ৰাষ্ট্ৰজোৰা #HarGharTiranga অভিযানৰ লক্ষ্য হৈছে নাগৰিকসকলক জাতীয় পতাকা তেওঁলোকৰ ঘৰে ঘৰে উত্তোলনৰ প্ৰতি উৎসাহিত কৰা আৰু দেশপ্ৰেম ভাৱ অনুভৱ কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱা৷ অভিযানৰ পূৰ্বে তলত সততে উত্থাপিত কেইটামান প্ৰশ্ন উল্লেখ কৰা হ’ল-

প্ৰশ্ন নং ১: জাতীয় পতাকাৰ ব্যৱহাৰ, প্ৰদৰ্শন আৰু উত্তোলন কোনো সামগ্ৰিক নিৰ্দেশনাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়নে?

            হয়-‘ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা, ২০০২’ আৰু জাতীয় সন্মানৰ অসন্মান প্ৰতিৰোধ আইন, ১৯৭১।

প্ৰশ্ন নং ২: ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা কি?

ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাই জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শনৰ বাবে সকলো আইন, নিয়ম, পদ্ধতি, আৰু নিৰ্দেশনাক একত্ৰিত কৰে। ই ব্যক্তিগত, ৰাজহুৱা আৰু চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠানসমূহে জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰাটো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ২০০২ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা কাৰ্যকৰী হয়।

প্ৰশ্ন নং ৩: জাতীয় পতাকা প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে কেনে ধৰণৰ সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

৩০ ডিচেম্বৰ, ২০২১ৰ আদেশ অনুসৰি ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা, ২০০২ সংশোধন কৰা হয় আৰু পলিয়েষ্টাৰ বা মেচিনেৰে জাতীয় পতাকা প্ৰস্তুত কৰাৰ অনুমতি দিয়া হৈছে। এতিয়া জাতীয় পতাকাখন হাতে কটা আৰু হাতেৰে বোৱা বা মেচিনত প্ৰস্তুত কৰা কপাহ/পলিয়েষ্টাৰ/ঊণ/ৰেচম/খাদী কাপোৰৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰা উচিত।

প্ৰশ্ন নং ৪: জাতীয় পতাকাৰ সঠিক আকাৰ আৰু অনুপাত কি?

ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাৰ ১.৩ আৰু ১.৪ অনুচ্ছেদ অনুসৰি ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাসমূহ আয়তাকাৰ হোৱা উচিত৷ পতাকাখনৰ আকাৰ যিকোনো হ’ব পাৰে কিন্তু জাতীয় পতাকাৰ দৈৰ্ঘ্য আৰু উচ্চতা (প্ৰস্থ)ৰ অনুপাত হ’ব লাগিব।

প্ৰশ্ন নং ৫: মই মোৰ ঘৰত জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰিম নে?

ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ ২.২ অনুচ্ছেদ অনুসৰি, কোনো ৰাইজৰ সদস্য, কোনো ব্যক্তিগত সংস্থা বা কোনো শিক্ষানুষ্ঠানে জাতীয় পতাকাৰ মৰ্যাদা আৰু সন্মান অনুযায়ী সকলো দিন বা অনুষ্ঠানতে জাতীয় পতাকা উত্তোলন/প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে।

প্ৰশ্ন নং ৬: মুকলি ঠাইত/ঘৰত জাতীয় পতাকা কেতিয়া উৰুৱাব লাগে?

২০ জুলাই, ২০২২ৰ আদেশ অনুসৰি ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা, ২০০২ সংশোধন কৰা হয় আৰু ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ দ্বিতীয় অংশৰ অনুচ্ছেদ ২.২ ৰ দফা (xi) ৰ ঠাইত তলত দিয়া দফাটো সংশোধন কৰা হয়:-

(xi) "য'ত পতাকাখন মুকলিকৈ প্ৰদৰ্শন কৰা হয় বা জনসাধাৰণৰ ঘৰত প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তাত ইয়াক দিনে-ৰাতিয়ে উৰুৱাব পাৰি"।

প্ৰশ্ন নং ৭: ঘৰত জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰাৰ সময়ত কি মনত ৰাখিব লাগে?

যেতিয়াই জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তেতিয়াই ই সন্মানৰ স্থান পাব লাগে আৰু ইয়াক সুকীয়াকৈ স্থাপন কৰিব লাগে। ক্ষতিগ্ৰস্ত বা ফটা-ছিটা জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব নালাগে।

প্ৰশ্ন নং ৮: জাতীয় পতাকাৰ ভুল প্ৰদৰ্শনৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ মই কি মনত ৰাখিব লাগে?

● জাতীয় পতাকাখন ওলোটাকৈ প্ৰদৰ্শন কৰিব নালাগে; অৰ্থাৎ; গেৰুৱা ৰংটো তলৰ ৰং হ’ব নালাগে

● ক্ষতিগ্ৰস্ত বা ফটা-ছিটা জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব নালাগে

● কোনো ব্যক্তি বা বস্তুক প্ৰণাম জনাই জাতীয় পতাকা ৰাখিব নালাগে

● জাতীয় পতাকাৰ ওপৰত বা কাষত আন কোনো পতাকা বা বাণ্টিং স্থাপন কৰিব নালাগে; নতুবা ফুল বা মালা অথবা প্ৰতীককে ধৰি কোনো বস্তু যি ফ্লেগমাষ্টৰ পৰা জাতীয় পতাকা উৰুৱাই দিয়া হয় তাৰ ওপৰত স্থাপন কৰিব নালাগে।

● জাতীয় পতাকাখন সজোৱাৰ বাবে ফেষ্টুন, ৰ’জেট বা আন কোনো ধৰণৰ সাজ-সজ্জাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে৷

● জাতীয় পতাকাখনে পানী, মাটি বা মজিয়া স্পৰ্শ কৰিবলৈ দিব নালাগে৷

● জাতীয় পতাকাখন কোনো ধৰণে প্ৰদৰ্শন বা বান্ধি ৰাখিব নালাগে যাৰ ফলত ইয়াৰ ক্ষতি হ’ব পাৰে।

● জাতীয় পতাকাখন আন কোনো পতাকা বা পতাকাৰ সৈতে একেলগে এটা মাষ্টহেডৰ পৰা (পতাকাৰ খুঁটাৰ ওপৰৰ অংশ) উৰুৱাব নালাগে

● জাতীয় পতাকা বক্তাৰ ডেস্ক ঢাকিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে, নাইবা বক্তাৰ মঞ্চৰ ওপৰত ঢাকি ৰাখিব নালাগে

● জাতীয় পতাকাখন কোনো ব্যক্তিৰ কঁকালৰ তলত পিন্ধা কোনো ধৰণৰ সাজ-পোছাক বা ইউনিফৰ্ম বা আনুষংগিক বস্তু হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে বা কুশ্বন, ৰুমাল, নেপকিন, আণ্ডাৰগাৰ্মেণ্ট বা কোনো পোছাকৰ সামগ্ৰীত এম্ব্ৰইডাৰী বা ছপা কৰিব নালাগে

প্ৰশ্ন নং ৯: ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাক অসন্মান কৰা ৰোধৰ বাবে কিবা নিয়ম আছেনেকি ?

হয়৷ "ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মান প্ৰতিৰোধ আইন, ১৯৭১'ৰ ধাৰা ২ৰ পৰা ৪নং ব্যাখ্যা অনুসৰি তলত দিয়া কথাবোৰ মানি চলিব লাগে:

• ব্যক্তিগত অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াকে ধৰি কোনো ধৰণৰ পৰ্দা হিচাপে জাতীয় পতাকা ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰিব

• জাতীয় পতাকা কোনো ব্যক্তিৰ কঁকালৰ তলত পিন্ধা সাজ-পোছাক বা ইউনিফৰ্ম বা কোনো বৰ্ণনাৰ আনুষংগিক অংশ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰিব বা কুশ্বন, ৰুমাল, নেপকিন, আণ্ডাৰগাৰ্মেণ্ট বা কোনো পোছাকৰ সামগ্ৰীত এম্ব্ৰইডাৰী বা ছপা কৰা নহ’ব। জাতীয় পতাকাত কোনো আখৰ থাকিব নালাগে

• জাতীয় পতাকা ব্যৱহাৰ কৰি বস্তুবোৰ মোহাৰিবলৈ, গ্ৰহণ কৰিবলৈ বা যোগান ধৰিব নোৱাৰিব

• কোনো বাহনৰ কাষ, পিছফাল, ওপৰ অংশ ঢাকিবলৈ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে।

প্ৰশ্ন নং ১০: মুকলি/ৰাজহুৱা ভৱনত জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰাৰ সঠিক উপায় কি?

o ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ তৃতীয় খণ্ডৰ তৃতীয় অংশ অনুসৰি, যদি জাতীয় পতাকা ৰাজহুৱা ভৱনত উৰুৱাই দিয়া হয়, তেন্তে বতৰৰ পৰিস্থিতি নিৰ্বিশেষে সূৰ্য্য উদয়ৰ পৰা সূৰ্যাস্তলৈকে সকলো দিনতে উৰুৱাই দিব লাগে। ইয়াক সোনকালে খুলিব লাগে আৰু লাহে লাহে নমাই দিব লাগে।

o যেতিয়া কোনো দেৱালত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন সমতল আৰু অনুভূমিকভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তেতিয়া গেৰুৱা ৰংটো আটাইতকৈ ওপৰত থাকিব লাগিব আৰু উলম্বভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰিলে গেৰুৱা ৰংটো জাতীয় পতাকাৰ সোঁফালে থাকিব লাগিব অৰ্থাৎ, ই এজন ব্যক্তিৰ মুখামুখিকৈ বাওঁফালে থাকিব লাগে৷

o যেতিয়া খিৰিকী, বেলকনি বা অট্টালিকাৰ সন্মুখৰ পৰা অনুভূমিকভাৱে জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তেতিয়া গেৰুৱা ৰংটো  দণ্ডৰ আনটো মূৰত থাকিব লাগিব।

প্ৰশ্ন নং ১১: জাতীয় পতাকা অৰ্ধনমিত কৰি ৰখা উচিত নে?

ভাৰত চৰকাৰৰ নিৰ্দেশ অবিহনে জাতীয় পতাকা অৰ্ধনমিত ৰূপত উৰুৱাব নোৱাৰিব। অৰ্ধনমিত কৰি উৰুৱালে প্ৰথমে জাতীয় পতাকাখন  শিখৰলৈ/ওপৰলৈ তুলিব লাগিব, তাৰ পিছত অৰ্ধনমিত অৱস্থানলৈ নমাই দিব লাগিব। দিনটোৰ বাবে জাতীয় পতাকা নমাই দিয়াৰ পূৰ্বে পুনৰ ওপৰলৈ উঠাব লাগে।

প্ৰশ্ন নং ১২: মই মোৰ বাহনত জাতীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰিম নে?

বাহনত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উত্তোলন কৰাৰ বিশেষাধিকাৰ কেৱল ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা, ২০০২ৰ অনুচ্ছেদ ৩.৪৪ অনুসৰি তলত উল্লেখ কৰা ব্যক্তিসকলৰ মাজতে সীমাবদ্ধ-

• • ৰাষ্ট্ৰপতি
  • উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি, ৰাজ্যপাল আৰু লেফটেনেণ্ট
  • প্ৰধানমন্ত্ৰী
  • ৰাজ্যপালসকল
  •  ইণ্ডিয়া মিচনছ/পোষ্টৰ মুৰব্বীসকল
  • কেবিনেট মন্ত্ৰী, ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী আৰু কেন্দ্ৰৰ উপ-মন্ত্ৰীসকল
  • মুখ্যমন্ত্ৰী, এখন ৰাজ্য বা কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ কেবিনেট মন্ত্ৰী
  • লোকসভাৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্যসভাৰ উপাধ্যক্ষ, লোকসভাৰ উপাধ্যক্ষ, ৰাজ্যসমূহৰ বিধান পৰিষদৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বিধানসভাৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্যসমূহৰ বিধান পৰিষদৰ উপাধ্যক্ষ, বিধানসভাৰ উপাধ্যক্ষ
  • ৰাজ্যসমূহত বিধান পৰিষদ, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহত বিধানসভাৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্যসমূহত বিধান পৰিষদৰ উপাধ্যক্ষ, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ বিধানসভাৰ উপাধ্যক্ষ
  • ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ
  • উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ন্যায়াধীশসকল
  • উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ
  • উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ ন্যায়াধীশ

প্ৰশ্ন নং ১৩: আন দেশৰ পতাকাৰ লগতে ভাৰতীয় জাতীয় পতাকা আমি কেনেকৈ প্ৰদৰ্শন কৰিম?

• ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাৰ অনুচ্ছেদ ৩.৩২ অনুসৰি যেতিয়া জাতীয় পতাকা অন্য দেশৰ পতাকাৰ সৈতে একেলগে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তেতিয়া জাতীয় পতাকা একেবাৰে সোঁফালে থাকিব। দেশসমূহৰ নামৰ ইংৰাজী সংস্কৰণ অনুসৰি আন দেশৰ পতাকাসমূহ বৰ্ণানুক্ৰমে ৰখা হ’ব।

' যদি আৱদ্ধ বৃত্ত গঠনত পতাকা উৰুৱাই দিয়া হয়, তেন্তে প্ৰথমে জাতীয় পতাকা উৰুৱাই তাৰ পিছত ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত অন্য দেশৰ জাতীয় পতাকা উৰুওৱা হয়।

• যেতিয়া পতাকাখন দেৱালৰ বিপৰীতে  ক্ৰছ কৰি আন এখন পতাকাৰ সৈতে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, তেতিয়া জাতীয় পতাকা সোঁফালে থাকিব লাগিব আৰু ইয়াৰ দণ্ডডাল আনখন পতাকাৰ দণ্ডৰ সন্মুখত থাকিব।

• যেতিয়া জাতীয় পতাকাখন অন্য দেশৰ পতাকাৰ সৈতে উৰুৱাই দিয়া হয়, তেতিয়া পতাকাৰ মাষ্টবোৰ সমান আকাৰৰ হ’ব লাগিব।

 

প্ৰশ্ন নং ১৪: জাতীয় পতাকা কেনেকৈ নিষ্কাশন কৰিব লাগে?

 ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ ২.২ অনুচ্ছেদ অনুসৰি যদি ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় তেন্তে ইয়াক সামগ্ৰিক ৰূপত ব্যক্তিগতভাৱে ধ্বংস কৰিব লাগিব,  জাতীয় পতাকাৰ মৰ্যাদা বিবেচনা কৰি জ্বলাই বা অন্য কোনো পদ্ধতিৰে ধ্বংস কৰিব লাগিব।

• জাতীয় পতাকা যদি কাগজেৰে তৈয়াৰ কৰা হয়, যিবোৰ সাধাৰণ জনতাই উৰুৱাই, সেই পতাকাবোৰ মাটিত পেলাব নালাগে। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ মৰ্যাদাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এইবোৰ ব্যক্তিগতভাৱে নষ্ট কৰিব লাগে।

উৎসঃ

https://www.mha.gov.in/sites/default/files/flagcodeofindia 070214.pdf

https://www.mha.gov.in/sites/default/files/Prevention Insults National Honour_Actl 971 1.pdf

 

BN:SS

***

(Release ID: 1849119)