જન ઔષધિ જન ચેતના અભિયાન/પદયાત્રા, 1 માર્ચ, 2025ના રોજ દેશના તમામ જિલ્લાઓમાં જનજાગૃતિ કાર્યક્રમ/પદયાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. "જન ઔષધિ જન ચેતના અભિયાન" દરમિયાન નાગરિકોને જન ઔષધિ પરિયોજનાના લાભો અને જન ઔષધિ કેન્દ્રોના માધ્યમથી વેચાતી ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત દવાઓ વિશે જાણકારી આપવામાં આવી હતી. નાગરિકોને આ ઉમદા પ્રોજેક્ટ વિશેની માહિતી પણ આપવામાં આવી હતી. જેના દ્વારા તેઓ ગુણવત્તાયુક્ત દવાઓનો લાભ મેળવી શકે છે અને તેમના ખિસ્સા બહારનો ખર્ચ ઘટાડી શકે છે.

લોકોમાં સામૂહિક ઉત્સાહ પેદા કરવા માટે પેડ યાત્રાઓ યોજવામાં આવી હતી. આ પદયાત્રાઓમાં જન ઔષધી કેન્દ્રો, નાગરિકો, શાળાના બાળકો વગેરેએ જન ઔષધિ ટી-શર્ટ અને ટોપી પહેરીને ભાગ લીધો હતો. કેટલાક રાજ્યોમાં, પેડ યાત્રાઓ ડ્રમ જેવા પરંપરાગત સાધનો સાથે ઉજવવામાં આવે છે.  આવી પદયાત્રાઓનો ઉદ્દેશ જન ઔષધિ જેનેરિક દવાઓની સરળ સુલભતા માટે પીએમબીજેપી યોજના વિશેના જ્ઞાનના પ્રસારને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.

 પ્રધાનમંત્રીની પહેલ પર દર વર્ષે 7 માર્ચને "જન ઔષધિ દિવસ" તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. જેનો ઉદ્દેશ આ યોજના વિશે જાગૃતિ વધારવાનો અને જેનેરિક દવાઓને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.  અગાઉના વર્ષોની જેમ 1 થી 7 માર્ચ 2025 સુધી દેશભરમાં વિવિધ સ્થળોએ અઠવાડિયા સુધી ચાલનારા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

તમામને વાજબી કિંમતે ગુણવત્તાયુક્ત જેનેરિક દવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાનાં ઉદ્દેશ સાથે ભારત સરકારનાં રસાયણ અને ખાતર મંત્રાલયનાં ફાર્માસ્યુટિકલ્સ વિભાગ દ્વારા પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ પરિયોજના (પીએમબીજેપી)ની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ જન ઔષધિ કેન્દ્રો (જેએકે) તરીકે ઓળખાતા સમર્પિત આઉટલેટ્સ જેનેરિક દવાઓ પ્રદાન કરવા માટે ખોલવામાં આવે છે. જન ઔષધિ કેન્દ્રની સ્થાપના અને સંચાલન માટે અરજી કરવા માટે સરકારે મોડેલ અને વ્યક્તિગત ઉદ્યોગસાહસિકો જેવી ફ્રેન્ચાઇઝી અપનાવી છે.

28.02.2025 સુધી દેશભરમાં 15000 જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલવામાં આવ્યા છે. પીએમબીજેપીની પ્રોડક્ટ બાસ્કેટમાં 2047 દવાઓ અને 300 સર્જિકલ ઉપકરણોનો સમાવેશ થાય  છે, જે રિટેલ શોપમાં બ્રાન્ડેડ દવાઓની તુલનામાં 50 ટકાથી 80 ટકા સસ્તા ભાવે વેચાય છે.

પીએમબીજેપી અંતર્ગત સરકારે દેશભરમાં 31 માર્ચ, 2027 સુધીમાં 25,000 જેએકે ખોલવાનો લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત કર્યો છે. માર્ચ, 2025 સુધીમાં 15,000 જેએકે ખોલવાનું લક્ષ્યાંક પીએમબીઆઈ દ્વારા 31.01.2025ના રોજ હાંસલ કરી લેવામાં આવ્યું છે.

મોટી શ્રેણીની ઔષધિઓને આવરી લેવા માટે પીએમજેપીબી બાસ્કેટમાં એન્ટિબાયોટિક્સ અને એન્ટિ-ઇન્ફેક્શન્સ, એન્ટિ-કેન્સર, એન્ટિ-ડાયાબિટિસ, એન્ટિ-ડાયાબિટિસ, કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર દવાઓ, એનાલ્જેસિક્સ અને એન્ટિપાઇરેટિક, એન્ટિ-એલર્જીક, ગેસ્ટ્રો-ઇન્ટેસ્ટાઇનલ એજન્ટ્સ, વિટામિન્સ અને ખનિજો, ફૂડ સપ્લિમેન્ટ્સ/ ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ, ટોપિકલ મેડિસિન્સ વગેરે જેવા 29 મુખ્ય થેરાપ્યુટિક જૂથોને આવરી લેવામાં આવ્યા છે. ઉપરાંત માસ્ક, ઓર્થોપેડિક રિહેબિલિટેશન પ્રોડક્ટ્સ, સર્જિકલ ડ્રેસિંગ્સ, સિરીંજ અને નીડલ્સ, સેનિટરી નેપકિન્સ, સ્યુચર્સ, ડાયપર, રબર ગ્લોવ્ઝ, ઓક્સિમીટર, રેપિડ એન્ટિજન ટેસ્ટ કિટ વગેરે જેવા 300 સર્જિકલ ઉપકરણો અને ઉપભોક્તાને પણ પીએમબીજેપી બાસ્કેટમાં  આવરી લેવામાં આવ્યા છે.

નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં પીએમબીજેપીએ રૂ. 1470 કરોડનું (એમઆરપી ખાતે) વેચાણ કર્યું છે, જેનાથી નાગરિકોને આશરે રૂ. 7350 કરોડની બચત થઈ છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ એટલે કે, 2024-25માં પીએમબીજેપીએ 28.02.2025 સુધીમાં રૂ. 1760 કરોડનું (એમઆરપી ખાતે) વેચાણ કર્યું છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં નં. કેન્દ્રોમાં 180 ગણો વધારો થયો છે અને વેચાણમાં પણ ૨૦૦ ગણો વધારો થયો છે. એકંદરે છેલ્લાં 10 વર્ષ દરમિયાન નાગરિકો માટે અંદાજે રૂ. 30,000 કરોડની કુલ બચત આ ઉમદા યોજનાને કારણે જ શક્ય બની છે.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2107392) Visitor Counter : 57