డ్యామ్‌ల భద్రత, వాటి నిర్వహణ, నిర్వహణతో సహా, ప్రధానంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, కేంద్ర/రాష్ట్ర ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు అయిన డ్యామ్ యజమానులపైనే బాధ్యత ఉంటుంది. డ్యామ్ భద్రత పరిస్థితులు, నిర్వహణ, మరమ్మతులు, పునరుద్ధరణలు, డ్యామ్‌ల నిర్వహణకు అయ్యే ఖర్చుల వివరాలు సంబంధిత డ్యామ్ యజమానుల వద్ద అందుబాటులో ఉన్నాయి. డ్యామ్ యజమానులు సాధారణంగా తమ డ్యామ్‌ల సేఫ్టీ ఆడిట్ (వార్షిక రుతుపవనాల ముందు మరియు రుతుపవనాల తర్వాత తనిఖీ ద్వారా) నిర్వహిస్తారు. కొన్ని రాష్ట్రాలు తమ ఆనకట్టల సమగ్ర ఆడిట్ కోసం డ్యామ్ సేఫ్టీ రివ్యూ ప్యానెల్‌ను కూడా ఏర్పాటు చేశాయి.

నిర్ణీత డ్యామ్‌ల సరైన నిఘా, తనిఖీ, ఆపరేషన్,  నిర్వహణ కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం డ్యామ్ సేఫ్టీ యాక్ట్ (డిఎస్ఏ) 2021ని అమలులోకి తెచ్చింది. ఈ చట్టం 14.12.2021న కేంద్ర ప్రభుత్వం  నోటిఫై చేసింది. 30.12.2021 నుండి అమలులోకి వచ్చింది. డ్యామ్ వైఫల్యం సంబంధిత విపత్తులను నిరోధించడం కోసం ఈ చట్టం ఉద్దేశించారు. వాటి సురక్షిత పనితీరును నిర్ధారించడానికి సంస్థాగత యంత్రాంగాన్ని అందిస్తుంది.

కేంద్ర, రాష్ట్ర స్థాయిలో డ్యామ్ భద్రత కోసం సాధికార సంస్థాగత ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ఏర్పాటు చేయడానికి చట్టంలో నిబంధన ఉంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం డ్యామ్ భద్రతపై జాతీయ కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది, ఇది డ్యామ్ వైఫల్యం సంబంధిత విపత్తులను నివారించడానికి, డ్యామ్ భద్రతా ప్రమాణాలను నిర్వహించడానికి, డ్యామ్ భద్రతా విధానాలను రూపొందించడానికి అవసరమైన నిబంధనలను సిఫార్సు చేయడానికి విధులను నిర్వహిస్తుంది. ఇంకా, కేంద్ర ప్రభుత్వం జాతీయ డ్యామ్ సేఫ్టీ అథారిటీని దేశవ్యాప్తంగా ఆనకట్ట భద్రతా విధానాలు, ప్రమాణాల అమలును నిర్ధారించడానికి ఒక నియంత్రణ సంస్థగా ఏర్పాటు చేసింది.

దేశంలో ప్రస్తుతం ఉన్న ఎంపిక చేసిన ఆనకట్టల భద్రత,  కార్యాచరణ పనితీరును మెరుగుపరచడానికి, కేంద్ర ప్రభుత్వం బయటి నిధులతో ఆనకట్ట పునరుద్ధరణ  మెరుగుదల ప్రాజెక్ట్ (డ్రిప్)ని అమలు చేస్తోంది. ఏప్రిల్ 2012 నుండి మార్చి 2021 వరకు అమలు చేసిన రూ. 2,567 కోట్ల ప్రపంచ బ్యాంక్ నిధులతో డ్రిప్ దశ-I పథకం కింద, 7 రాష్ట్రాల్లో ఉన్న 223 డ్యామ్‌లను సమగ్రంగా ఆడిట్ చేసి, . డ్రిప్ ఫేజ్-I పథకం పూర్తయిన తర్వాత, కేంద్ర ప్రభుత్వం 19 రాష్ట్రాల్లో ఉన్న 736 డ్యామ్‌ల పునరుద్ధరణ, భద్రత మెరుగుదల కోసం డ్రిప్ ఫేజ్-II, III పథకాన్ని చేపట్టింది. దీని బడ్జెట్ వ్యయం రూ. 10,211 కోట్లు. పథకం 10 సంవత్సరాల వ్యవధి, రెండు దశల్లో అమలు చేయబడుతుంది, 

 ఈ సమాచారాన్ని జలశక్తి శాఖ సహాయ మంత్రి శ్రీ బిశ్వేశ్వర్ తుడు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు.

 

అనుబంధం: 

 

క్రమ సంఖ్య	రాష్ట్రం/ఏజెన్సీ	డ్యామ్ ల సంఖ్య	అంచనా వ్యయం (రూ. కోట్లలో)
1.	Andhra Pradesh	31	667
2.	Chhattisgarh	5	133
3.	Goa	2	58
4.	Gujarat	6	400
5.	Jharkhand	35	238
6.	Karnataka	41	612
7.	Kerala	28	316
8.	Madhya Pradesh	27	186
9.	Maharashtra	167	940
10.	Manipur	2	311
11.	Meghalaya	6	441
12.	Odisha	36	804
13.	Punjab	12	442
14.	Rajasthan	189	965
15.	Tamil Nadu	59	1064
16.	Telangana	29	545
17.	Uttar Pradesh	39	787
18.	Uttarakhand	6	274
19.	West Bengal	9	84
20.	Bhakra Beas Management Board (BBMB)	2	230
21.	Central Water Commission (CWC)	---	570
22.	Damodar Valley Corporation (DVC)	5	144
మొత్తం		736	10,211

********

(Release ID: 1944622) Visitor Counter : 92