ప్రస్తుతం భారతదేశంలో 43 ప్రభుత్వ, ప్రభుత్వ సహాయ హోమియోపతి వైద్య కళాశాలలు ఉన్నాయి.

1. సెంట్రల్ కౌన్సిల్ ఫర్ రీసెర్చ్ ఇన్ హోమియోపతి (సిసిఆర్హెచ్) అనేది ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని ఒక అత్యున్నత పరిశోధనా సంస్థ. ఇది హోమియోపతిలో 24 పరిశోధనా కేంద్రాలు, 6 హోమియోపతి చికిత్సా కేంద్రాల నెట్‌వర్క్ ద్వారా శాస్త్రీయ పరిశోధనలను సమన్వయం చేస్తుంది. అలాగే ఈ సంస్థ కొత్త పరిశోధనలను అభివృద్ధి చేస్తుంది, వ్యాప్తి చేస్తుంది, ప్రోత్సహిస్తుంది, అంతర్గత పరిశోధనను నిర్వహిస్తోంది. సిసిఆర్హెచ్ జాతీయ/రాష్ట్ర స్థాయి ఆరోగ్య మేళాలు/ఆరోగ్య శిబిరాలు/ప్రదర్శనలో సామాన్యులకు హోమియోపతిని చేర్చడంలో చురుకైన పాత్ర నిర్వహిస్తుంది. ఐఈఎస్ కార్యక్రమంలో భాగంగా, సిసిఆర్హెచ్ ఇందు కోసం సమాచార, విద్యా సామగ్రిని అభివృద్ధి చేసింది, వీటిని ఎగ్జిబిషన్‌లు / ఆరోగ్య మేళాలు / సెమినార్లు మొదలైన వాటి ద్వారా ప్రజలకు ఉచితంగా పంపిణీ చేస్తారు. ఇంకా, కౌన్సిల్ ప్రజారోగ్య కార్యక్రమాలను కూడా చేపట్టింది: -

i. గుర్తించిన జిల్లాలలో (గౌతమ్‌బుద్ నగర్, పాల్ఘర్, గోరఖ్‌పూర్, కమ్రూప్, కటక్, ఢిల్లీ, జైపూర్ మరియు రాంచీ) 'ఆరోగ్యకరమైన పిల్లల కోసం హోమియోపతి'లో భాగంగా 'ఆరోగ్యకరమైన దంతాల కోసం హోమియోపతి' కార్యక్రమం.

1. 1. 2. కౌన్సిల్ పరిధిలోని 55 గ్రామాలను దత్తత తీసుకున్న 11 సంస్థల ద్వారా స్వాస్థ్య రక్షణ కార్యక్రమం ప్రారంభించబడింది. స్థానిక ప్రజలకు వారి ఇంటి వద్దే వైద్యసేవలు అందిస్తున్నారు.
      3. 30 గ్రామాలను కవర్ చేసే సీఆర్‌హెచ్‌ పరిధిలోని 9 కేంద్రాల్లో ఎస్సీ ప్రాబల్యం ఉన్న గ్రామాల్లో ఆరోగ్య శిబిరాలు నిర్వహిస్తున్నారు.
      4. సీసీఆర్‌హెచ్‌ ఫేస్‌బుక్ పేజీలు, ట్విట్టర్ ఖాతా మొదలైన సామాజిక మాధ్యమాల ద్వారా హోమియోపతివిరివిగా ప్రచారం 
      5. దాని కేంద్రాల ద్వారా పోషణ్ మహా అభియాన్‌లో పాల్గొనడం.
      6. ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌కు సంబంధించిన కార్యక్రమాలలో పాల్గొనడం.  
2. నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హోమియోపతి (ఎన్ఐహెచ్), కోల్‌కతా ఈ మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో హోమియోపతిలో అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ మరియు పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ కోర్సులను అందజేస్తున్న స్వయంప్రతిపత్త సంస్థ. 100 పడకల హోమియోపతి ఆసుపత్రి కూడా ఉంది. ఎన్ఐహెచ్, కోల్‌కతా సామాన్య ప్రజల్లో హోమియోపతిని ప్రోత్సహించడం, ప్రచారం కోసం జాతీయ ఆరోగ్య ఆరోగ్య మేళాలు / సెమినార్లు మొదలైన వాటిలో కూడా పాల్గొంటోంది.
3. జాతీయ ఆయుష్ మిషన్  (ఎన్ఏఎం)-ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ హోమియోపతితో సహా ఆయుష్ వైద్య విధానాల ప్రమోషన్ మరియు అభివృద్ధి కోసం రాష్ట్రాలు / యుటిల ద్వారా జాతీయ ఆయుష్ మిషన్ (ఎన్ఏఎం) కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాన్ని అమలు చేస్తోంది. రాష్ట్ర/యుటి  ప్రభుత్వాలు తమ రాష్ట్ర వార్షిక కార్యాచరణ ప్రణాళికల (సాప్ ల) ద్వారా ఎన్ఏఎం మార్గదర్శకాల ప్రకారం తగిన ప్రతిపాదనను సమర్పించడం ద్వారా అర్హతగల ఆర్థిక సహాయాన్ని పొందవచ్చు. హోమియోపతితో సహా ఆయుష్ వ్యవస్థల ప్రమోషన్ కోసం మిషన్ ఇంటర్-ఎలియా క్రింది నిబంధనలను చేస్తుంది:

(i) ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు (పిహెచ్సిలు), కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్లు (సిహెచ్సిలు), జిల్లాల ఆసుపత్రులలో (డిహెచ్), హోమియోపతితో సహా ఆయుష్ సౌకర్యాల సహ-ప్రాంతం. 

(ii) ఆయుష్ ఆసుపత్రులు మరియు డిస్పెన్సరీలకు హోమియోపతితో సహా అవసరమైన ఔషధాల సరఫరా.

(iii) హోమియోపతితో సహా ప్రత్యేకమైన/స్వతంత్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఆయుష్ హాస్పిటల్స్, డిస్పెన్సరీల అప్ గ్రేడేషన్.

(iv) హోమియోపతితో సహా, 50 పడకల సమీకృత ఆయుష్ హాస్పిటల్ ఏర్పాటు.

(v) హోమియోపతితో సహా ఆయుష్ అండర్-గ్రాడ్యుయేట్, పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ సంస్థల మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి 

(vi) ప్రభుత్వ రంగంలో ఆయుష్ బోధనా సంస్థల లభ్యత సరిపోని రాష్ట్రాల్లో హోమియోపతితో సహా కొత్త ఆయుష్ కళాశాలల ఏర్పాటు.

(vii) ఆయుష్ డిస్పెన్సరీలు మరియు ఇప్పటికే ఉన్న ఉప ఆరోగ్య కేంద్రాలను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం ద్వారా హోమియోపతితో సహా ఆయుష్ హెల్త్ & వెల్నెస్ కేంద్రాల ఏర్పాటు.

 

4. నేషనల్ కమీషన్ ఫర్ హోమియోపతి - ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ జూలై 5, 2021 తేదీ నాటి నోటిఫికేషన్ ద్వారా హోమియోపతి సెంట్రల్ కౌన్సిల్ చట్టం, 1973 (59 ఆఫ్ 1973)ని రద్దు చేసింది మరియు ఇచ్చిన అధికారాలను అమలు చేయడానికి మరియు నిర్వహించడానికి హోమియోపతి కోసం నేషనల్ కమిషన్ అనే కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. నేషనల్ కమీషన్ ఫర్ హోమియోపతి యాక్ట్, 2020 కింద దీనికి కేటాయించిన విధులు. కమిషన్ హోమియోపతి విద్య మరియు అభ్యాసం కోసం ప్రమాణాలను రూపొందించింది, హోమియోపతి వైద్య వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి అదే నియంత్రిస్తుంది. ఆజాదికాఅమృత్‌మోహత్సవ్‌ కింద హోమియోపతిక్‌ మెడికల్‌ కళాశాలల విద్యార్థులకు అవగాహన కల్పించాలని ఆదేశించారు. ఆయుష్ వారంలో (30.08.2021 నుండి 05.09.2021 వరకు), మొత్తం 151 కళాశాలలు వేడుకలో చురుకుగా పాల్గొన్నాయి మరియు అధ్యాపకులు మొత్తం 72,402 పాఠశాల విద్యార్థులకు ఆయుష్ అవగాహన ఉపన్యాసాలను అందించారు. అక్టోబర్, నవంబర్ నెలల్లో 713 అవగాహన ఉపన్యాసాల ద్వారా 65264 మంది విద్యార్థులు ప్రయోజనం పొందారు. 377 వైద్య శిబిరాలు నినిర్వహించారు.  వీటిలో 42615 మంది ప్రయోజనం పొందారు. ఫార్మా కోపోయియా కమిషన్ ఫర్ ఇండియన్ మెడిసిన్ & హోమియోపతి (PCIM&H), ఫార్మాకోపోయియాస్ మరియు ఫార్ములరీల అభివృద్ధి కోసం భారత ప్రభుత్వ ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద ఒక సబార్డినేట్ కార్యాలయం అలాగే సెంట్రల్ డ్రగ్ టెస్టింగ్ కమ్‌గా పనిచేస్తుంది. ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ ఆయుష్ సూపర్ స్పెషాలిటీ హాస్పిటల్/ డే కేర్ సెంటర్‌ల ఏర్పాటు అనే కేంద్ర రంగ పథకాన్ని అభివృద్ధి చేసింది, దీని కింద ప్రపంచ స్థాయి, అత్యాధునిక సూపర్ స్పెషాలిటీ హాస్పిటల్స్/ డే స్థాపన కోసం ప్రైవేట్ పెట్టుబడిదారులకు వడ్డీ రాయితీ రూపంలో ఆర్థిక సహాయం అందించబడుతుంది. నేషనల్ కమీషన్ ఫర్ ఇండియన్ సిస్టమ్ ఆఫ్ మెడిసిన్ యాక్ట్, 2020, నేషనల్ కమీషన్ ఫర్ హోమియోపతి యాక్ట్, 2020 ప్రకారం పాన్ ఇండియా ప్రాతిపదికన గుర్తించబడిన సిస్టమ్‌ల సంరక్షణ కేంద్రాలు, ఇందులో హోమియోపతి సిస్టమ్ ఆఫ్ మెడిసిన్ కూడా ఉంది.

ఈ విషయాన్ని ఆయుష్ శాఖ మంత్రి శ్రీ సర్బానంద సోనోవాల్ ఈరోజు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వకంగా తెలిపారు.

***

(Release ID: 1781787) Visitor Counter : 121