ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲ ,  ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲੇ , ਖੁਰਾਕ ਤੇ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਮੰਤਰੀ ,  ਸ਼੍ਰੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ  ਨੇ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੂਪ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ 3000 ਐੱਚਪੀ ਕੇਪ ਗੇਜ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾਈ । ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਸਰਕਾਰ  ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ,  ਸ਼੍ਰੀ ਜਨੇਫਰ ਅਬਦੁਲਈ  ਦੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।  ਕੇਂਦਰੀ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਮੰਤਰੀ  ਡਾ. ਮਹੇਂਦਰ ਨਾਥ ਪਾਂਡੇ  ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਨੂੰ ਇੰਜਨਾਂ  ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਾਲ ਭਾਰਤ - ਅਫਰੀਕਾ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ  ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇਗਾ।  ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ 3000 ਐੱਚਪੀ ਗੇਜ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ  ਦੇ 6 ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਅਤੇ 90 ਸਟੇਨਲੇਸ ਸਟੀਲ ਯਾਤਰੀ ਡਿੱਬਿਆਂ  ਦੇ ਕੁੱਲ ਕ੍ਰਮ  ਦੇ ਹਿੱਸੇ  ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 2 ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ  ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੈਚ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਨੂੰ ਮੇਕ- ਇਨ - ਇੰਡੀਆ ਮਿਸ਼ਨ  ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੂਪ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ  ਦੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ  ਦੇ ਉਪਕ੍ਰਮ,  ਰਾਇਟਸ ਲਿਮਿਟੇਡ ,   ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜਾਇਨ ਅਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਵਿੱਤ ਪੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਮਾਣਯੋਗ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ  ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ  ਜੀ  ਦੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕੀ - ਭਾਰਤੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਬੱਧਤਾ  ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਸੀਂ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਦੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਭਾਗੀਦਾਰ  ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗੇ।  ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਨਵਾਚਾਰ ਫਿਰ ਮਾਡਲਿੰਗ ਅਤੇ ਅਪਗ੍ਰੇਡੇਸ਼ਨ  ਨਾਲ ,  ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ  ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਪਲਾਈਕਰਤਾ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ  ਦੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।  2030 ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਖੁੱਟ ਊਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਤਮਾਮ ਬਿਜਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਂਗੇ ।  ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ  ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵੱਡੇ ਰੇਲਵੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜੋ 100% ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੋਵੇਗਾ ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਮਾਣਯੋਗ ਕੇਂਦਰੀ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਮੰਤਰੀ, ਡਾ. ਮਹੇਂਦਰ ਨਾਥ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੂਪ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਕੁਸ਼ਲ ਕਾਰਜਬਲ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।  ਸਾਡੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੌਸ਼ਲ ਪੂੰਜੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਹੈ ।

 ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਸਰਕਾਰ  ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ,  ਸ਼੍ਰੀ ਜਨਾਫਰ ਅਬਦੁਲਈ ਨੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ  ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ।

3000 ਐੱਚਪੀ ਕੇਪ ਗੇਜ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ  ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਬਿੰਦੂ -

• ਇਹ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਲੇਵਲ ਟ੍ਰੈਕ ‘ਤੇ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ 2255 ਟਨ ਵਜਨ ਢੋਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ 400ਐੱਨ  ਦੇ ਅਧਿਕਤਮ ਟ੍ਰੈਕਟਿਵ ਯਤਨ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਹੈ।

• ਇਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ  ਦੇ ਕੇਬਿਨ  ਸ਼ੋਰ-ਕੰਪਨ ਅਤੇ ਕਰਕਸ਼ ਧਵਨੀ-ਰੋਧੀ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਤਕਨੀਕ ਤੋਂ ਅਵਾਜ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕੰਨਪ੍ਰਿਯ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਬੇਹੱਦ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹਨ ਅਤੇ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਡਰਾਇਵਰ ਡਿਸਪਲੇ ਵੀ ਹੈ।  ਬਿਹਤਰ ਕ੍ਰੂ ਕੰਫਰਟ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀਟਿੰਗ ਵੇਂਟਿੰਗ ਏਸੀ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।

• ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸਤੇਮਾਲ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟੰਕੀ (ਟਾਇਲੇਟ ਮਾਡਿਊਲ)  ਰੈਫ੍ਰੀਜਰੇਟਰ ਅਤੇ ਹਾਟ ਪਲੇਟ ਦੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵੀ ਹਨ ।

• ਰਾਇਟ ਹੈਂਡ ਡਰਾਇਵ ਲਈ ਨਵੇਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੰਸੋਲ ਨੂੰ ਡਿਜਾਇਨ ਅਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਉੱਚਤਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਨਕਾਂ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਬ੍ਰੇਕ ਸਿਸਟਮ  ( ਸੀਸੀਬੀ 2.0)  ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।

• ਅਧਿਕ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ 6000 ਲੀਟਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਈਂਧਨ ਟੈਂਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤਿਰੋਧ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟੇਨਲੈਸ ਸਟੀਲ ਪਾਈਪ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਮੈਸਰਸ ਬਿਊਰੋ ਵੈਰੀਟਾਸ / ਨੋਇਡਾ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਵਿੱਚ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਦਾ ਪੜਾਅ ਦਰ ਪੜਾਅ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ।

• ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਕਾਂ  ਦੇ ਸਮਾਨ ਹਨ।

ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਮੇਕ - ਇਨ - ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲ  ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ

ਘਰੇਲੂ ਡਿਜਾਇਨ :  ਇਹ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ  ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕੇਪ ਗੇਜ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ ਜੋ ਏਸੀ-ਏਸੀ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਇਹ 20 ਟਨ ਦਾ ਵਜਨ ਅਤੇ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ/ਘੰਟਾ ਰਫਤਾਰ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਨਵਾਂ ਡਿਜਾਇਨ ਹੈ ।

ਏਸੀ - ਏਸੀ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ,  ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਅਲਟਰਨੇਟਰ ,  ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਮੋਟਰ ,  ਟਰਬੋ ਅਤੇ ਵਾਟਰ ਕਲਾਜੇਟ ਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਲਈ ਇਸ ਕਾਰਖਾਨੇ  ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਡਿਜਾਇਨ ਸੈਂਟਰ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।

ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ :  ਇੰਜਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਵਸਤੂ ਯਾਨੀ ਕ੍ਰੈਂਕ - ਕੇਸ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੂੰ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਵਿੱਚ ਇਨ - ਹਾਊਸ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾ :  ਭਵਿੱਖ  ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਕਈ ਨਿਜੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਨੇ ਸਬ-ਅਸੈਂਬਲੀ ਜਿਵੇਂ ਟਰਬੋ-ਸੁਪਰਚਾਰਜਰ ਅਸੈਂਬਲੀ ,  ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਮੋਟਰ ਐਂਡ ਅਲਟਰਨੇਟਰ ,  ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ,  ਫਿਊਲ ਟੈਂਕ ਅਤੇ ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ ਆਦਿ ਲਈ ਕਈ ਜਨਤਕ/ਨਿਜੀ ਸਪਲਾਈਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਧਾਇਆ ਹੈ ।

ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ  ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੀ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗੇਜ  ( ਬੀਜੀ ,  ਐੱਮਜੀ ਅਤੇ ਕੇਪ ਗੇਜ ) ਅਤੇ ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ , 15 ਮੀਟਰ ਗੇਜ 6 ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ,  165 ਡੀਜਲ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਅਤੇ 1350 ਐੱਚਪੀ ,  ਅਲਕੋ ਟਾਈਪ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਤੰਜ਼ਾਨਿਆ ਨੂੰ 1975 ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸਨ।  ਆਖਰੀ ਵਾਰ 2009-09 ਵਿੱਚ ਬਨਾਰਸ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਵਰਕਸ ਨੇ ਕੇਪ ਗੇਜ ਲੋਕਾਂ ਇੱਕ ਅਲਕੋ 3000 ਐੱਚਪੀ ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸਨ ।  2017-18 ਵਿੱਚ 18 ਐੱਮਜੀ ਡੀਜਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।  20018-2020  ਦੇ ਦੌਰਾਨ 10 ਬੀਜੀ ਡੀਜਲ ਲੋਕੋਸ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ।

*****

ਡੀਜੇਐੱਨ/ਐੱਮਕੇਵੀ