પ્રથમ ડીજીજીઆઈ-એનએફએસયુ ડિજિટલ ફોરેન્સિક લેબોરેટરીનું ઉદઘાટન આજ રોજ તા.08/01/2024ના રોજ નેશનલ ફોરેન્સિક સાયન્સ યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગરના કેમ્પસમાં સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઈનડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ (સીબીઆઈસી)ના સભ્ય (અનુપાલન વ્યવસ્થાપન) શ્રી રાજીવ તલવાર અને ડૉ. જે એમ વ્યાસ, વાઈસ ચાન્સેલર, NFSU શ્રી અનિલ કુમાર ગુપ્તાની હાજરીમાં, પ્ર. ડાયરેક્ટર જનરલ, DGGI, શ્રી સુનિલ કુમાર સિંઘ, DG SNU (વેસ્ટ), DGGI અને ડૉ. એસ ઓ જુનારે, ડાયરેક્ટર, NFSUના હસ્તે કરવામાં આવ્યું હતું. 

આ લેબ ફોરેન્સિક સાયન્સ પરની અગ્રણી શૈક્ષણિક સંસ્થા વચ્ચેની એક અનોખી પહેલ છે. નેશનલ ફોરેન્સિક સાયન્સ યુનિવર્સિટી, ગૃહ મંત્રાલય, ભારત સરકાર હેઠળની રાષ્ટ્રીય મહત્વની સંસ્થા, અને GST ઇન્ટેલિજન્સ ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ, CBIC, મહેસૂલ વિભાગ, GoI હેઠળની એક સર્વોચ્ચ ગુપ્તચર અને તપાસ એજન્સી, અત્યાધુનિક ડિજિટલ ફોરેન્સિક લેબ્સ વિકસાવવા માટે, સજ્જ છે. સાયબર અને ડિજિટલ ફોરેન્સિક્સમાં DGGI ની ક્ષમતાઓને મજબૂત કરવાના હેતુથી રૂ. 16 કરોડના અંદાજિત ખર્ચે ગાંધીનગર, નવી દિલ્હી, કોલકાતા, મુંબઈ અને ચેન્નાઈ નામના પાંચ સ્થળોએ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોના સાધનો/સોલ્યુશન્સ. આ પ્રોજેક્ટ માટે NFSU અને DGGI વચ્ચે 7મી ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રોજેક્ટની મંજૂરીની તારીખથી એક વર્ષથી ઓછા સમયમાં 5માંથી પ્રથમ લેબની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. દિલ્હી અને ચેન્નાઈ ખાતે બીજી 2 લેબ માર્ચ, 2024 પહેલા શરૂ કરવામાં આવશે અને બાકીની બે લેબ મુંબઈ અને કોલકાતામાં પણ જૂન, 2024 સુધીમાં કાર્યરત કરવામાં આવશે.આ ફોરેન્સિક લેબ ટેકનોલોજીનાં અન્ય પાસાંઓની સાથે મોબાઇલ ફોરેન્સિક્સ, કમ્પ્યુટર ફોરેન્સિક ક્ષમતાઓ, પાસવર્ડ ક્રેકીંગ ક્ષમતા વગેરે માટે અત્યાધુનિક ઉપકરણોનાં ઉપયોગ મારફતે વ્યાપક એપ્લિકેશન અને વિસ્તૃત સુવિધાઓ પ્રદાન કરે છે.

તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ એજન્સીની ઝડપથી તપાસ પૂર્ણ કરવાની, અસરકારક કાર્યવાહી શરૂ કરવા અને ગંભીર કરવેરા અપરાધોમાં સંડોવાયેલા લોકો સામે દોષિત ઠેરવવાની ક્ષમતાને મજબૂત કરવાનો છે. વ્યાપક ક્ષમતા-નિર્માણ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે, ડિજિટલ પ્રદર્શનોનું સંચાલન, ડિજિટલ ઉપકરણોને જપ્ત કરવા અને શોધ અને જપ્તી દરમિયાન ડેટા પુનઃપ્રાપ્ત કરવાનાં વિવિધ પાસાંઓ પર બે દિવસનું તાલીમ સત્ર એનએફએસયુ સાથે મળીને 1.st ડિસેમ્બર, 2023 માં ડીજીજીઆઈ અધિકારીઓની બેચ. વધુમાં આવા તાલીમ કાર્યક્રમો ટૂંક સમયમાં આયોજિત કરવામાં આવી રહ્યા છે. ડીજીજીઆઈ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી મંત્રાલય મારફતે ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000ની કલમ 79એ હેઠળ 'ઇલેક્ટ્રોનિક પુરાવાના પરીક્ષક' તરીકે લોન્ચ થયા પછી નિયત સમયે તેની એનએફએસયુ ગાંધીનગર સુવિધાને માન્યતા આપવાની અને સૂચિત કરવાની પણ યોજના ધરાવે છે.

એન.એફ.એસ.યુ.ના વાઇસ ચાન્સેલર ડો.જે.એમ.વ્યાસે ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં તેમના સંબોધનમાં પ્રયોગશાળાના લોકાર્પણ અંગે ઉત્સાહ વ્યક્ત કરતાં જણાવ્યું હતું કે, આ ડિજિટલ યુગમાં જટિલ નાણાકીય ગુનાઓ સામે લડવામાં આપણી કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓની ક્ષમતાઓને મજબૂત કરવાની દિશામાં નોંધપાત્ર પગલું છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ જીએસટી ઇન્ટેલિજન્સ સાથેનું આ જોડાણ હજુ શરૂઆત છે, કારણ કે તે ડિજિટલ ફોરેન્સિક્સનાં ક્ષેત્રમાં સંશોધન, નવીનતા અને જાણકારીનાં પ્રસારનાં ઉદ્દેશ સાથે વિવિધ વર્ટિકલ સ્થાપિત કરવાની અમારી કટિબદ્ધતાનાં પ્રારંભિક તબક્કાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. તદુપરાંત, વાઇસ ચાન્સેલરે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ જોડાણ બહુમુખી પરિમાણોમાં વિસ્તૃત થવાની કલ્પના કરે છે, જેમાં સંયુક્ત સંશોધન પ્રયત્નો, તાલીમ કાર્યક્રમો અને જ્ઞાન-વહેંચણીની પહેલનો સમાવેશ થાય છે. 

મહત્તમ ઉપયોગ કરવા માટે DGGI કટિબદ્ધ છે અત્યાધુનિક ટેકનોલોજી અને સમાધાનો કે જે આ અદ્યતન ડિજિટલ ફોરેન્સિક લેબ્સ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવશે, તેની સાથે-સાથે હાલમાં ઉપલબ્ધ અન્ય વિશ્લેષણાત્મક અને ટેકનિકલ સાધનો પણ સામેલ છે, જેનો ઉદ્દેશ કરચોરીને અટકાવવા, વધારે અસરકારક તપાસ કરવાનો તથા છેતરપિંડી કરનારાઓ/અપરાધીઓ સામે ઝડપથી કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવા તથા દોષિત ઠેરવવાનો છે.

YP/JD               

(Release ID: 1994287) Visitor Counter : 161