કાપડ મંત્રાલય
NIFT, દમણ ખાતે હાથશાળ અને ખાદી ઉત્સવ
Posted On:
24 AUG 2025 3:58PM by PIB Ahmedabad
NIFT, દમણ ખાતે તા. 4થી 21 ઓગસ્ટ દરમિયાન યોજાયેલા હેન્ડલૂમ પખવાડામાં હેન્ડલૂમ અને ખાદીની સુંદરતા અને મહત્વને અસરકારક રીતે દર્શાવવામાં આવ્યા હતા.

ખાદી અને ગ્રામોદ્યોગ આયોગ રાષ્ટ્રીય ફેશન ટેકનોલોજી સંસ્થા સાથે સહયોગ કરશે. જેથી ખાદી ઉત્પાદનો ડિઝાઇન અને પ્રોત્સાહન મળી શકે, જેનો હેતુ પરંપરાગત કાપડને આધુનિક બનાવવાનો છે. આ સહયોગ ખાદીમાં નવા દ્રષ્ટિકોણ અને નવીન ડિઝાઇન લાવશે, જેનાથી તેની બજાર પહોંચ વધશે, એમ ખાદી અને ગ્રામોદ્યોગ આયોગના નિષ્ણાત સભ્ય શ્રી લલિતકુમાર ફતેચંદ શાહે જણાવ્યું હતું. તેઓ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફેશન ટેકનોલોજી, દમણ કેમ્પસ દ્વારા આયોજિત હાથશાળ પખવાડાના સમાપન સત્રમાં સંબોધન કરી રહ્યા હતા.
ખાદી નિકાસ દૃષ્ટિકોણ વિશે વાત કરતા, તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો કે ખાદી માર્કને બ્રાન્ડ તરીકે સ્થાપિત કરવાના પ્રયાસથી વિદેશમાં ગુણવત્તા ધોરણો અને પ્રમાણપત્ર સ્થાપિત કરવામાં મદદ મળી છે, ખાદી ઉત્પાદનોને પ્રમાણિત કરવામાં મદદ મળી છે. તેમણે ઉમેર્યું કે ખાદી ઇન્ડિયા બ્રાન્ડનો ઉપયોગ 93 દેશોમાં થાય છે. કાપડ, વસ્ત્રો અને હાથશાળ લોજિસ્ટિક્સમાં વૈશ્વિક વિક્ષેપનો ઉલ્લેખ કરતા, તેમણે કહ્યું કે ખાદી અને હાથશાળ ઉત્પાદનો આ પરિબળોથી અપ્રભાવિત રહેવાની અપેક્ષા છે. શ્રી નરેન્દ્ર મોદી સરકાર અસર ઘટાડવા માટે તમામ સ્તરે કામ કરી રહી છે.
IWZG.jpeg)
સંશોધન, શિક્ષણ, ડિઝાઇન, છૂટક વેચાણ અને વણકરો અને કારીગરો સાથે પાયાના સ્તરે જોડાણમાં ત્રણ દાયકાનો અનુભવ ધરાવતા લેખક અને ઉદ્યોગસાહસિક ડૉ. શર્મિલા નાગરાજ નંદુલા, ફેશન અને હેન્ડલૂમ ઉદ્યોગોમાં ટકાઉપણું, વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલા, ઉદ્યોગસાહસિકતા અને શિક્ષણ પર આંતરદૃષ્ટિ શેર કરી હતી.
સેક્સિયન યુનિવર્સિટી, એમ્સ્ટરડેમ સાથેના તેમના આંતરરાષ્ટ્રીય વિનિમય કાર્યક્રમમાં તાજેતરમાં જોડાયેલા વિદ્યાર્થીઓ આકાશ સૂર્યવંશી અને પૂજા કોરાડાએ ભારતીય હસ્તકલાના મહત્તમવાદને વૈશ્વિક શૈલીઓ સાથે કેવી રીતે એકીકૃત રીતે મિશ્રિત કરી શકાય છે તેનું આકર્ષક પ્રદર્શન રજૂ કર્યું, એક મનમોહક પ્રસ્તુતિ આપી જે તેમના નવીન અભિગમને પ્રકાશિત કરે છે. આ નવીન અભિગમને હાથથી સ્પિનિંગ વર્કશોપ દ્વારા પૂરક બનાવવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં સહભાગીઓને પરંપરાગત હસ્તકલાના પ્રત્યક્ષ અનુભવનો અનુભવ થયો. આ કાર્યક્રમમાં ભુજોડી વણકરો અને અજરક બ્લોક પ્રિન્ટ કારીગરોની ઉત્કૃષ્ટ કારીગરી દર્શાવતું પ્રદર્શન પણ દર્શાવવામાં આવ્યું હતું. જેમાં તેમના ઉત્પાદનો પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ દરમિયાન, વિદ્યાર્થીઓએ પૂતળાઓને સુંદર ખાદી અને હાથશાળ વસ્ત્રોથ સુસજ્જિત કરીને પોતાની રચનાત્મકતાનું પ્રદર્શન કર્યુ, જેનાથી ભારતીય પરિધાનોનો સમૃદ્ધ વારસો જીવંત થયો હતો.
CZNM.jpeg)
NIFTના ડિરેક્ટર ડૉ. બ્રિજેશ દેવરે ભારતમાં હેન્ડલૂમની શક્યતાઓ અને ટકાઉ ફેશન પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપતી વખતે ગ્રામીણ મહિલાઓ અને કારીગરોને સશક્ત બનાવવાની તેની ક્ષમતા વિશે વાત કરી હતી. ડૉ. દેવરે પરંપરાગત કારીગરીને સાચવવા અને હેન્ડલૂમ ઉદ્યોગને ટેકો આપવાના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. જેથી તેનો સતત વિકાસ અને સફળતા સુનિશ્ચિત થાય. ટેકનોલોજી અને નવીન માર્કેટિંગ વ્યૂહરચનાઓનો ઉપયોગ કરીને, તેમણે ભાર મૂક્યો કે હેન્ડલૂમ ઉત્પાદનો વ્યાપક પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચી શકે છે અને વૈશ્વિક બજારમાં વધુ માન્યતા પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
ઇવેન્ટ દરમિયાન, ફેશન મેનેજમેન્ટ અને ટેક્સટાઇલ ડિઝાઇનના વિદ્યાર્થીઓએ વિવિધ પરંપરાગત ભારતીય સાડી ડ્રેપિંગ શૈલીઓમાં તેમની નિપુણતા દર્શાવી, હેન્ડલૂમ કાપડની જટિલ વિગતો અને સાંસ્કૃતિક વારસો દર્શાવ્યો હતો. તેઓ ઉત્કૃષ્ટ હેન્ડલૂમ સાડીઓ, જે ભારતની કાપડ પરંપરાઓની સુંદરતા અને કારીગરી પર પ્રકાશ પાડે છે, પહેરી વિશ્વાસપૂર્વક રેમ્પ પર ચાલ્યા હતા. શૈલીઓમાં આંધ્ર પ્રદેશ અને તેલંગાણાની નિવી શૈલીનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં કમર પર સુઘડ પ્લીટ અને ખભા પર સુંદર રીતે પલ્લુ લપેટાયેલો હોય છે; મહારાષ્ટ્રીયન નૌવારી શૈલી, જેમાં નવ યાર્ડ સાડી ધોતીની જેમ લપેટાયેલી હોય છે, જે હલનચલનમાં સરળતા આપે છે; બંગાળી શૈલી, પ્લીટ વિના લપેટાયેલી હોય છે, જેમાં પલ્લુ ડાબા ખભા પર લપેટાયેલો હોય છે; અને ગુજરાતી શૈલી, જે સીધા પલ્લુ તરીકે ઓળખાય છે, જે પલ્લુને જમણા ખભા પર ઢાંકે છે.
ઉજવણીના ભાગ રૂપે, 13 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ “વિકસિત ભારત 2047: લોકલ ટુ ગ્લોબલ - NIFT's ઈન્ટરવેન્શન” વિષય પર એક ખાસ કોન્ક્લેવનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ કોન્ક્લેવનું ઉદ્ઘાટન NIFTના ડાયરેક્ટર જનરલ શ્રીમતી તનુ કશ્યપ, IAS દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. વિદ્યાર્થીઓએ તેમના સર્જનાત્મક સંશોધન અને પ્રસ્તુતિઓનું પ્રદર્શન કર્યું હતું, ખાસ કરીને કોલ્હાપુરી ફૂટવેરના બ્રાન્ડિંગ અને વાર્તા કહેવા પર, તેના વારસા મૂલ્ય, ડિઝાઇન શક્યતાઓ અને વૈશ્વિક બજારોમાં ભવિષ્યની સંભાવનાઓનું અન્વેષણ કર્યું હતું. શ્રીમતી કશ્યપે ફેશન વેલ્યુ ચેઇન જર્નલમાં જેમના સંશોધનને દર્શાવવામાં આવ્યું હતું તેવા વિદ્યાર્થીઓ, વિદ્વાનો અને શિક્ષણવિદોના યોગદાનની પ્રશંસા કરી અને વૈશ્વિક પ્રભાવ માટે જ્ઞાન, સર્જનાત્મકતા અને સ્વદેશી હસ્તકલા પ્રથાઓનું દસ્તાવેજીકરણ કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. વિદ્યાર્થીઓ અને ફેકલ્ટી સાથે વાતચીત કરતા, શ્રીમતી કશ્યપે ફેશનના યુવા ડિઝાઇનરો અને મેનેજરોને વિશ્વ મંચ પર ભારતના અનન્ય હસ્તકલા વારસાને રજૂ કરવા માટે સંશોધન, નવીનતા અને ડિઝાઇન વાર્તા કહેવાને ટકાવી રાખવા વિનંતી કરી હતી.
રાષ્ટ્રીય હાથશાળ દિવસ કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન 7 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ દમણ મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલના ચીફ ઓફિસર શ્રી સંજમ સિંહ, DANICS દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જેમણે ભારતના સમૃદ્ધ હાથશાળ વારસાને જાળવવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. ફેશન મેનેજમેન્ટ અને ટેક્સટાઇલ ડિઝાઇનના વિદ્યાર્થીઓએ વિવિધ પરંપરાગત ભારતીય સાડી ડ્રેપિંગ શૈલીઓમાં તેમની નિપુણતા દર્શાવી હતી, જેમાં હાથશાળ કાપડની જટિલ વિગતો અને સાંસ્કૃતિક વારસો દર્શાવવામાં આવ્યો હતો.
4થી 21 ઓગસ્ટ દરમિયાન યોજાયેલો હેન્ડલૂમ પખવાડા ઉજવણી ખૂબ જ સફળ રહી, જેમાં વિવિધ કાર્યક્રમોનો સમાવેશ થતો હતો જેમાં હેન્ડલૂમ અને ખાદીની સુંદરતા અને મહત્વને અસરકારક રીતે દર્શાવવામાં આવ્યું હતું.
(Release ID: 2160320)