ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 (ਐਨਈਪੀ 2020) ਦੀ 29.07.2020 ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ https://www.mhrd.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/NEP_Final_English_0 ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ .ਪੀਡੀਐਫ. ਐਨਈਪੀ 2020 ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: -

i. ਪ੍ਰੀ-ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰੇਡ 12 ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ;

ii. 3-6 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ;

iii. ਨਵਾਂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ (5 + 3 + 3 + 4);

iv. ਕਲਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਵਾਧੂ-ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ, ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਖਤ ਵੱਖਰੇਵਾਂ ਨਹੀਂ;

v. ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨਲ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ;

vi. ਬਹੁਭਾਸ਼ਾਵਾਦ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ; ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਗ੍ਰੇਡ 5 ਤਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ, ਪਰ ਤਰਜੀਹੀ ਗ੍ਰੇਡ 8 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ, ਘਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ / ਮਾਂ-ਬੋਲੀ / ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ / ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ.

vii. ਮੁਲਾਂਕਣ ਸੁਧਾਰ - ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਵਾਰ ਬੋਰਡ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ, ਇਕ ਮੁੱਖ ਇਮਤਿਹਾਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੁਧਾਰ ਲਈ, ਜੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚਾਹੇ;

viii. ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੇਂਦਰ ‘ਪਰਖ’ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ (ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਮੁਲਾਂਕਣ, ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਗਿਆਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ);

ix. ਉਚਿਤ ਅਤੇ ਸੰਮਲਿਤ ਸਿੱਖਿਆ - ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਾਂਝੇ ਸਮੂਹਾਂ (ਐਸ.ਈ.ਡੀ.ਜੀ.) 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ;

x. ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਸੰਮਿਲਤ ਜੇਂਡਰ ਫੰਡ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਦਿਆ ਖੇਤਰ;

xi. ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਅਧਾਰਤ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ;

xii. ਸਕੂਲ ਕੰਪਲੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ;

xiii. ਸਟੇਟ ਸਕੂਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਅਥਾਰਟੀ (ਐਸਐਸਐਸਏ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ;

xiv. ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ;

xv. ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜੀ.ਈ.ਆਰ. ਨੂੰ 50% ਤੱਕ ਵਧਾਉਣਾ;

xvi. ਬਹੁ-ਇੰਦਰਾਜ਼ / ਨਿਕਾਸ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੀ ਬਹੁ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸਿੱਖਿਆ;

xvii. ਉਚੇਰੀ ਸਿਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਐੱਨ.ਟੀ.ਏ. ਵੱਲੋਂ ਕਾਮਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼;

xviii. ਅਕਾਦਮਿਕ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ;

xix. ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀਆਂ (ਐਮ.ਈ.ਆਰ.ਯੂ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ;

xx. ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ (ਐਨਆਰਐਫ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ;

xxi. ‘ਲਾਈਟ ਪਰ ਟਾਈਟ’ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ;

xxii. ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਿਖਿਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੋ ਵੱਡੀ ਛੱਤਰੀ ਸੰਸਥਾ- ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਕਮਿਸ਼ਨ ਭਾਰਤ (ਐਚ.ਈ.ਸੀ.ਆਈ.) - ਮਾਨਕ ਸਥਾਪਤੀ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ- ਆਮ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ: ਫੰਡਿੰਗ-ਹਾਇਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਗਰਾਂਟਸ ਕੌਂਸਲ (ਐਚਈਜੀਸੀ); ਮਾਨਤਾ - ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਐਨਏਸੀ); ਅਤੇ ਨਿਯਮ- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਇਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਕੌਂਸਲ (ਐਨਐਚਈਆਰਸੀ);

xxiii. ਜੀਈਈਆਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਖੁੱਲੇ ਅਤੇ ਦੂਰੀ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ.

xxiv. ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ

xxv. ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਿੱਖਿਆ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਅੰਗ ਹੋਵੇਗੀ. ਇਕੱਲੇ ਇਕੱਲੇ ਤਕਨੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸਿਹਤ ਵਿਗਿਆਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ, ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚਲੇ ਅਦਾਰੇ, ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਬਣਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਣਗੇ.

xxvi. ਅਧਿਆਪਕ ਸਿੱਖਿਆ - 4-ਸਾਲ ਦਾ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪੜਾਅ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼, ਵਿਸ਼ੇ-ਅਧਾਰਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਬੈਚਲਰ ਕੋਰਸ

xxvii. ਮੈਂਟਰਿੰਗ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਈ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ.

xxviii. ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਫੋਰਮ (ਐਨਈਟੀਐਫ) ਸਿਖਲਾਈ, ਮੁਲਾਂਕਣ, ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁਫਤ ਵਟਾਂਦਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ. ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਢੁਕਵਾਂ ਏਕੀਕਰਨ।

xxix. 100% ਯੁਵਾ ਅਤੇ ਬਾਲਗ ਸਾਖਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ.

xxx. ਚੈਕ ਅਤੇ ਬੈਲੇਂਸ ਨਾਲ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬਹੁ ਮੰਤਵੀ ਨਿਜ਼ਾਮ।

xxxi. ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਆਡਿਟ ਅਤੇ ਖੁਲਾਸੇ ਦੇ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ‘ਮੁਨਾਫਾ ਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ’ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਖਣਗੀਆਂ।

xxxii. ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਮਿਲ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 6% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ।

xxxiii. ਕੇਂਦਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮਿਆਰੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ.

xxxiv. ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲਾ: ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਐਮ.ਐਚ.ਆਰ.ਡੀ. ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ (ਐਮ.ਓ.ਈ.) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਤੇ ਉਚਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਨੂੰ ਇੰਨ –ਵਿੱਨ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਹੈ । ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲਾ 8 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 25 ਸਤੰਬਰ, 2020 ਤੱਕ 'ਸਿੱਖਿਆ ਪਰਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਿਆਂ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੇਤੀ 2020 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲਾਂ ਅਤੇ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲਾਂ, ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਿਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਯੁਨੀਵਰਸਟੀਆਂ ਦੇ ਉਪਕੁਲਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਚੇਰੀ ਸਿਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਨਫਰੈਂਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਵੀ ਕੀਤਾ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪਤਵੰਤੇ ਸੱਜਣਾ ਨੇ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ । ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਏਆ ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁੱਖਧਾਰਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਘਟੀਆ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਨੀਤੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬੇ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤੇ ਪਾਰ ਪਾਉਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਆਈ.ਟੀ.ਆਈ., ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕਸ, ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗ, ਆਦਿ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਗੇ, ਹੁਨਰ ਲੈਬਾਂ ਵੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕ ਹੱਬ ਵਜੋਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਪੋਕ ਮਾਡਲ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਸਕੂਲ਼ ਵੀ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਣ ।

ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਇਕ ਨਿਰੰਤਰ ਅਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਈਂ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮਗਰ ਸਿੱਖਿਆ, ਇਕ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸਪਾਂਸਰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਇਕ ਅਟੁੱਟ ਸਕੀਮ ਵਜੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਮਿਆਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ 'ਸਕੂਲ' ਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਸਕੂਲ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਅੱਪਰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੈਕੰਡਰੀ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਵਜੋਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਅਰਥਾਤ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ (ਰੁਸਾ), ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ (ਸਪਾਰਕ) ), ਗਲੋਬਲ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਫਾਰ ਅਕਾਦਮਿਕਸ ਨੈਟਵਰਕ (ਜੀਆਈਏਐਨ), ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੋਜ, ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (ਆਈਐਮਪੀਆਰਆਈਐਨਟੀ), ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਪਰੂਵਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਟੀਈਕਿਯੂਆਈਪੀ), ਯੰਗ ਐਸਪਾਇਰਿੰਗ ਮਾਈਂਡਜ਼ (ਸਵੈਯਮ) ਲਈ ਐਕਟਿਵ-ਲਰਨਿੰਗ ਦੀ ਸਟੱਡੀ ਵੈਬਸਾਈਟ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਕੈਂਪਸ ਕਨੈਕਟ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਚਤਰ ਅਵਿਸ਼ਕਾਰ ਅਭਿਆਨ, ਅਨੰਤ ਭਾਰਤ ਅਭਿਆਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਖੋਜ (ਆਈ.ਐੱਮ. ਪੀ. ਐੱਸ.), ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਅਟਲ ਰੈਂਕਿੰਗ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿ .ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਂਕਿੰਗ ਫਰੇਮਵਰਕ (ਐਨ.ਆਈ.ਆਰ.ਐਫ.) ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਜੀਸੀ ਅਤੇ ਏਆਈਸੀਟੀਈ ਦੁਆਰਾ ਉੱਚ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਗੁਣਵਤਾ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਕਈ ਉਪਰਾਲੇ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਸਿਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸ਼੍ਰ੍ਮਾਏਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਤਾਈਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਿਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰ੍ਮਾਏਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੀਆਂ ਤਾਂ ਜੋ ਸਿਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਮਾਏਕਾਰੀ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜੀ ਡੀਪੀ ਦੇ 6% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਸਾਧਨ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਯਾਲ ‘ਨਿਸ਼ਂਕ’ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

------------------------------------------------------------

ਐਮਸੀ /ਏਕੇਜੇ/ਏਕੇ

(Release ID: 1654321) Visitor Counter : 1258