પ્રધાનમંત્રીનાં અગ્ર સચિવ ડૉ. પી કે મિશ્રાએ આજે નવી દિલ્હીમાં કૌટિલ્ય ઇકોનોમિક કોન્ક્લેવમાં પૂર્ણ સત્ર 4ને સંબોધન કર્યું હતું.

સહભાગીઓને સંબોધન કરતા, મુખ્ય સચિવે ભારતના જી-20 રાષ્ટ્રપતિ પદની સીમાચિહ્નરૂપ ઘટનાને રેખાંકિત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તે એક વારસો છોડી જશે જે આગામી વર્ષોમાં જટિલ વૈશ્વિક પડકારોને કેવી રીતે વિશ્વ કેવી રીતે હલ કરે છે તેના પર અસર કરશે. વિશ્વ સમક્ષના જટિલ અને અભૂતપૂર્વ પડકારોની નોંધ લેતા ડો. મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, "વૈશ્વિક પડકારોના વધતા વ્યાપ અને જટિલતાની પૃષ્ઠભૂમિમાં ભારતે જી-20નું પ્રમુખપદ સંભાળ્યું હતું." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ વૈશ્વિક પડકારો વસતિનાં વંચિત વર્ગોને અપ્રમાણસર રીતે અસર કરે છે અને માનવતાની પ્રગતિ, ખાસ કરીને ઓછી આવક ધરાવતાં અને નબળાં વર્ગો માટે અટકાવવાની ધમકી આપે છે.

અગ્ર સચિવે ભારતની જી-20 વાતચીત અને પરિણામના અન્ય દસ્તાવેજો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેમાં સ્થાયી વિકાસ લક્ષ્યાંકો (એસડીજી) પર વધારે ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો, જે પૂર્ણ સત્રનો વિષય પણ હતો.  ડો. મિશ્રાએ માહિતી આપી હતી કે જી-20 2023 એક્શન પ્લાનમાં સંકલિત, એકીકૃત અને સમાવિષ્ટ જી -20 ક્રિયાઓ માટે મહત્વાકાંક્ષી 7-વર્ષીય રોડમેપની કલ્પના કરવામાં આવી છે.  એક્શન પ્લાન વિકાસશીલ દેશો માટે ધિરાણ વધારવા પર મજબૂત સર્વસંમતિ પ્રાપ્ત કરવામાં સફળતાપૂર્વક વ્યવસ્થાપિત છે.  તે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય માળખામાં સુધારણા માટે પણ કહે છે.

એક્શન પ્લાનમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સક્ષમ વાતાવરણ ઊભું કરવાની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે માત્ર સંક્રમણને પ્રોત્સાહન આપે છે અને એસડીજી હાંસલ કરવા ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (ડીપીઆઇ) અને ડેટા ફોર ડેવલપમેન્ટ (ડી4ડી)ની સંભવિતતાને અનલોક કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે તથા સામાજિક સશક્તિકરણ માટે જવાબદાર રીતે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઇ)નો ઉપયોગ કરે છે. ડો. મિશ્રાએ એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે મહિલાઓની આગેવાની હેઠળના વિકાસની ભારતીય વિભાવના દસ્તાવેજમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે અને તે જ રીતે માનવ કેન્દ્રિત જીવનશૈલીઓ માટે સસ્ટેઇનેબલ ડેવલપમેન્ટ (LIFE) અભિગમ પણ છે.

ભારતના જી-20ના નેતૃત્વ હેઠળ ડૉ. મિશ્રાએ તેના જી-20ના પ્રમુખપદ માટે 'વસુધૈવ કુટુમ્બકમ' અથવા 'વન અર્થ, વન ફેમિલી, વન ફ્યુચર'ની પસંદ કરેલી થીમ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે, તે સાતત્યપૂર્ણ વિકાસ લક્ષ્યાંકો માટે 2030ના એજન્ડાની નૈતિકતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને ગ્રહનું રક્ષણ કરવા અને તેને આપણી ભાવિ પેઢીઓ માટે સુરક્ષિત કરવાના સામૂહિક સંકલ્પને દર્શાવે છે.

ડો.મિશ્રાએ તાજેતરના વૈશ્વિક વિકાસ માટે પ્રધાનમંત્રીની વૈશ્વિક પ્રોફાઇલ અને છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દેશની સિદ્ધિઓને શ્રેય આપ્યો હતો. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, ભારતનાં રાષ્ટ્રપતિ પદ દરમિયાન બે નવા કાર્યકારી જૂથોની રચના કરવામાં આવી હતી, જેમાં મહિલા સશક્તિકરણ પર કાર્યકારી જૂથ અને આપત્તિ જોખમ ઘટાડા પર કાર્યકારી જૂથ સામેલ છે.

મુખ્ય સચિવે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારતે કેવી રીતે વિકાસશીલ દેશોના અવાજ અને પ્રતિનિધિત્વને વધારવા માટે તેના જી-૨૦ પ્રેસિડેન્સીનો ઉપયોગ કર્યો. "ભારતીય રાષ્ટ્રપતિ પદ હેઠળની જી-20માં એક ઐતિહાસિક પહેલમાં જી-20ના કાયમી સભ્ય તરીકે આફ્રિકન યુનિયનનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. આમ કરીને, અમે એક સમગ્ર ખંડને અવાજ આપ્યો છે જે લાંબા સમયથી તેના કારણે છે, "તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું. ભારતના જી-20ના પ્રમુખપદ દરમિયાન મુખ્ય મુદ્દાઓ પર ગ્લોબલ સાઉથે દર્શાવેલી એકતાનો ઉલ્લેખ કરીને ડો. મિશ્રાએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, જી-20 જૂથને વધુ મજબૂત, સ્થિતિસ્થાપક અને અસરકારક બનાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં ભારતની જી-20 પ્રેસિડેન્સી હેઠળ કાયમી સર્વસંમતિ સધાઈ છે.

ક્રોસ-કટિંગ સોલ્યુશન્સ પ્રદાન કરવામાં ભારતના અનુભવ પર પ્રકાશ પાડતા અગ્ર સચિવે ગરીબી નિવારણ, સ્વચ્છ રાંધણ ઇંધણની સુલભતા, વીજળીની સુલભતા, નાણાકીય સર્વસમાવેશકતા, સ્વચ્છતા વગેરે સહિત વિવિધ સ્થાયી વિકાસલક્ષી લક્ષ્યાંકોમાં અનેક વિકાસલક્ષી પહેલો પર ભાર મૂક્યો હતો. અગ્ર સચિવે આયુષ્માન ભારત યોજના પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જે સ્વાસ્થ્ય વીમા કવચ પ્રદાન કરે છે, જેથી લાખો લોકો, ખાસ કરીને ગરીબો માટે આપત્તિજનક સ્વાસ્થ્ય ખર્ચમાં ઘટાડો થાય. તેમણે ભારતનાં ડિજિટલ સરકારી માળખાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેણે શાસન, કાર્યદક્ષ ડિલિવરી અને સર્વસમાવેશક વિકાસમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. તેમણે મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓ અને મહત્વાકાંક્ષી બ્લોક્સ કાર્યક્રમનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેથી એ સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે કોઈ પણ વ્યક્તિ પાછળ ન રહી જાય.

ડો. મિશ્રાએ અંતમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારતના રાષ્ટ્રપતિ પદે આજ અને આવતીકાલના કેટલાક મહત્વના પડકારો તરફ વિશ્વનું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મદદ કરી છે. જી-૨૦ નવી દિલ્હી લીડર્સ ડેક્લેરેશન એ વાતનો પુરાવો છે કે યોગ્ય ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વિશ્વ વિશ્વના સૌથી મહત્ત્વના પડકારોને પહોંચી વળવા માટે અત્યંત ખંડિત સમયે પણ એકસાથે આવી શકે છે.

CB/GP/JD

(Release ID: 1969543) Visitor Counter : 81