पर्यावरण, वन एवं जलवायु परिवर्तन मंत्रालय
सर्व भागधारकांना सहभागी करून 131 शहरांमध्ये हवेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रम
Posted On:
23 MAR 2023 4:11PM by PIB Mumbai
नवी दिल्ली, 23 मार्च 2023
पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालयाने सर्व भागधारकांना सहभागी करून 24 राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशातील 131 शहरांमध्ये हवेची गुणवत्ता सुधारण्याच्या उद्देशाने जानेवारी, 2019 मध्ये राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रम सुरू केला . 2025-26 पर्यंत हवेतील तरंगते कण - पर्टिक्युलेट मॅटर 10 (PM 10) साठी 40% पर्यंत कपात किंवा राष्ट्रीय वातावरणीय वायु गुणवत्ता मानके साध्य करण्याची या कार्यक्रमाची कल्पना आहे.
राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रम अंतर्गत हवेच्या गुणवत्तेत एकंदरीत घट साध्य करण्यासाठी PM10 पातळी 40% पर्यंत कमी करण्यासाठी 82 शहरांना PM10 पातळी 3-15% कमी करण्याचे वार्षिक लक्ष्य प्रदान करण्यात आले आहे आणि १५ व्या वित्त आयोगाच्या हवा गुणवत्ता अनुदान अंतर्गत 49 शहरांना वार्षिक सरासरी पार्टिक्युलेट मॅटर 10 (PM10) मध्ये 15% घट करण्याचे वार्षिक लक्ष्य चांगल्या हवेच्या गुणवत्तेच्या दिवसांमध्ये सुधारणा (वायू गुणवत्ता निर्देशांक 200 पेक्षा कमी) करण्यासाठी देण्यात आले आहे. आर्थिक वर्ष 2021-22 साठी शहरांनी वार्षिक उद्दिष्टानुसार साध्य केलेल्या कामगिरीचा तपशील 82 शहरांसाठी परिशिष्ट-I मध्ये आणि 49 शहरांसाठी परिशिष्ट-II मध्ये देण्यात आला आहे.
2021-22 मध्ये मुंबईची PM10 पातळी 102 µg/m3 आहे आणि 2017-18 च्या आधारभूत वर्षानुसार 34% ची सुधारणा दर्शवते. देशातील वायू प्रदूषण नियंत्रित करण्यासाठी केंद्र सरकारने उचललेल्या पावलांचा तपशील परिशिष्ट-III मध्ये आहे.
Details of air quality improvement targets and achievement of 82 cities under NCAP
Sl. No.
|
State
|
City/ Town
|
Annual Average PM10 Concentration (µg/m3)
FY 2019-20
|
Target and Actual reduction of PM10Concentration (µg/m3) FY 2021-22
|
Performance Factor (P)
|
Unit Reduction
|
Value Achieved
|
Actual
|
Target
|
Actual
|
1
|
Andhra Pradesh
|
Chitoor
|
52
|
4
|
2
|
48
|
200
|
2
|
Nellore
|
67
|
12
|
3
|
55
|
400
|
3
|
Ongole
|
60
|
7
|
3
|
53
|
233
|
4
|
Guntur
|
57
|
-1
|
3
|
58
|
0
|
5
|
Eluru
|
64
|
-1
|
3
|
65
|
0
|
6
|
Rajahmundry
|
59
|
-7
|
3
|
66
|
0
|
7
|
Srikakulam
|
65
|
-7
|
3
|
72
|
0
|
8
|
Vizianagaram
|
67
|
-4
|
3
|
71
|
0
|
9
|
Anantapur
|
60
|
11
|
3
|
49
|
367
|
10
|
Kurnool
|
56
|
-4
|
2
|
60
|
0
|
11
|
Kadapa
|
47
|
-7
|
2
|
54
|
0
|
12
|
Assam
|
Guwahati
|
106
|
10
|
6
|
96
|
167
|
13
|
Nagaon*
|
84
|
-13
|
5
|
97
|
0
|
14
|
Nalbari
|
75
|
-21
|
4
|
96
|
0
|
15
|
Sibsagar
|
55
|
10
|
0
|
45
|
100
|
16
|
Silchar*
|
44
|
-2
|
2
|
46
|
0
|
17
|
Bihar
|
Gaya
|
79
|
-14
|
4
|
93
|
0
|
18
|
Muzaffarpur*
|
124
|
-23
|
7
|
147
|
0
|
19
|
Chandigarh
|
Chandigarh
|
88
|
-4
|
5
|
92
|
0
|
20
|
Chhattisgarh
|
Korba*
|
47
|
-13
|
2
|
60
|
0
|
21
|
Delhi
|
Delhi
|
178
|
-6
|
14
|
184
|
0
|
22
|
Himachal Pradesh
|
Baddi
|
133
|
4
|
9
|
129
|
44
|
23
|
Kala Amb*
|
50
|
-58
|
0
|
108
|
0
|
24
|
Nalagarh*
|
103
|
29
|
7
|
74
|
414
|
25
|
Parwanoo
|
59
|
25
|
0
|
34
|
100
|
26
|
Damtal
|
50
|
-13
|
0
|
63
|
0
|
27
|
Paonta Sahib
|
78
|
-9
|
4
|
87
|
0
|
28
|
Sunder Nagar
|
68
|
22
|
3
|
46
|
733
|
29
|
Jammu & Kashmir
|
Jammu
|
146
|
-6
|
10
|
152
|
0
|
30
|
Srinagar
|
122
|
22
|
8
|
100
|
275
|
31
|
Karnataka
|
Devanagere
|
63
|
10
|
3
|
53
|
333
|
32
|
Gulburga
|
82
|
4
|
4
|
78
|
100
|
33
|
Hubli-Dharwad
|
76
|
11
|
4
|
65
|
275
|
34
|
Madhya Pradesh
|
Dewas
|
89
|
10
|
5
|
79
|
200
|
35
|
Sagar
|
72
|
0
|
4
|
72
|
0
|
36
|
Ujjain
|
88
|
-22
|
5
|
110
|
0
|
37
|
Maharashtra
|
Jalna
|
95
|
2
|
5
|
93
|
40
|
38
|
Chandrapur
|
90
|
-13
|
5
|
103
|
0
|
39
|
Amravati
|
88
|
22
|
5
|
66
|
440
|
40
|
Akola
|
67
|
4
|
3
|
63
|
133
|
41
|
Kolhapur
|
90
|
12
|
5
|
78
|
240
|
42
|
Latur
|
82
|
25
|
4
|
57
|
625
|
43
|
Sangli
|
67
|
10
|
3
|
57
|
335
|
44
|
Solapur
|
86
|
31
|
5
|
55
|
620
|
45
|
Jalgaon
|
56
|
-3
|
3
|
59
|
0
|
46
|
Meghalaya
|
Byrnihat
|
98
|
-85
|
6
|
183
|
0
|
47
|
Nagaland
|
Dimapur
|
83
|
5
|
4
|
78
|
125
|
48
|
Kohima
|
80
|
13
|
4
|
67
|
325
|
49
|
Orissa
|
Angul
|
95
|
-1
|
5
|
96
|
0
|
50
|
Talcher
|
107
|
30
|
6
|
77
|
500
|
51
|
Cuttack
|
102
|
14
|
6
|
88
|
233
|
52
|
Bhubaneswar
|
98
|
7
|
6
|
91
|
117
|
53
|
Rourkela
|
110
|
3
|
7
|
107
|
43
|
54
|
Kalinga Nagar
|
104
|
-9
|
6
|
113
|
0
|
55
|
Balasore
|
86
|
12
|
5
|
74
|
240
|
56
|
Punjab
|
Gobindgarh
|
127
|
12
|
8
|
115
|
150
|
57
|
Patiala
|
98
|
-5
|
6
|
103
|
0
|
58
|
Dera Bassi
|
99
|
2
|
6
|
97
|
33
|
59
|
Naya Nangal
|
99
|
34
|
6
|
65
|
567
|
60
|
|
Khanna
|
106
|
2
|
6
|
104
|
33
|
61
|
Jalandhar
|
118
|
-12
|
7
|
130
|
0
|
62
|
Pathankot/Dera Baba*
|
69
|
3
|
3
|
66
|
100
|
63
|
Rajasthan
|
Alwar
|
125
|
15
|
8
|
110
|
188
|
64
|
Udaipur
|
130
|
8
|
9
|
122
|
89
|
65
|
Tamil Nadu
|
Thoothukudi*
|
84
|
17
|
4
|
67
|
425
|
66
|
Telangana
|
Nalgonda*
|
59
|
-10
|
3
|
69
|
0
|
67
|
Sangareddy
|
85
|
5
|
5
|
80
|
100
|
68
|
Uttar Pradesh
|
Gorakhpur
|
280
|
138
|
31
|
142
|
445
|
69
|
Moradabad
|
247
|
96
|
25
|
151
|
384
|
70
|
Firozabad
|
205
|
69
|
18
|
136
|
383
|
71
|
Noida
|
203
|
12
|
18
|
191
|
67
|
72
|
Bareily*
|
183
|
16
|
14
|
167
|
114
|
73
|
Khurja*
|
214
|
77
|
23
|
137
|
335
|
74
|
Raebareli
|
152
|
38
|
11
|
114
|
345
|
75
|
Gajraula*
|
215
|
69
|
19
|
146
|
363
|
76
|
Anpara
|
171
|
17
|
13
|
154
|
131
|
77
|
Jhansi
|
102
|
-5
|
6
|
107
|
0
|
78
|
Uttarakhand
|
Kashipur
|
126
|
5
|
8
|
121
|
63
|
79
|
Rishikesh
|
135
|
24
|
9
|
111
|
267
|
80
|
Dehradun
|
166
|
29
|
13
|
137
|
223
|
81
|
West Bengal
|
Durgapur
|
129
|
-29
|
8
|
158
|
0
|
82
|
Haldia
|
71
|
-22
|
3
|
93
|
0
|
Annexure II
Details of air quality improvement targets and achievement of 49 cities under XV Finance Commission Air Quality Grant
Sl.No.
|
City name
|
Target
|
Achievement of PM10 during FY 2021-22
|
No. good days (AQI<200) achieved during FY 2021-22
|
Achievement of Performance Factor
|
1
|
Chennai
|
15% reduction in PM10 and improvement of 15 number of Good days having AQI<200
|
55
|
357
|
75
|
2
|
Trichy
|
44
|
264
|
75
|
3
|
Raipur
|
57
|
263
|
75
|
4
|
Nashik
|
57
|
363
|
75
|
5
|
Vijayawada
|
68
|
355
|
75
|
6
|
Madurai
|
53
|
256
|
75
|
7
|
Bengaluru
|
66
|
353
|
75
|
8
|
DurgBhilainagar
|
60
|
250
|
75
|
9
|
Aurangabad
|
82
|
355
|
75
|
10
|
Nagpur
|
67
|
349
|
75
|
11
|
Pune
|
82
|
355
|
75
|
12, 13
|
Hyderabad and Patancheru
|
87
|
363
|
75
|
14
|
Indore
|
98
|
355
|
75
|
15
|
Visakhapatnam
|
94
|
350
|
75
|
16, 17, 18
|
Kolkata, Barrackpore, Howrah
|
100
|
354
|
75
|
18
|
Jabalpur
|
110
|
352
|
75
|
20
|
Kota
|
107
|
351
|
75
|
21
|
Amritsar
|
116
|
351
|
75
|
22,23,24, 25,26
|
Mumbai, Navi Mumbai, Ulhasnagar, Badlapur and Thane
|
102
|
358
|
75
|
27
|
Vadodara
|
114
|
266
|
75
|
28
|
Surat
|
102
|
261
|
75
|
29
|
Ranchi
|
104
|
85
|
75
|
30
|
Ludhiana
|
144
|
350
|
75
|
31
|
Ahmedabad
|
108
|
346
|
75
|
32
|
Rajkot
|
111
|
267
|
75
|
33
|
Vasaivirar
|
45
|
35
|
75
|
34
|
Asansol
|
111
|
351
|
75
|
35
|
Jaipur
|
124
|
352
|
75
|
36
|
Gwalior
|
105
|
354
|
75
|
37
|
Jamshedpur
|
92
|
177
|
75
|
38
|
Bhopal
|
110
|
353
|
75
|
39
|
Agra
|
139
|
321
|
25
|
40
|
Jodhpur
|
154
|
334
|
25
|
41
|
Patna
|
142
|
321
|
75
|
42
|
Varanasi
|
92
|
178
|
100
|
43
|
Kanpur
|
156
|
221
|
25
|
44
|
Meerut
|
178
|
268
|
75
|
45
|
Dhanbad
|
236
|
139
|
25
|
46
|
Ghaziabad
|
205
|
229
|
25
|
47
|
Lucknow
|
144
|
258
|
100
|
48
|
Allahabad
|
122
|
356
|
100
|
49
|
Faridabad
|
192
|
254
|
25
|
पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल राज्यमंत्री अश्विनी कुमार चौबे यांनी आज राज्यसभेत एका लेखी उत्तरात ही माहिती दिली.
G.Chippalkatti/S.Kane/P.Malandkar
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai /PIBMumbai /pibmumbai pibmumbai[at]gmail[dot]com /PIBMumbai /pibmumbai
(Release ID: 1909947)
Visitor Counter : 315