નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા (NSD) તેના ફ્લેગશિપ ભારત રંગ મહોત્સવ (BRM), ઇન્ટરનેશનલ થિયેટર ફેસ્ટિવલ ઓફ ઇન્ડિયાનું આયોજન કરી રહી છે.  જેણે 2024માં સફળતાનાં 25 વર્ષ પૂર્ણ કર્યાં છે. પ્રેમથી 'ભારંગમ' તરીકે ઓળખાતા બીઆરએમ વિશ્વનો સૌથી મોટો થિયેટર ફેસ્ટિવલ છે અને તે 11 ફેબ્રુઆરીથી 15 ફેબ્રુઆરી, 2025 દરમિયાન અમદાવાદમાં યોજાશે. આ પથપ્રદર્શક પ્રયાસ થકી એનએસડી ગયા વર્ષની થીમ 'વસુધૈવ કુટુમ્બકમ, વંદે ભારંગમ'ની પર આધારિત આંતરરાષ્ટ્રીય જોડાણની સાથે મહોત્સવની પહોંચ વિસ્તારી રહ્યું છે.

“One Expression, Supreme Creation” (એક અભિવ્યક્તિ, સર્વોચ્ચ સર્જન)  ભારત રંગ મહોત્સવ 2025નું આ સૂત્ર સર્જનાત્મક અભિવ્યક્તિમાં એકતાની ભાવના અને સૌનું ઐકય ગુંજી ઉઠે છે. જાણીતા અભિનેતા અને એનએસડીના પૂર્વ વિદ્યાર્થી શ્રી રાજપાલ યાદવને આ વર્ષ માટે રંગ દૂત (ફેસ્ટિવલ એમ્બેસેડર) બનાવવામાં આવ્યા  છે.

ગુજરાત યુનિવર્સિટીની ઉપાસના સ્કૂલ ઓફ પરફોર્મિંગ આર્ટ્સના સહયોગથી અમદાવાદમાં 11 ફેબ્રુઆરી, 2025ના રોજ સાંજે 6:00 વાગ્યે ઉપાસના સ્કૂલ ઓફ પરફોર્મિંગ આર્ટ્સ ખાતે ઉદઘાટન સમારોહ સાથે મહોત્સવનો પ્રારંભ થશે, જેની શરૂઆતમાં મારે ગયે ગુલફામ નાટક દર્શાવવામાં આવશે.

અમદાવાદના કાર્યક્રમ શિડ્યૂલ પર એક નજર કરીએ:

• મંગળવાર, 11 ફેબ્રુઆરી, 2025 (ઉદઘાટન સમારોહ)

કાર્યક્રમ: મારે ગયે ગુલફામ

સમય: સાંજે 6.00 વાગ્યે

લેખક: ફણીશવર નાથ રેણુ નાટ્યકાર.

ડાયરેક્ટરઃ રઘુબીર યાદવ ગ્રુપ: રાયરા આર્ટ, મુંબઈ

ભાષા: હિન્દી;  સમયગાળો: 120 મિનિટ

• બુધવાર, 12 ફેબ્રુઆરી, 2025

કાર્યક્રમ: અગ્નિ જોલ

સમય: સાંજે 6:30 વાગ્યે

લેખક: ગિરીશ કર્નાડ

અનુવાદ: બિભાસ ચક્રવર્તી ડાયરેક્ટરઃ મનોજ કુમાર સાહા (અબીર)

ગ્રુપ: નયાબાદ તિતાસ, કોલકાતા

ભાષા: બંગાળી; સમયગાળો: 130 મિનિટ

• ગુરૂવાર, 13 ફેબ્રુઆરી, 2025

કાર્યક્રમ: ગોકુલ નિર્ગમના

સમય: સાંજે 6:30 વાગ્યે

લેખક: પી.ટી. નરસિમ્હાચરના ડાયરેક્ટરઃ કે. રામકૃષ્ણૈયા

ગ્રુપ: ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ પરફોર્મિંગ આર્ટ્સ,

બેંગ્લોર યુનિવર્સિટી, બેંગલુરુ ભાષા: કન્નડ

• શુક્રવાર,14 ફેબ્રુઆરી, 2025

કાર્યક્રમ: વિથાબાઈ

સમય: સાંજે 6:30 વાગ્યે

લેખક: સંજય જીવન

ડાયરેક્ટરઃ મંગેશ બંસોડ

ગ્રુપ: થિયેટર આર્ટ્સ એકેડમી, મુંબઈ યુનિવર્સિટી

ભાષા: મરાઠી; સમયગાળો: 130 મિનિટ

• શનિવાર,15 ફેબ્રુઆરી, 2025 (સમાપન સમારંભ)

કાર્યક્રમ: સૈરંધ્રી

સમય: સાંજે 6.00 વાગ્યે

લેખક: વિનોદ જોશી ડાયરેક્ટરઃ અદિતિ દેસાઈ

ગ્રુપ: જશવંત ઠાકર મેમોરિયલ ફાઉન્ડેશન, અમદાવાદ

ભાષા: ગુજરાતી; સમયગાળો: 105 મિનિટ

આ પ્રસંગે નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામાના ડિરેક્ટર શ્રી ચિત્તરંજન ત્રિપાઠીએ જણાવ્યું હતું કે, "ભારત રંગ મહોત્સવ તેના વિસ્તૃત અભિગમ સાથે વૈશ્વિક મંચ પર એક ઉત્કૃષ્ટ થિયેટર ફેસ્ટિવલ બની ગયો છે. તેણે માત્ર વિશ્વભરના થિયેટર પર્ફોમન્સ માટેના મંચ તરીકે જ કામ કર્યું નથી, પરંતુ વિવિધ પરંપરાગત પર્ફોર્મિંગ આર્ટ ફોર્મ્સના જોડાણ માટે પણ તકો પૂરી પાડી છે. તદુપરાંત, તેણે નાટ્યાત્મક કળાઓ અને અન્ય સર્જનાત્મક ક્ષેત્રોની વ્યક્તિઓ વચ્ચે જ્ઞાન-વહેંચણી અને વિચાર-વિનિમયની સુવિધા આપી છે."

શ્રી રાજપાલ યાદવે પોતાના વિચારો જણાવતા કહ્યું હતું કે, "1997માં વિદ્યાર્થી તરીકે સ્નાતક થયા પછી, ભારંગમ 2025 માટે રંગદૂત તરીકે એનએસડીમાં પાછા ફરવું, એવું લાગે છે કે જાણે જીવન સંપૂર્ણ વર્તુળમાં આવી ગયું છે. જ્યારે હું સિનેમામાં 25 વર્ષની ઉજવણી કરું છું, ત્યારે હું આ અવિશ્વસનીય મહોત્સવનો ભાગ બનવા માટે ખૂબ જ પ્રભાવિત થયો છું. અહીંથી મેળવેલી ઘણીવાર મર્યાદિત સંસાધનો સાથે, જે સિનેમાની દુનિયાથી તદ્દન વિપરીત છે. એવી ઉચ્ચ સ્તરની કલાત્મકતાને જોવી એ ખરેખર પ્રશંસનીય છે. હું દંગ રહી ગયો છું." તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે, "થિયેટર અને નાટક દ્વારા લોકોને એક કરવાના મિશન સાથે, હું હવે અને હંમેશાં તમારી સાથે ઉભો છું. વિશ્વની ટોચની થિયેટર સંસ્થાઓમાંની એક એનએસડીએ અસાધારણ પ્રતિભા પેદા કરી છે અને શ્રી ચિત્તરંજન ત્રિપાઠીના નેતૃત્વ હેઠળ મને કોઈ શંકા નથી કે ટૂંક સમયમાં જ વૈશ્વિક મંચ પર આપણને નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવશે."

નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા સોસાયટીના વાઇસ ચેરપર્સન પ્રોફેસર ભરત ગુપ્તેએ ભારંગમ 2025માં સૌને આવકારતા જણાવ્યું હતું કે, "જ્યારે આપણે નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામાની 65મી વર્ષગાંઠ અને એનએસડી રેપર્ટરી કંપનીની 60મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે ભારત રંગ મહોત્સવ 2025ની ઉજવણી કરીએ છીએ, ત્યારે અમે 'એક રંગ, શ્રેષ્ઠ રંગ' (એક અભિવ્યક્તિ, સુપ્રીમ ક્રિએશન)ને આવકારીએ છીએ, કારણ કે થિયેટર આપણને બધાને એક કરે છે. વાર્તા કહેવાની સાર્વત્રિક ભાષા દ્વારા સીમાઓને ઓળંગી રહી છે. રંગ ષષ્ઠી મહોત્સવ આઇકોનિક પ્રોડક્શન્સને ભારત અને તેનાથી આગળના શહેરોમાં લઈ જઈ રહ્યો છે. ત્યારે અમે અમર્યાદિત સર્જનાત્મકતાના ભવિષ્યની રાહ જોતા અમારા વારસાનું સન્માન કરીએ છીએ. એકતા, ઉત્કૃષ્ટતા અને થિયેટરની કાલાતીત શક્તિની ઉજવણી કરતા તહેવારમાં આપનું સ્વાગત છે."

28 જાન્યુઆરી, 2025થી 16 ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધીના 20 દિવસની અવધિ સુધી ચાલનારા બીઆરએમ 2025માં ભારત સિવાય 9 જુદા જુદા દેશોના 200થી વધુ અનન્ય કાર્યક્રમો દર્શાવવામાં આવશે. જે ભારતના 11 સ્થળો અને વિદેશમાં 2 સ્થળો કાઠમંડુ અને કોલંબોમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે. આ ફેસ્ટિવલમાં ભાગ લેનારા આંતરરાષ્ટ્રીય થિયેટર જૂથો રશિયા, ઇટાલી, જર્મની, નોર્વે, ચેક રિપબ્લિક, નેપાળ, તાઇવાન, સ્પેન અને શ્રીલંકાના છે.

દિલ્હી ફેસ્ટિવલના કેન્દ્રબિંદુ તરીકે અને સાથે-સાથે ભારતીય સેટેલાઇટ સ્થળોમાં અગરતલા, બેંગલુરુ, ભટિંડા, ભોપાલ, ગોવા, ગોરખપુર, જયપુર, ખૈરાગઢ અને અમદાવાદ સહિત રાંચીનો સમાવેશ થાય છે.

શ્રી ત્રિપાઠીએ જણાવ્યું, "એનએસડીના વારસાને આગળ વધારતા, અમે આ વખતે બે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળોએ ભારત રંગ મહોત્સવ 2025નું આયોજન કરી રહ્યા છીએ. આગામી વર્ષોમાં અમે આ મહોત્સવનો વ્યાપ વધુ વિસ્તૃત કરવા અને તેને અન્ય ખંડોમાં વિસ્તૃત કરવાનું લક્ષ્ય રાખીએ છીએ."

તદુપરાંત, 2024ના જન ભારત રંગ પ્રોજેક્ટ સાથે 'સૌથી મોટી સંખ્યામાં કલાત્મક પ્રદર્શન ઓન એ કોમન થીમ' માટે લંડનનું પ્રમાણપત્ર, વર્લ્ડ બુક ઓફ રેકોર્ડ્સ પ્રાપ્ત કર્યા પછી નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા (NSD)  એ 'વિશ્વ જન રંગ'ની શરૂઆત કરી છે, જે વિશ્વભરના સાત ખંડોમાં એનઆરઆઈ દ્વારા અને ભારતના યુવાનો દ્વારા નાના નાટકોના વર્ચ્યુઅલ પર્ફોમન્સ છે. તે તેના વ્યાપ અને વ્યાપક પહોંચની દ્રષ્ટિએ મહોત્સવના યાદગાર સફળતાની સાથે આ વર્ષે ગિનીસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સ ફોર લાર્જેસ્ટ થિયેટર ફેસ્ટિવલ (નાટકો)માં સ્થાન સુરક્ષિત કરવા માટે એનએસડીના અધિકારીઓનો વિશ્વાસ વધારે છે   .

ઉલ્લેખનીય છે કે, ભારત રંગ મહોત્સવ નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામાની 65મી વર્ષગાંઠ અને નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ડ્રામા રિપેર્ટરી કંપનીની 60મી વર્ષગાંઠ સાથેનો સુમેળ છે. આ સીમાચિહ્નોની યાદગીરીરૂપે, રિપેર્ટરી કંપની રંગ ષષ્ઠી થિયેટર ફેસ્ટિવલ શ્રેણીની ઉજવણી કરી રહી છે. જેમાં દેશભરમાં વિવિધ પ્લેટફોર્મ પર તેના કેટલાક સૌથી લોકપ્રિય નાટકોનું મંચન કરવામાં આવી રહ્યું છે. કંપની બીઆરએમ 2025 દરમિયાન કોલંબો, કાઠમંડુ, બેંગલુરુ અને ગોવા જેવા સ્થળોએ પણ તેના પ્રોડક્શન્સ રજૂ કરશે.

બીઆરએમ 2025માં વિદ્યાર્થીઓની આગેવાની હેઠળ સમાંતર ઉજવણી, અદ્વિતીય 2025 પણ હશે. અદ્વિતીયની ઓળખ પણ લગભગ બીઆરએમ (BRM) જેટલી જ જૂની છે, જેણે એનએસડીયનોને વિવિધ શાખાઓના વિદ્યાર્થીઓ સાથે જોડાવાની, અન્ય યુનિવર્સિટીઓમાં અભ્યાસ કરવા અને પરફોર્મિંગ આર્ટ્સની પ્રેક્ટિસ કરવાની તક આપી છે. તેમના ફેસ્ટિવલમાં સ્ટ્રીટ થિયેટર, ફોક બેન્ડ્સ, ઓપન સ્ટેજ, ટોક્સ અને અન્ય બાબતોનો સમાવેશ થાય છે, જે સંપૂર્ણ પણે ક્યુરેટ કરવામાં આવે છે અને પ્રથમ, દ્વિતીય અને ત્રીજા વર્ષની વર્તમાન બેચ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે.

ભારત રંગ મહોત્સવનો મુખ્ય ઉદ્દેશ 1999માં તેની શરૂઆતથી જ ભારતીય રંગ કલાકારોને એક મંચ પ્રદાન કરવાનો છે, ત્યારે તે જ્ઞાનની વહેંચણીના મંચ તરીકે પણ વિકસ્યું છે, જે સમૃદ્ધ અનુભવો પ્રદાન કરે છે.  સમગ્ર ભારતમાંથી લોક અને પરંપરાગત સ્વરૂપોનું પરિવેશ પ્રદર્શન વિવિધ મેળાવડાની જગ્યાઓની બહાર દર્શકોનું મનોરંજન કરશે; દિગ્દર્શક-શ્રોતા સંવાદો, પરિસંવાદો અને માસ્ટરક્લાસ એલાઇડ ઇવેન્ટ્સના સ્વરૂપમાં થિયેટરના વિવિધ પાસાઓની શોધ કરશે, જે પ્રેરક વાર્તાલાપ અને આંતરદૃષ્ટિને વેગ આપશે. તદુપરાંત, સાહિત્યિક કલાઓ પર સમર્પિત કાર્યક્રમ, 'શ્રુતિ'માં પુસ્તક વિમોચન અને સાહિત્ય પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. ઉપસ્થિત લોકો પોતાને વાઇબ્રન્ટ રંગ હાટમાં ડૂબી શકે છે, અને ફૂડ બજારમાં વિવિધ ઓફરની લાભ લઈ શકે છે, જે થિયેટરની ભાવનાને ખરેખર તેમને મોહિત કરવા દે છે.

વધુ માહિતી માટે કૃપા કરીને NSD/BRMની સત્તાવાર વેબસાઇટની મુલાકાત લોઃ

https://nsd.gov.in/, www.brm.nsd.gov.in

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com