దేశంలోని వర్షపాతం నమూనాలో మార్పులు గమనించబడ్డాయి. భారత వాతావరణ శాఖ (ఐఎండి) ఇటీవలి 30 సంవత్సరాల (1989- 2018) నైరుతి రుతుపవనాల కాలంలో  పరిశీలనాత్మక డేటా ఆధారంగా రాష్ట్ర మరియు జిల్లా స్థాయిలలో 29 రాష్ట్రాలు & కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో గమనించిన రుతుపవనాల వర్షపాతం మరియు మార్పుల విశ్లేషణను నిర్వహించింది. జూన్ నుండి సెప్టెంబర్ వరకు (జెజెఏఎస్) మరియు 30 మార్చి 2020న నివేదికను విడుదల చేసింది. ప్రతి రాష్ట్రం మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో గమనించిన వర్షపాతం వైవిధ్యం మరియు దాని ట్రెండ్‌పై నివేదికలు ఐఎండి వెబ్‌సైట్ (https://mausam.imd.gov.in/)తో పాటు ఐఎండి పూణే వెబ్‌సైట్‌లో అందుబాటులో ఉన్నాయి.
 

http://www.imdpune.gov.in/hydrology/rainfall%20variability%20page/rainfall%20trend.html

నివేదిక యొక్క ముఖ్యాంశాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి:
 

• ఉత్తర ప్రదేశ్, బీహార్, పశ్చిమ బెంగాల్, మేఘాలయ మరియు నాగాలాండ్ వంటి ఐదు రాష్ట్రాలు ఇటీవలి 30 సంవత్సరాల కాలంలో (1989-2018) నైరుతి రుతుపవనాల వర్షపాతంలో గణనీయమైన తగ్గుదల ధోరణులను చూపించాయి.
• అరుణాచల్ ప్రదేశ్ మరియు హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రాలతో పాటు ఈ ఐదు రాష్ట్రాలలో వార్షిక వర్షపాతం కూడా గణనీయంగా తగ్గుతున్న ధోరణులను చూపుతుంది.
• ఇతర రాష్ట్రాలు ఇదే కాలంలో నైరుతి రుతుపవనాల వర్షపాతంలో గణనీయమైన మార్పులను చూపించలేదు.
• జిల్లాల వారీ వర్షపాతాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే దేశంలో అనేక జిల్లాలు ఉన్నాయి. ఇవి ఇటీవలి 30 సంవత్సరాల కాలంలో (1989-2018) నైరుతి రుతుపవనాలు మరియు వార్షిక వర్షపాతంలో గణనీయమైన మార్పులను చూపుతాయి. భారీ వర్షపాతం రోజుల ఫ్రీక్వెన్సీకి సంబంధించి సౌరాష్ట్ర & కచ్, రాజస్థాన్‌లోని ఆగ్నేయ ప్రాంతాలు, తమిళనాడులోని ఉత్తర ప్రాంతాలు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని ఉత్తర ప్రాంతాలు మరియు నైరుతి ఒడిశాలోని పరిసర ప్రాంతాలు, ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని అనేక ప్రాంతాలు, సౌత్‌వెస్ట్‌ మధ్యప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్, మణిపూర్ & మిజోరాం, కొంకణ్ & గోవా మరియు ఉత్తరాఖండ్ భాగంలో గణనీయమైన పెరుగుతున్న ధోరణి గమనించబడింది.

గ్లోబ్ వార్మింగ్  వాతావరణ మార్పులతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ప్రపంచంలోని అనేక ఇతర ప్రాంతాలలో గమనించిన విపరీత సంఘటనల పెరుగుదలకు అనుగుణంగా దేశంలో ఇటీవలి సంవత్సరాలలో చాలా భారీ వర్షపాతంతో సహా తీవ్రమైన వాతావరణాలలో తాత్కాలిక మరియు ప్రాదేశిక వైవిధ్యం గమనించబడింది. ఇటీవలి ఐపిసిసి వాతావరణ మార్పు నివేదిక ఈ పోకడలు భవిష్యత్తులోనూ కొనసాగుతాయని మరియు వీటిని నిరోధించలేమని సూచించింది. అయితే, అటువంటి సంఘటనల గురించి ముందస్తుగా హెచ్చరించడానికి ఐఎండి విపత్తు నిర్వహణ కార్యకలాపాలు మరియు సెక్టోరియల్ అప్లికేషన్‌లకు మద్దతుగా తీవ్రమైన వాతావరణానికి సంబంధించిన సూచన మరియు హెచ్చరికలను జారీ చేస్తుంది. ఈ ప్రయోజనం కోసం ఐఎండి అతుకులు లేని అంచనా వ్యూహాన్ని అనుసరిస్తుంది. జారీ చేయబడిన దీర్ఘ-శ్రేణి భవిష్య సూచనలు (మొత్తం సీజన్ కోసం) నాలుగు వారాల చెల్లుబాటు వ్యవధితో ప్రతి గురువారం జారీ చేయబడిన పొడిగించిన శ్రేణి సూచనతో అనుసరించబడుతున్నాయి. పొడిగించిన శ్రేణి సూచనను అనుసరించడానికి ఐఎండి జాతీయ వాతావరణ సూచన కేంద్రం (ఎన్‌డబ్ల్యూఎఫ్‌సి) న్యూ ఢిల్లీ ద్వారా 36 వాతావరణ ఉప-విభాగాల స్థాయిలలో ప్రతిరోజూ నాలుగు సార్లు చిన్న నుండి మధ్యస్థ శ్రేణి సూచన మరియు హెచ్చరికలను జారీ చేస్తుంది. జిల్లా మరియు స్టేషన్ స్థాయిలో చిన్న నుండి మధ్యస్థ శ్రేణి సూచన మరియు హెచ్చరికలు రాష్ట్ర స్థాయి వాతావరణ కేంద్రాలు (ఎంసిలు)/ప్రాంతీయ వాతావరణ కేంద్రాలు (ఆర్‌ఎంసిలు) ద్వారా వచ్చే ఐదు రోజుల చెల్లుబాటుతో జారీ చేయబడతాయి మరియు రోజుకు రెండుసార్లు నవీకరించబడతాయి. అన్ని జిల్లాలు మరియు 1085 నగరాలు మరియు పట్టణాలకు మూడు గంటల వరకు (ఇప్పుడు కాస్ట్) తీవ్ర వాతావరణాన్ని అతి తక్కువ శ్రేణి సూచనతో చిన్న నుండి మధ్యస్థ శ్రేణి సూచన అనుసరించింది. ఈ నౌకాస్ట్‌లు ప్రతి మూడు గంటలకు అప్‌డేట్ చేయబడతాయి.

  ఐఎండి ఇటీవలి కాలంలో ఇంపాక్ట్ బేస్డ్ ఫోర్‌కాస్ట్ (ఐబిఎఫ్‌)ని అమలు చేసింది. ఇది వాతావరణం ఎలా ఉంటుందో కాకుండా వాతావరణం ఏమి చేస్తుంది అనే వివరాలను అందిస్తుంది. ఇది తీవ్రమైన వాతావరణ అంశాల నుండి ప్రభావాల వివరాలను మరియు తీవ్రమైన వాతావరణానికి గురైనప్పుడు చేయవలసినవి మరియు చేయకూడని వాటి గురించి సాధారణ ప్రజలకు మార్గదర్శకాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ మార్గదర్శకాలు నేషనల్ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అథారిటీ (ఎన్‌డిఎంఏ) సహకారంతో ఖరారు చేయబడ్డాయి. తుఫాను, వేడి తరంగాలు, ఉరుములు మరియు భారీ వర్షపాతం వంటి అంశాల్లో ఇప్పటికే విజయవంతంగా అమలు చేయబడ్డాయి.హెచ్చరికను జారీ చేస్తున్నప్పుడు ఊహించిన తీవ్రమైన వాతావరణం యొక్క ప్రభావాన్ని బయటకు తీసుకురావడానికి మరియు రాబోయే విపత్తు వాతావరణ సంఘటనకు సంబంధించి తీసుకోవలసిన చర్య గురించి విపత్తు నిర్వహణకు సూచించడానికి తగిన రంగు కోడ్ ఉపయోగించబడుతుంది. ఆకుపచ్చ రంగు సురక్షితం  కాబట్టి ఎటువంటి చర్య అవసరం లేదు. పసుపు రంగు అప్రమత్తంగా ఉండటానికి మరియు నవీకరించబడిన సమాచారాన్ని పొందేందుకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. నారింజ రంగు అప్రమత్తంగా ఉండాలి మరియు చర్య తీసుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉండండి. ఎరుపు రంగు చర్య తీసుకోవడానికి ఇచ్చే సంకేతం.

సూచనలు మరియు హెచ్చరికలు విపత్తు నిర్వాహకులతో సహా వినియోగదారులకు క్రమం తప్పకుండా ఇ-మెయిల్ ద్వారా పంపిణీ చేయబడతాయి. దీనితో పాటు, విపత్తు నిర్వాహకులు మరియు ఐఎండి అధికారులతో సహా వాట్సప్‌ గ్రూప్‌లు సృష్టించబడతాయి మరియు ఈ సదుపాయం ద్వారా సూచన & హెచ్చరికలు కూడా ప్రచారం చేయబడతాయి. సూచన & హెచ్చరికలు సంబంధిత అందరి సూచన కోసం సోషల్ మీడియా & వెబ్‌సైట్‌లో అప్‌లోడ్ చేయబడ్డాయి. తీవ్రమైన వాతావరణాలకు సంబంధించిన నౌకాస్ట్‌లు నమోదిత వినియోగదారులకు ఎస్‌ఎంఎస్‌ ద్వారా కూడా ప్రసారం చేయబడతాయి.

దీనితో పాటు పరిస్థితి ఏర్పడినప్పుడు ఐఎండి ద్వారా ప్రెస్ విడుదలలు జారీ చేయబడతాయి మరియు పైన పేర్కొన్న అన్ని ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల ద్వారా కూడా అదే విధంగా ప్రచారం చేయబడతాయి.

ఐఎండి తాజా సాధనాలు మరియు సాంకేతికతల ఆధారంగా వాతావరణ సూచన మరియు హెచ్చరిక సేవల వ్యాప్తిలో మెరుగుదల కోసం ఇటీవలి సంవత్సరాలలో వివిధ కార్యక్రమాలు చేపట్టింది. 2020లో ఐఎండి తన ఏడు సేవలను (ప్రస్తుత వాతావరణం, నౌకాస్ట్, నగర సూచన, వర్షపాత సమాచారం, పర్యాటక సూచన, హెచ్చరికలు మరియు తుఫాను) ప్రజల కోసం ‘ఉమాంగ్’ మొబైల్ యాప్‌తో ప్రారంభించింది. అంతేకాకుండా 2020లో ఐఎండి వాతావరణ సూచన కోసం 'మౌసం' అనే మొబైల్ యాప్‌ను, ఆగ్రోమెట్ సలహా వ్యాప్తి కోసం 'మేఘదూత్' మరియు మెరుపు హెచ్చరిక కోసం 'దామిని'ని అభివృద్ధి చేసింది.

కేంద్ర భూ శాస్త్రాల శాఖ మంత్రి శ్రీ కిరణ్ రిజిజు ఈరోజు లోక్‌సభలో లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఈ సమాచారాన్ని అందించారు.


 

******

(Release ID: 1943119) Visitor Counter : 97