
|
6301
318
|
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1626
799
|
1477
313
|
2167
2884
|
6854
060
|
2462
4189
|
4387
9514
|
2413
2075
|
4869
2584
|
1411
0740
|
3356
0507
|
1070
4459
|
2463
8856
|
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
1051
928
|
7131
64
|
7140
662
|
2684
363
|
1005
7059
|
1206
2364
|
9101
169
|
8449
320
|
3883
572
|
4725
350
|
2872
610
|
2901
213
|
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
3960
69
|
4416
09
|
1955
23
|
7685
6
|
6620
1
|
1226
700
|
5279
40
|
1667
853
|
7661
51
|
3508
495
|
3335
062
|
3361
965
|
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
2479
17
|
2756
41
|
5073
80
|
2572
66
|
6611
37
|
1531
591
|
1178
645
|
3692
589
|
2164
626
|
3471
682
|
2844
318
|
3393
582
|
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
1505
65
|
1749
58
|
2124
668
|
9839
04
|
2540
347
|
2765
387
|
2194
304
|
2676
964
|
1057
427
|
2780
287
|
1599
012
|
2475
320
|
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
1891
75
|
1683
10
|
1354
15
|
1097
74
|
4934
38
|
3775
188
|
6946
99
|
2647
502
|
2966
99
|
2248
649
|
3617
60
|
1515
614
|
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
9396
68
|
1189
345
|
5881
648
|
6649
050
|
9377
628
|
2251
5879
|
7326
649
|
2805
6487
|
5428
973
|
1742
0970
|
5510
238
|
1534
5407
|
|
ਪੰਜਾਬ
|
3242
12
|
2741
08
|
1575
900
|
2660
86
|
2187
111
|
2172
956
|
2718
096
|
3046
370
|
2740
310
|
4423
694
|
2394
481
|
4512
841
|
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
3454
120
|
2206
059
|
4658
5143
|
9307
474
|
6080
2601
|
6861
2549
|
5757
6299
|
1009
3140
8
|
2865
9766
|
6182
0884
|
1504
9958
|
2896
7912
|
|
ਸਿੱਕਮ
|
2277
1
|
1853
7
|
1112
78
|
4878
1
|
2479
29
|
2064
84
|
2250
87
|
6677
80
|
2940
98
|
5002
65
|
2724
02
|
3399
83
|
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
3159
|
2686
|
2191
|
1418
|
3256
|
1866
|
3052
|
3759
|
3050
|
4270
|
3067
|
3266
|
|
|
099
|
979
|
0137
|
434
|
8090
|
4902
|
1979
|
9168
|
1832
|
2140
|
1409
|
5145
|
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
1906
140
|
6368
21
|
2736
7467
|
2202
5018
|
3782
9696
|
5991
4879
|
1671
6488
|
2648
5152
|
4770
952
|
7529
965
|
3273
994
|
3386
072
|
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
1293
05
|
2665
54
|
6379
1
|
5728
69
|
2679
949
|
4468
674
|
5611
489
|
4299
318
|
4489
669
|
4569
471
|
3632
861
|
4410
509
|
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1291
100
|
1740
204
|
1567
0838
|
9094
100
|
1749
4807
|
7223
6822
|
3015
6461
|
8300
1821
|
2288
2463
|
4129
8715
|
1884
2663
|
2346
2775
|
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
1701
12
|
2535
81
|
1865
708
|
8434
22
|
1415
154
|
2562
751
|
1140
317
|
3135
694
|
1246
588
|
3393
266
|
1437
627
|
2614
802
|
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ
|
2557
|
1709
|
6444
|
4941
|
2009
3
|
2414
7
|
1511
4
|
2965
5
|
1745
1
|
2681
2
|
1187
2
|
3858
|
|
ਦਾਦਰਾ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦੀਊ
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
44
|
51
|
60
|
56
|
28
|
434
|
0
|
358
|
130
|
155
|
464
|
75
|
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
1034
2
|
1187
3
|
6640
|
5690
5
|
2806
0
|
1624
83
|
9137
8
|
2899
96
|
1666
69
|
2036
98
|
1434
35
|
1508
52
|
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
1751
0902
7
|
3013
5361
|
1179
3395
|
1247
8944
|
1565
3415
|
4488
2411
|
1712
9200
|
6607
0561
|
9227
815
|
5194
8471
|
7353
440
|
2634
7549
|
|
ਕੁੱਲ
|
2019
4268
8
|
5490
1736
|
2739
4040
3
|
1413
0862
5
|
3695
1590
0
|
5686
9369
7
|
3214
2856
5
|
6407
0896
0
|
1941
7479
1
|
3916
3038
5
|
1530
5276
2
|
2389
7614
2
|
ਅਨੁਲਗ – IV
ਗਜ਼ਟ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ 2020 ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜ ਅਨੁਸਾਰ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ
|
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ ਦਾ ਨਾਮ
|
2020-21
|
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
237
|
|
2
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
205
|
|
3
|
ਅਸਾਮ
|
213
|
|
4
|
ਬਿਹਾਰ
|
194
|
|
5
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
190
|
|
6
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
224
|
|
7
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
309
|
|
8
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ – ਗੈਰ-ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਖੇਤਰ
|
198
|
|
8a
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ – ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਖੇਤਰ
|
248
|
|
9
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
204
|
|
10
|
ਲਦਾਖ
|
204
|
|
11
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
194
|
|
12
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
275
|
|
13
|
ਕੇਰਲ
|
291
|
|
14
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
190
|
|
15
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
238
|
|
16
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
238
|
|
17
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
203
|
|
18
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
225
|
|
19
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
205
|
|
20
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
207
|
|
21
|
ਪੰਜਾਬ
|
263
|
|
22
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
220
|
|
23
|
ਸਿੱਕਮ
|
205
|
|
23a
|
ਸਿੱਕਮ (3 ਤਿੰਨ ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਗਨਾਥਾਂਗ, ਲਚੁੰਗ, ਲਛੇਨ)
|
308
|
|
24
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
256
|
|
25
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
205
|
|
26
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
201
|
|
27
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
201
|
|
28
|
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
|
204
|
|
29
|
ਗੋਆ
|
280
|
|
30a
|
ਅੰਡੇਮਾਨ
|
267
|
|
30b
|
ਨਿਕੋਬਾਰ
|
282
|
|
31
|
ਦਾਦਰਾ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
258
|
|
32
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦੀਊ
|
227
|
|
33
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
266
|
|
34
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
256
|
|
35
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
237
|
*******
(Release ID: 1655269)
Visitor Counter : 177