ਮਹਿਲਾ ਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਪੋਸ਼ਣ
Posted On:
18 SEP 2020 5:24PM by PIB Chandigarh
ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਨ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਲਾਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਰੋਗ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਸਧਾਰਣ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਦੇ ਲਈ ਵੱਧ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2005-06 ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਿਹਤ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮੌਤ ਦਰ (ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਜਿਉਂਦੇ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ) 74.3 ਸੀ ਜੋ ਸਾਲ 2015-16 ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਿਹਤ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ 49.7 ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਤਰੂ ਵੰਦਨਾ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਅੰਬ੍ਰੇਲਾ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਡ ਚਾਈਲਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਸਕੀਮ (ਆਈਸੀਡੀਐੱਸ) ਅਧੀਨ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨਾਬੰਦ ਦਖਲ ਵਜੋਂ ਲਾਗੂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਤਹਿਤ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਅਲਾਟ / ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਅਨੁਲਗ I, II ਅਤੇ III ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਣ ਅਭਿਯਾਨ ਮਾਰਚ, 2018 ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਕਨਵਰਜਿੰਸ/ ਮਿਲਾਪ ਅਤੇ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ ਸਮੇਂਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ 6 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਕਿਸ਼ੋਰ ਕੁੜੀਆਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਪਿਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਪੋਸ਼ਣ ਸਬੰਧੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਣ ਅਭਿਯਾਨ ਤਹਿਤ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ / ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਅਨੁਲਗ IV ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਜ਼ੁਬਿਨ ਇਰਾਨੀ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।
****
ਏਪੀਐੱਸ / ਐੱਸਜੀ / ਆਰਸੀ
ਅਨੁਲਗ - I
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019 - 20 ਵਿੱਚ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਧੀਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫ਼ੰਡ
|
ਵਰਤੇ ਗਏ ਫ਼ੰਡ
|
|
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
32726.24
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹਾ 2019-20 ਦਾ ਬਕਾਇਆ / ਵਾਧੂ ਖ਼ਰਚਾ ਸਬੰਧਿਤ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਯੂਸੀ / ਐੱਸਓਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2020 - 21 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
|
|
2
|
ਬਿਹਾਰ
|
76100.71
|
|
3
|
ਛਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
20930.7
|
|
4
|
ਗੋਆ
|
826.38
|
|
5
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
33671.97
|
|
6
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
4205.09
|
|
7
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
22959.33
|
|
8
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
42657.55
|
|
9
|
ਕੇਰਲ
|
14085.21
|
|
10
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
71534.93
|
|
11
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
78949.43
|
|
12
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
49466.82
|
|
13
|
ਪੰਜਾਬ
|
5346.54
|
|
14
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
29913.62
|
|
15
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
37341.72
|
|
16
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
22519.69
|
|
17
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ
|
148686.46
|
|
18
|
ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ
|
59862
|
|
19
|
ਦਿੱਲੀ
|
4425.64
|
|
20
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
0
|
|
21
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
7655.5
|
|
22
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
2341.36
|
|
23
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
13308.15
|
|
24
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ
|
327.44
|
|
25
|
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
|
705.52
|
|
26
|
ਦਾਦਰ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
185.75
|
|
27
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦਿਊ
|
139.88
|
|
28
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
55.14
|
|
29
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
2332.96
|
|
30
|
ਅਸਾਮ
|
49541.69
|
|
31
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
4980.21
|
|
32
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
11582.97
|
|
33
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
2041.49
|
|
34
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
7390.27
|
|
35
|
ਸਿੱਕਮ
|
291.42
|
|
36
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
7028.04
|
|
ਕੁੱਲ
|
866117.82
|
|
ਅਨੁਲਗ - II
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2017 - 18 ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2018 - 19 ਅਤੇ 2019 - 20 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਤਰੂ ਵੰਦਨਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
2019 – 20
|
ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹਿੱਸਾ
|
ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੰਡੀ ਗਈ ਕੁੱਲ ਰਕਮ (ਰਾਜ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਸਮੇਤ)
|
(ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ)
|
(ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ)
|
1
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ
|
61
|
73
|
2
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
10,125
|
16,732
|
3
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
-
|
330
|
4
|
ਅਸਾਮ
|
11,991
|
16,317
|
5
|
ਬਿਹਾਰ
|
10,001
|
33,508
|
6
|
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
|
394
|
275
|
7
|
ਛੱਤੀਸਗੜ
|
4,908
|
7,795
|
8
|
ਦਾਦਰ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
147
|
128
|
9
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦਿਉ
|
104
|
65
|
10
|
ਦਿੱਲੀ
|
2,688
|
3,623
|
11
|
ਗੋਆ
|
140
|
195
|
12
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
9,677
|
15,058
|
13
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
6,587
|
7,083
|
14
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
3,297
|
2,541
|
15
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
3,012
|
2,919
|
16
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
6,338
|
9,259
|
17
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
11,739
|
18,304
|
18
|
ਕੇਰਲ
|
6,419
|
9,210
|
19
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
14
|
8
|
20
|
ਲੱਦਾਖ
|
-
|
|
21
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
26,756
|
30,202
|
22
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
28,788
|
38,189
|
23
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
412
|
1,061
|
24
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
143
|
657
|
25
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
422
|
329
|
26
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
95
|
708
|
27
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
-
|
-
|
28
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
160
|
376
|
29
|
ਪੰਜਾਬ
|
3,554
|
5,007
|
30
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
8,780
|
15,808
|
31
|
ਸਿੱਕਮ
|
88
|
152
|
32
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
4,621
|
14,394
|
33
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
-
|
-
|
34
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
529
|
1,501
|
35
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
38,391
|
57,623
|
36
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
2,422
|
2,487
|
37
|
ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ
|
8,769
|
20,130
|
ਕੁੱਲ ਜੋੜ
|
211,571
|
332,046
|
ਅਨੁਲਗ - III
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019 - 20 ਵਿੱਚ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫ਼ੰਡ
|
ਵਰਤੇ ਗਏ ਫ਼ੰਡ
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
127.39
|
65.24
|
2
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
33.71
|
-
|
3
|
ਅਸਾਮ
|
488.62
|
1594.47
|
4
|
ਬਿਹਾਰ
|
582.91
|
23.78
|
5
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
48.40
|
-
|
6
|
ਗੋਆ
|
43.03
|
0.10
|
7
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
1937.79
|
2447.4
|
8
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
70.56
|
22.19
|
9
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
0
|
-
|
10
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
46.53
|
-
|
11
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
254.39
|
-
|
12
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
1253.33
|
37.63
|
13
|
ਕੇਰਲ
|
1.08
|
2.25
|
14
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1118.38
|
2124.80
|
15
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
925.32
|
818.38
|
16
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
96.86
|
2.71
|
17
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
1278.91
|
1277.49
|
18
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
13.56
|
4.98
|
19
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
223.29
|
66.74
|
20
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
72.60
|
-
|
21
|
ਪੰਜਾਬ
|
0
|
-
|
22
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
0
|
130.35
|
23
|
ਸਿੱਕਮ
|
0
|
-
|
24
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
95.48
|
16.93
|
25
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
151.54
|
-
|
26
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
32.27
|
20.03
|
27
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
1827.57
|
2798.24
|
28
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
0
|
-
|
29
|
ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ
|
126.72
|
-
|
30
|
ਏ ਐਂਡ ਐੱਨ ਟਾਪੂ
|
1.02
|
-
|
31
|
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
|
2.46
|
-
|
32
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦਿਉ
|
0
|
-
|
33
|
ਦਾਦਰ ਅਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
0.42
|
|
34
|
ਦਿੱਲੀ
|
12.84
|
27.11
|
35
|
ਲਕਸ਼ਦਵੀਪ
|
0.07
|
-
|
36
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
0
|
-
|
ਕੁੱਲ
|
10867.05
|
11480.82
|
ਅਨੁਲਗ - IV
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019 - 20 ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਅਭਿਯਾਨ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫੰਡਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
(ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ)
ਲੜੀ ਨੰਬਰ
|
ਰਾਜ/ ਯੂਟੀ
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019 – 20 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ
|
ਵਿੱਤ ਵਰ੍ਹੇ 2019 – 20 ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ
|
1
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
24473.61
|
10682.46
|
2
|
ਬਿਹਾਰ
|
47530.11
|
21082.82
|
3
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ
|
11297.63
|
5364.23
|
4
|
ਦਿੱਲੀ
|
3152.83
|
1804.53
|
5
|
ਗੋਆ
|
435.85
|
192.46
|
6
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
29127.69
|
14348.53
|
7
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
6393.43
|
3259.17
|
8
|
ਝਾਰਖੰਡ
|
7540.04
|
4086.12
|
9
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
13221.94
|
3945.42
|
10
|
ਕੇਰਲ
|
7765.28
|
4483.53
|
11
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
37844.37
|
14209.57
|
12
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
56623.06
|
32037.00
|
13
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
15172.11
|
1201.13
|
14
|
ਪੁਦੂਚੇਰੀ
|
929.94
|
202.70
|
15
|
ਪੰਜਾਬ
|
6909.84
|
1544.89
|
16
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
22838.25
|
7314.96
|
17
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ
|
25060.44
|
14144.35
|
18
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
17335.64
|
4601.71
|
19
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
54189.47
|
16274.80
|
20
|
ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ
|
24839.38
|
0.00
|
21
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
2716.28
|
257.68
|
22
|
ਅਸਾਮ
|
31961.63
|
14532.07
|
23
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
10670.41
|
5632.90
|
24
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
8732.11
|
3865.21
|
25
|
ਮਣੀਪੁਰ
|
4205.83
|
2138.40
|
26
|
ਮੇਘਾਲਿਆ
|
4979.05
|
3883.05
|
27
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ
|
2575.03
|
1979.03
|
28
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ
|
3713.88
|
2921.22
|
29
|
ਸਿੱਕਮ
|
1350.06
|
962.82
|
30
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
3973.63
|
633.53
|
31
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
13253.82
|
5433.41
|
|
ਕੁੱਲ
|
500812.64
|
203019.70
|
ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਯੂਟੀ
|
32
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ
|
824.73
|
313.57
|
33
|
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
|
992.67
|
406.76
|
34
|
ਦਾਦਰ ਤੇ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ
|
674.31
|
307.25
|
35
|
ਦਮਨ ਤੇ ਦਿਉ
|
686.70
|
155.01
|
36
|
ਲੱਦਾਖ
|
45.82
|
41.47
|
37
|
ਲਕਸ਼ਦੀਪ
|
325.65
|
211.14
|
|
ਕੁੱਲ
|
3549.88
|
1435.20
|
|
ਕੁੱਲ ਜੋੜ
|
504362.52
|
204454.90
|
(Release ID: 1656569)
Visitor Counter : 113