નવી દિલ્હી ખાતે 9-10 સપ્ટેમ્બર, 2023 દરમિયાન આયોજિત જી20 લીડર્સ સમિટના પ્રસંગે કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયે 9 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ નવી દિલ્હીના PUSA સ્થિત આઇએઆરઆઈ કેમ્પસમાં જી20ના પ્રથમ જીવનસાથીઓની વિશેષ મુલાકાતનું આયોજન કર્યું છે. આ મુલાકાતમાં બાજરી સહિત કૃષિ ક્ષેત્રે ભારત દ્વારા લેવામાં આવેલી પ્રગતિથી પ્રથમ જીવનસાથીઓને પરિચિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

1. આ મુલાકાતમાં બાજરીનાં ક્ષેત્રોની મુલાકાત અને એગ્રી-સ્ટાર્ટ-અપ્સ ઇકોસિસ્ટમની તાકાત દર્શાવતું પ્રદર્શન સામેલ છે, જેમાં જમીની સ્તરનાં પડકારોનું સમાધાન કરવા ટેકનોલોજીને સંકલિત કરીને તેમનાં વિશિષ્ટ અને નવીન ઉપાયો પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે અને એ રીતે કૃષિ પદ્ધતિઓનું ડિજિટાઇઝેશન થશે. આ ઉપરાંત દેશભરની વિવિધ જનજાતિઓ સાથે સંબંધિત ફાર્મર પ્રોડ્યુસર ઓર્ગેનાઇઝેશન્સ (એફપીઓ)ના સભ્યો બાજરીથી તૈયાર કરવામાં આવેલા અને સમગ્ર દેશમાં વેચાતા ખાદ્ય ઉત્પાદનોનું પ્રદર્શન કરશે.

2. આ પ્રદર્શનમાં ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રિકલ્ચરલ રિસર્ચ (આઇસીએઆર) દ્વારા પ્રસ્તુત ભારતની સિદ્ધિઓ ઇન રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (આરએન્ડડી) પર પ્રકાશ પાડતા સ્ટોલ્સ પણ સામેલ કરવામાં આવશે, જેમાં ચોક્કસાઇપૂર્વકની કૃષિ, કૃષિ ટેકનોલોજી અને મિકેનાઇઝેશનમાં પ્રગતિનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું છે, જે આ ક્ષેત્રને આગળ ધપાવી રહ્યું છે.

3. આ એક્ઝિબિશનમાં ત્રણ જાણીતા સેલિબ્રિટી શેફ શેફ કૃણાલ કપૂર, શેફ અજય ચોપરા અને શેફ અનાહિતા ધોન્ડી દ્વારા લાઇવ કુકિંગ પ્રદર્શનનો સમાવેશ કરવામાં આવશે. આ શેફમાં સામેલ થવાથી આઇટીસી ગ્રૂપના બે રાંધણ નિષ્ણાતો શેફ કુશા માથુર અને શેફ નિકિતા મહેરા જોડાશે. 'લાઇવ કુકિંગ એરિયા'માં પાંચેય શેફ બાજરી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને 'ફુલ કોર્સ મીલ' તૈયાર કરશે.

4. પ્રદર્શનની અંદર, એક સમર્પિત રાંધણ વિભાગ તમામ જી -20 સભ્ય દેશોની બાજરી-આધારિત વાનગીઓ પ્રદર્શિત કરશે, જે આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેનારા દરેક રાષ્ટ્રને શ્રદ્ધાંજલિ આપશે.

5. આ પ્રદર્શનના ભાગરૂપે એક કૃષિ સ્ટ્રીટ પ્રદર્શિત કરવામાં આવી રહી છે, જેમાં સીડિંગથી લઈને ફીડિંગ સુધીની કૃષિ મૂલ્ય શ્રુંખલાને પ્રદર્શિત કરવામાં આવી છે, જે આધુનિક ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિ સાથે પ્રાચીન કૃષિ પદ્ધતિઓનો સમન્વય કરે છે. એગ્રિકલ્ચર સ્ટ્રીટ એ ભારતના કૃષિ વારસા અને તેના ગતિશીલ વર્તમાનના હાર્દમાંથી પસાર થતી એક સમૃદ્ધ યાત્રા છે.

6. આ પ્રદર્શનના ભાગરૂપે મંત્રાલય નિષ્ણાતો, વૈજ્ઞાનિકો અને ખેડૂતોને એક જ મંચ પર લાવીને ખેતરથી લઈને પ્લેટ સુધી વિવિધ કૃષિ પદ્ધતિઓનું પ્રદર્શન કરશે, જેમાં કૃષિના ભવિષ્યને આકાર આપવામાં પરંપરાગત જ્ઞાન અને આધુનિક ઉપાયોની એકબીજા સાથેની સંલગ્નતા પર પ્રકાશ પાડવામાં આવશે. આ ગલીમાં 9 ઇન્ટરેક્ટિવ સ્ટોલ્સ હશે, જેમાં ગામઠી સુશોભન કરવામાં આવશે, જે જી20ના વડાઓના જીવનસાથીઓને આ નિમજ્જન અનુભવ મારફતે બાજરી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા અને અન્ય પાકોમાં સમૃદ્ધ આનુવંશિક વિવિધતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને કૃષિના વિવિધ તબક્કાઓનું અન્વેષણ કરવા માટે માર્ગદર્શન આપશે, જે ખાદ્ય અને પોષક સુરક્ષા માટે ભારતની પહેલો પર પ્રકાશ પાડશે.

7. કૃષિ સ્ટ્રીટમાં પ્રાથમિક આકર્ષણ પ્રખ્યાત આદિવાસી ખ્યાતિપ્રાપ્ત લહરી બાઈ દ્વારા બીજ સંરક્ષણ માટે મધ્યપ્રદેશના ડિંડોરીથી હાથ ધરવામાં આવેલી કામગીરીનું પ્રદર્શન કરવામાં આવશે. આ સ્ટોલ સ્થાનિક બીજ બેંક ચલાવવાના તેમના પ્રયત્નોને પ્રકાશિત કરશે, જ્યાં તેણી બાજરીના બીજની લગભગ 50 જાતો સહિત 150 થી વધુ સ્વદેશી બીજ જાતોનું સંરક્ષણ કરી રહી છે, જે તેને યોગ્ય રીતે 'મિલેટ ક્વીન ઓફ ઇન્ડિયા' નું વિશેષણ પ્રાપ્ત કરે છે.

8. બે ઉત્કૃષ્ટ બાજરી આધારિત રંગોળીઓ સ્વદેશી કૃષિ હસ્તકળાઓ, પ્રાચીન અનાજ અને રચનાત્મક અભિરુચિનો ઉપયોગ કરીને તૈયાર કરવામાં આવશે, જે ભારતના કૃષિ વારસા અને જીવનનિર્વાહ માટેની પ્રતિબદ્ધતાને દર્શાવે છે. પ્રથમ રંગોળીમાં "હાર્વેસ્ટની હાર્મની"ની થીમ અંકિત કરવામાં આવી છે, જેમાં ભારતની ઊંડી મૂળિયાં ધરાવતી કૃષિ પરંપરાઓનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું છે. રંગોળીનો બીજો ભાગ ભારતની સાંસ્કૃતિક ફિલસૂફી - "વિશ્વ એક પરિવાર છે" ના હાર્દનો પડઘો પાડે છે, જે વૈશ્વિક એકતા પર ભાર મૂકે છે. આ રંગોલીઓ એવા વિશ્વને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આપણી સહિયારી જવાબદારીના રંગીન પ્રતીકો તરીકે સેવા આપશે જ્યાં જીવનનિર્વાહ કોઈ સીમાઓ જાણતું નથી.

9. આ કાર્યક્રમનાં સમાપન પછી આભાર વ્યક્ત કરવાનાં પ્રતીક સ્વરૂપે પતિ-પત્નીને કિંમતી ભારતીય હાથવણાટનાં કાપડ અને હસ્તકળાની કળાકૃતિઓ ધરાવતું એક વિચારપૂર્વક તૈયાર કરાયેલું હમ્પર ભેટમાં આપવામાં આવશે. આપણા દેશનો દરેક ખૂણો સંસ્કૃતિમાં પથરાયેલો છે જે સતત વિકસિત થઈ રહ્યો છે. અવરોધમાં કલાના દરેક ભાગને પુનર્જીવન અને સ્થિતિસ્થાપકતાની વાર્તા કહેતા કાળજીપૂર્વક પસંદ કરવામાં આવ્યા છે.

10. પ્રદર્શનના અનુભવનું એક મહત્વપૂર્ણ તત્વ એ હશે કે દેશના વિવિધ ભાગોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ખેડૂતો, પ્રોસેસર્સ, ઉદ્યોગસાહસિકો વગેરે જેવી બાજરીની વેલ્યુ ચેઇનની મહિલા નેતાઓ સાથે વાતચીત કરવામાં આવશે. રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, મધ્ય પ્રદેશ, તમિલનાડુ, ઉત્તરાખંડ, ઓડિશા, છત્તીસગઢ, બિહાર અને આસામ જેવા 10 બાજરી ઉત્પાદક રાજ્યોમાંથી મહિલા ખેડૂતોને આમંત્રિત કરવામાં આવી છે, જેઓ તેમના રાજ્યોમાં બાજરીનાં મજબૂત મિશન અને બાજરી પ્રોજેક્ટ્સને કારણે દેશમાં બાજરીનાં ઉત્પાદનમાં ક્રાંતિ લાવવાની ચળવળનું નેતૃત્વ કરી રહ્યાં છે. ઉલ્લેખિત રાજ્યોએ બાજરીની ખેતી, પ્રોસેસિંગ, માર્કેટિંગ અને સમગ્ર રાજ્યોમાં બાજરીના વપરાશને વેગ આપવા માટે વિસ્તૃત યોજના ઘડી કાઢી છે.

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com

(Release ID: 1955565) Visitor Counter : 118